دانشگاه تهران
تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاهی
2783-4638
54
4
2020
12
21
مفهومسازی سایهنویسی: نگاهی به بدرفتاریهای علمی در بافت آموزش عالی ایران
13
38
FA
بهروز
رسولی
0000-0001-6091-6967
استادیار پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)
rasuli9@gmail.com
مرتضی
نبی میبدی
هیئت علمی، دانشگاه میبد
mnabi64@yahoo.com
حمیدرضا
مختاری
0000-0003-4802-424X
استادیار مرکز آموزش عالی امام خمینی (ره)
mokhtari21@hotmail.com
مجید
نبوی
استادیار دانشگاه شیراز
nabavi5151@gmail.com
مریم
نظری
0000-0001-7940-3379
پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)
maryamnazari76@gmail.com
سیروس
علیدوستی
پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)
alidousti@irandoc.ac.ir
10.22059/jlib.2021.313753.1532
هدف: این مقاله یافتههای یک پژوهش کیفی را ارائه میدهد که با هدف بررسی چیستی سایهنویسی از دید سایهنویسان و مشتریان سایهنویسی در ایران انجام شده است. گسترش بدرفتاریهای دانشگاهی و علمی و بهویژه پدیدههایی مانند سایهنویسی مقاله و پایاننامه و کسبوکارهای آن یکی از چالشهای آموزش عالی در ایران است. پیش از سیاستگذاری ملی برای کنترل این پدیده، شناخت ابعاد گوناگون آن میتواند به فهم بهتر و دستیابی به چارچوب مفهومی لازم برای تصمیمگیریهای کارا و اثربخش بینجامد. با وجود اهمیت این موضوع، بررسی پیشینۀ پژوهش نشان داد که این پدیده در بافت ایران چندان از دیدگاه کنشگران اصلی آن یعنی مشتریان (سفارشدهندگان) و سایهنویسها بررسی نشده است.<br />روش: برای دستیابی به مفهوم بافتی و ساختیافتۀ این پدیده، تجربههای این دو کنشگر (سفارشدهنده و سایهنویس) با رویکرد استقرایی و آمیزهای از روشهای قومنگاری و نظریۀ دادهبنیاد بررسی و الگویابی شدند.<br />یافتهها: براساس یافتههای این پژوهش پدیدۀ سایهنویسی در قالب هفت بُعد قابل تبیین است که عبارتند از: پدیده، دامنه، ویژگی سایهنویسان، کانالهای آشنایی با سایهنویسی، اقتصاد پدیده سایهنویسی، ویژگیهای مشتریان سایهنویسی، و نگرش به پدیدۀ سایهنویسی. نتایج این پژوهش، الگوی مفهومی درباره چیستی سایهنویسی در ایران ارائه میکند. این الگو بینشی عمیق و برآمده از واقعیت از پدیده سایهنویسی در اختیار سیاستگذاران و پژوهشگران قرار میدهد که به کمک آن میتوانند در زمینه کنترل و یا توقف سایهنویسی تصمیمها و سیاستهای شدنی اتخاذ نمایند.<br />اصالت: این نخستین پژوهش با رویکرد کیفی است که به دنبال مفهومسازی سایهنویسی به عنوان یکی از بدرفتاریهای دانشگاهی است.
بدرفتاری علمی,کسبوکار پایاننامه و مقالهنویسی,مطالعۀ بافتی,سایهنویس,مشتری سایهنویسی
https://jlib.ut.ac.ir/article_82190.html
https://jlib.ut.ac.ir/article_82190_867c794d1a2044d5cb2aa7e382d7edae.pdf
دانشگاه تهران
تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاهی
2783-4638
54
4
2020
12
21
شناسایی روندها و نیروهای پیشران موثر بر کتابخانههای دانشگاهی
39
57
FA
مهرناز
الله بخش
دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه خوارزمی، تهران،ایران.
mehrbakhsh@ut.ac.ir
نصرت
ریاحی نیا
استاد گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
riahinia@khu.ac.ir
محمد مهدی
ذوالفقار زاده
استادیار دانشکده مدیریت دانشگاه تهران
zolfaghar@ut.ac.ir
سمیه سادات
آخشیک
استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران
akhshikk@khu.ac.ir
10.22059/jlib.2021.328008.1559
هدف: تغییر و دگرگونی در کتابخانههای دانشگاهی با همه مبانی آن در حال وقوع است و با پیشرفتهای فنآوری، دانش فنی و صنعتی این تغییر شتاب چند برابری و غیر قابل کنترلی خواهد داشت. یکی از موارد همسویی با تغییرات، در نظر گرفتن آینده است. هدف این پژوهش شناسایی روندهای موثر بر آینده کتابخانههای دانشگاهی و نیز شناسایی پیشرانهای موثر بر آینده کتابخانههای دانشگاهی است.<br />روش: رویکرد این پژوهش آیندهپژوهی است. از مرور نظاممند، پنلهای خبرگی و فرایند دلفی برای گردآوری دادهها استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها از دو ابزار شامل: پنلهای خبرگی و نرم افزار میک مک استفاده شده است. نرم افزار میک مک ابزاری برای تحلیل ساختاری مولفهها و متغیرهای سازنده آینده سیستم است. از فرمول اعتبار دادهها برای سنجش اعتبار و میزان روایی دادهها استفاده شده است. برای تعیین اتفاق نظر میان اعضای پانل از ضریب هماهنگی کندال استفاده شده است. نمونه مورد بررسی شامل 20 نفر از رؤسای کتابخانههای مرکزی دانشگاههای جامع کشور، استادان و خبرگان رشتۀ علم اطلاعات و دانششناسی و استادان و خبرگان آیندهپژوه است<br />یافتهها: با روش مطالعه کتابخانهای، روندهای اصلی شناسایی شدند. پنج مولفه کلیدی و پیشران شامل: "شهر هوشمند"، "همزیستی و همکاری"، "بومیان دیجیتال"، "حریم خصوصی" و "فناوری اطلاعات" در مجموع با بیشترین تاثیرپذیری و بیشترین تاثیرگذاری از نظر خبرگان بعد از دو دور دلفی مشخص شدند.
واژههای کلیدی: آیندهپژوهی,کتابخانههای دانشگاهی,روندها,پیشرانها
https://jlib.ut.ac.ir/article_83752.html
https://jlib.ut.ac.ir/article_83752_5b726c9dad89bda32f45fb6d0d62c936.pdf
دانشگاه تهران
تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاهی
2783-4638
54
4
2020
12
21
شناسایی ذهنیتهای کتابداران دانشگاهی در مورد خودرهبری سازمانی و ارائه الگو.
58
76
FA
مریم سادات
سیدین
گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی همدان، همدان، ایران.
maryamseyedein@yahoo.com
علیرضا
اسفندیاری مقدم
گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه ازاد اسلامی همدان، همدان، ایران
ali.isfandyari@gmail.com
عاطفه
زارعی
0000-0002-2457-2455
گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی همدان، همدان، ایران
atefehzarei@gmail.com
10.22059/jlib.2021.318186.1544
<strong>هدف</strong>: هدف این پژوهش، نشان دادن تعدد ذهنیتهای کتابداران دانشگاهی در مورد خودرهبری و ارائه الگو می باشد.<br /><strong>روش پژوهش</strong>: پژوهش از نوع کاربردی و روش پژوهش، آمیخته است. از روش شناسی کیو برای شناسایی ذهنیتهای کتابداران و از تحلیل محتوا و فن دلفی برای ارائه الگواستفاده شد. جامعه آماری، کتابداران و مدیران کتابخانههای دانشگاهی ایران و اعضای هیات علمی گروه علم اطلاعات و مدیریت هستند، نمونه گیری هدفمند به روش نظری است. دادههای مصاحبه و پرسشنامهها با با نرم افزار spss تحلیل شد.<br /><strong>یافتهها</strong>: تعداد 7 ذهنیت شناسایی و نامگذاری شد و الگوی خودرهبری سازمانی با 5 بعد و 23 مولفه و 56 شاخص ارائه شد.<br /><strong>نتیجه گیری</strong>: ذهنیتهای سلسله مراتبی، محافظه کار، تیم گرا، خود اتکا، خوداثربخش، توانمندساز و خودارزیاب هریک ویژگیهای خود را دارند، ابعاد الگوی خودرهبری سازمانی عبارتند از بعد فرایندی، راهبردی، سازمانی، فرهنگی و روانشناختی-اجتماعی<br />کلیدواژهها: خودرهبری سازمانی، ذهنیت، کتابخانههای دانشگاهی، کتابداران دانشگاهی، دانشگاههای ایران، روش دلفی، روششناسی کیو، الگو
کلیدواژهها: خودرهبری سازمانی,ذهنیت,کتابخانههای دانشگاهی,کتابداران دانشگاهی,الگو
https://jlib.ut.ac.ir/article_80648.html
https://jlib.ut.ac.ir/article_80648_b8c0651f944b1f5c6f742ca3c29c5b81.pdf
دانشگاه تهران
تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاهی
2783-4638
54
4
2020
12
21
تعیین مؤلفههای رابط کاربر - وب سایت موثر بر تعامل در وب(مورد مطالعه کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران)
77
93
FA
حمزه علی
نورمحمدی
گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
nourmohammadi.h@googlemail.com
سعید
غفاری
0000-0002-1030-9234
دکتری کتابداری و اطلاع رسانی و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور واحد قم«
ghaffari130@yahoo.com
کبری
امامی
گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه پیام نور واحد قم، قم . ایران
ko.emami@yahoo.com
10.22059/jlib.2021.325290.1553
هدف: تعیین تأثیر مؤلفههای رابط کاربر - وب سایت موثر بر تعامل در وب (مورد مطالعه کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران) بر میزان استفاده کاربران از وب سایت جهت بازیابی اطلاعات است.<br />روش: جامعه آماری در قسمت کیفی ، خبرگان کتابخانه ملی بوده و نمونهگیری در مرحله کیفی از نوع هدفمند و تعداد نمونهها بر اساس کفایت نظری مشخص شد. در قسمت کمی نیز جامعه آماری، تمامی کاربران کتابخانه ملی شهر تهران بود که براساس جدول مورگان تعداد ن 384 نفر به دست آمد. همچنین دادهها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری و با استفاده از مدل معادلات ساختاری، نرم افزار اس پی اس اس، و لیزرل تحلیل شد.<br />یافتهها: نتایج معادلات ساختاری نشان داد که تأثیر مؤلفههای رابط کاربر - وب سایت بر تعامل در وب مثبت و معنادار است و با توجه به نتایج آزمون فریدمن طراحی فنی وب سایت بیشترین تأثیر در انگیزش کاربران به استفاده از وب سایت کتابخانه ملی را داشته است.<br />ارزش/اصالت تحقیق: از نظر کاربران، تمامی مولفههای مورد مطالعه در استفاده مجدد آنها از وب سایت کتابخانه ملی دارای اهمیت بسیار بالایی هستند. لذا توصیه میشود،که طراحان و کارشناسان کتابخانه ملی در زمان طراحی رابط کاربر –وب سایت توجه خود را به معیارهای مطرح شده در این پژوهش و اصول کاربر مدار بودن معطوف نمایند.
رابط کاربر - وب سایت,تعامل در وب,طراحی تعاملی,وب سایت کتابخانه ملی ایران
https://jlib.ut.ac.ir/article_83751.html
https://jlib.ut.ac.ir/article_83751_2be88203219ec0a449a427aa56a60af1.pdf
دانشگاه تهران
تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاهی
2783-4638
54
4
2020
12
21
بررسی نیازاطلاعاتی مدیران گروههای آموزشی دانشکدههای کمیسیون علوم اجتماعی و رفتاری دانشگاه تهران و دانشگاه تربیت مدرس.
93
112
FA
احمدرضا
ورناصری
0000-0001-7222-7165
دانشجوی کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تهران
ahmadrezavarnaseri@gmail.com
فاطمه
فهیم نیا
دانشیار علم اطلاعات و دانش شناسی ، دانشکده مدیریت ، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
ahmad.varnaseri72@ut.ac.ir
سپیده
فهیمی فر
0000-0001-5182-9159
استادیار علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
sfahimifar@ut.ac.ir
10.22059/jlib.2021.296085.1457
هدف: شناسایی اجزای نیازاطلاعاتی مدیران گروههای آموزشی دانشکدههای کمیسیون علوم اجتماعی و رفتاری دانشگاه تهران و کمیسیون علوم اجتماعی و رفتاری دانشگاه تربیت مدرس .<br />روش: پژوهش حاضر در زمرة پژوهشهای پیمایشی و توصیفی به شمار میآید. مدیر گروههای آموزشی دانشکدههای کمیسیون علوم اجتماعی و رفتاری دانشگاه تهران و دانشگاه تربیت مدرس به صورت سرشماری نمونه گیری شدند. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه محقق ساخته بود که بعد از تائید روایی و پایایی بین نمونه آماری توزیع شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی از جمله آزمون ویلکاکسون استفاده به عمل آمد.<br />یافتهها : مهمترین انگیزه و هدف نیازاطلاعاتی مدیران گروه آموزشی کمیسیون علوم اجتماعی و رفتاری دانشگاه تهران و دانشگاه تربیت مدرس به ترتیب در نیازهای آموزشی، علمی و پژوهشی و به اطلاعات مربوط به رویهها و نحوهی انجام کاراست . همچنین مهمترین منابع در تأمین نیازهای اطلاعاتی درون دانشگاهی مدیران آموزشی تجربه شخصی و نشست ها و جلسات و مشورت با دیگر همکاران است و مهمترین منابع در تأمین نیازهای اطلاعاتی برون دانشگاهی مدیران آموزشی در هر دو دانشگاه اینترنت و پایگاههای اطلاعاتی میباشد. میزان رضایت از منابع اطلاعاتی اعم از الکترونیکی و چاپی هر دو دانشگاه در حدود 65 است. <br />اصالت اثر: تا کنون بررسی نیاز اطلاعاتی مدیران گروه های اموزشی در حوزه مدیریت اطلاعات انجام نپذیرفته است.
نیاز اطلاعاتی,مدیر گروه آموزشی,شناسایی منابع اطلاعاتی,شناسایی مجرای تهیه و تامین اطلاعات
https://jlib.ut.ac.ir/article_83750.html
https://jlib.ut.ac.ir/article_83750_a55c3a06840dbb280e407fe256242fad.pdf
دانشگاه تهران
تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاهی
2783-4638
54
4
2020
12
21
نگاشت شناختی فازی عوامل مؤثّر بر موفقیّت اکتساب دانش سازمانی خبرگان
113
131
FA
محمدمیلاد
احمدی
0000-0002-5726-2891
رشتۀ مدیریت سیستمها، دانشکدۀ مدیریت و برنامهریزی راهبردی، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران
mmahmadi@ihu.ac.ir
روح الله
تولایی
استادیار، گروه مدیریت فنّاوری اطّلاعات، دانشکدۀ مدیریت و برنامهریزی راهبردی، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران
tavallaee.r@gmail.com
امیر
حصیرچی
استادیار، گروه تحوّل و تعالی سازمانی، دانشکدۀ مدیریت و برنامهریزی راهبردی، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران
hasirchy@yahoo.com
10.22059/jlib.2020.293870.1444
هدف: دانش ضمنی دانشی است که از تجربۀ یک فرد، گروه یا سازمان، در طول زمان و طیّ فرایندهای عملی و کنش و واکنش با واقعیات روزمرۀ کاری پدید میآید. تکنیکهای زیادی برای اکتساب دانش ضمنی خبرگان توسعه داده شده است که هرکدام برای شرایط خاص با درنظر گرفتن نوع دانش، فرد خبره و ویژگیهای محیط مناسب است. با وجود تحقیقات گسترده و انجام طرحهای عملیاتی متعدّد در زمینۀ مستندسازی و اکتساب دانش خبرگان، بسیاری از سازمانهای داخلی و خارجی در خصوص اکتساب دانش دچار چالش هستند. هدف اصلی این مقاله، بررسی جوانب و عوامل اثرگذار بر موفقیت اکتساب دانش، در قالب نگاشت شناختی فازی، برای اکتساب و مستندسازی دانش سازمانی خبرگان است. <br />روش: نگاشت شناختی که روش مفیدی برای حلّ مسأله است، به تصمیمگیرندگان در تحلیل روابط علّی پنهان و دستیابی به جواب مطلوب کمک میکند. این نگاشت حاوی ساختارهای نموداری فازی برای نشان دادن استدلالهای علّی است. به منظور دستیابی به نگاشت شناختی فازی، با خبرگان و متخصّصان اجرایی دانشگاه جامع امام حسین(ع) در حوزۀ دانش و پژوهش مصاحبه شده است.<br />یافتهها: نتایج نشان میدهد که عوامل تیم مهندسی دانش، انتخاب تکنیک و ابزار کسب دانش، تعیین نوع دانش، شناسایی دانش مورد نیاز و عوامل اثرگذار سازمانی به ترتیب و با داشتن بزرگترین مقادیر علّی فازی، بیشترین اثر را بر موفقیّت اکتساب دانش سازمانی خبرگان دارند.<br />اصالت اثر: استفاده از نگاشت شناختی فازی -که رویکردی نرم در پژوهش عملیاتی به شمار میرود- در موضوع اکتساب دانش ضمنی خبرگان، نوآوری اصلی پژوهش حاضر است.
دانش ضمنی,دانش خبرگان,تبدیل دانش ضمنی به صریح,اکتساب دانش,نگاشت شناختی فازی
https://jlib.ut.ac.ir/article_81020.html
https://jlib.ut.ac.ir/article_81020_915c266a54bca9524db0bd2c0684e51e.pdf