دانشگاه تهران
تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاهی
2783-4638
44
3
2010
10
23
سخن سردبیر: دغدغههای رهبری
7
12
FA
غلامرضا
فدایی
رئیس دانشکده کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تهران
ghfadaei@ut.ac.ir
در تاریخ 28 تیرماه 1390 کتابداران کتابخانههای عمومی و سایر کتابخانهها ملاقاتی با رهبر معظم انقلاب داشتند. انجام چنین برنامههایی هر از گاه در کشور میتواند به معرفی گروهها و اصنافی بینجامد که یا فراموش شدهاند و یا خدماتشان فراموش شده است و یا خدمات واقعی که باید توسط آنها انجام شود، انجام نمیشود و یا خود آنان و یا جامعه نسبت به آن بیتفاوت و یا بیگانه شدهاند. به این مناسبت روز 28 تیرماه روز کتابدار هم نامیده شده است که خود این نامگذاری میتواند یادآور یکی از موارد بالا باشد به شرطی که به صورت عادت در نیاید و هر روز در یک سال، مقوم و مجدّد فعالیت و اخذ انرژی لازم برای بقیه سال باشد. به این معنا که کتابدار و کتابداری فقط منحصر به یک روز نباشد. بلکه آن روزو روز بازبینی، بازنگری یا تجدید عهد و میثاق و پرش و جهش به سوی آیندهای روشن باشد.
https://jlib.ut.ac.ir/article_28702.html
https://jlib.ut.ac.ir/article_28702_1e12bd7a014f978bd0d743502c632123.pdf
دانشگاه تهران
تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاهی
2783-4638
44
3
2010
10
23
شناسایی مهمترین معیارهای ارزیابی کتاب الکترونیکی فارسی دانشگاهی از دیدگاه کتابداران دانشگاهی شاغل در دانشگاههای دولتی شهر تهران
13
40
FA
سپیده
فهیمی فر
0000-0001-5182-9159
دانشجوی دکتری کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تهران
sfahimifar@ut.ac.ir
هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی مهمترین معیارهای ارزیابی کتابهای الکترونیکی فارسی دانشگاهی از دیدگاهیکی از گروههای ذی نفع (ناشر، کاربر، کتابدار و نویسنده) کتاب الکترونیکی، کتابداران دانشگاهی است.
روش: روش پژوهش حاضر پیمایشی و ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه کتابداران شاغل در دانشگاههای دولتی شهر تهران (کتابخانههای مرکزی و دانشکدهای) است.
یافتهها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد، مهمترین ملاک ارزیابی کتاب الکترونیکی از دیدگاه کتابداران، ملاک توزیع است. از مجموع 125 نشانگر مورد بررسی 30 نشانگر از دیدگاه کتابداران دارای بالاترین میزان اهمیت به هنگام انتخاب یک کتاب الکترونیکی مناسب برای کتابخانه است. دارا بودن فهرست مندرجات، امکان ذخیره کل متن کتاب، امکان انتخاب کتاب در فرمتهای مختلف، دسترسی از راه دور و 24 ساعته و نظایر آن از مهمترین نشانگرهای ارزیابی کتاب الکترونیکی از دیدگاه کتابداران شناخته شدند.
تهران,کتاب الکترونیکی فارسی دانشگاهی,کتابخانههای دولتی,کتابداران دانشگاهی,معیار ارزیابی.
https://jlib.ut.ac.ir/article_28703.html
https://jlib.ut.ac.ir/article_28703_f6576730138c9c166a92347ce417f5ef.pdf
دانشگاه تهران
تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاهی
2783-4638
44
3
2010
10
23
به کارگیری طرح فرادادهای توصیف شیء برای توصیف موجودیتهای گروه دوم الگوی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی (اف. آر. بی. آر)
41
62
FA
ملیحه
درخوش
کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی. دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران شمال
هدف :هدف از این پژوهش تعیین احتمالات مختلفی است که با استفاده از طرح فرادادهای توصیف شیء میتوان موجودیتهای گروه دوم اف. آر. بی. آر. را با آن توصیف کرد.
روش: روش پژوهش حاضر تطبیقی بوده و در آن از اجزای اصلی، فرعی، ویژگیها و مقادیر طرح فرادادهای توصیف شیء و نیز موجودیتهای گروه دوم اف. آر. بی. آر. استفاده شدهاست.
یافتهها: با توجه به احتمالات در نظرگرفتهشده، ممکن است شخص یا تنالگان دارای مسئولیت پدیدآورنده، ایجاد کننده، سازنده یا تنظیم کننده یک اثر و یا دارای مالکیت و یا امانت گیرنده و یا در ارتباط با عنوان باشد و نیز ممکن است در ساختن یک عنوان قراردادی از آن استفاده شود و یا نسبت به اسامی دیگر ارجحیتی داشته باشد و یا موضوع منبع قرار گیرد. همچنین شخص یا تنالگان میتواند به صورت بخشی از عنوان اثر باشند و یا یک پیشینه فرادادهای را به وجود بیاورد. به نظر میرسد با توجه به نتایج به دست آمده از تطبیق دو طرح مورد پژوهش، امکان توصیف انواع نقشهایی که اشخاص و یا تنالگانها در منابع مختلف دارند، در طرح فرادادهای توصیف شیء با استفاده از بستر نحوی ایکس. ام. ال . به میزان زیادی وجود دارد و با استفاده از این بستر نحوی، میتوان به توصیف موجودیتهای گروه دوم در جایگاههای مختلف توصیفی پرداخت.
طرح فرادادهای توصیف شیء,ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی,ملزومات کارکردی پیشینههای مستند,موجودیت تنالگان,موجودیت شخص
https://jlib.ut.ac.ir/article_28704.html
https://jlib.ut.ac.ir/article_28704_7216cb08ab82f14911dc8a1b80dfa3d8.pdf
دانشگاه تهران
تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاهی
2783-4638
44
3
2010
10
23
بررسی خدمات کتابخانههای دیجیتالی ایران و جهان: معرفی خدمات پیشنهادی برای کتابخانههای دیجیتالی ایران
65
88
FA
یعقوب
نوروزی
0000-0003-3030-7647
عضوهیات علمی گروه کتابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان و دکتری علوم کتابدری و اطلاعرسانی
ynorouzi@gmail.com
بهروز
بیات
0000-0003-3030-7647
کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
ynorouzi@gmail.com
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی خدمات موجود در کتابخانههای دیجیتالی ایران و جهان به منظور معرفی خدمات پیشنهادی برای کتابخانههای دیجیتالی ایران است.
روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش استفاده شده برای انجام این پژوهش از نوع مقایسهای و تطبیقی است. برای گردآوری اطلاعات لازم درباره خدمات کتابخانههای دیجیتالی مورد مطالعه به صفحات وب آنها مراجعه و اطلاعات لازم گردآوری شد.
یافتهها:در این پژوهش خدمات 59 کتابخانه دیجیتالی داخلی و خارجی مورد مطالعه قرار گرفت که 11 مورد از آنها داخلی و 48 کتابخانه دیگر خارجی بودند. خدمات ارائه شده توسط جامعه مورد مطالعه جستجو (بهشیوههای مختلف)، ارتباط با ما، نمایه مجموعه، تازهها و اخبار تخصصی، عضویت از راه دور، پرسشهای متداول، از کتابدار بپرس، ار اس اس، کتابخانه شخصی (من) و گفتگوی همزمان را در بر میگرفت. در بین کتابخانههای دیجیتالی داخلی بیشترین خدمت رعایت شده مربوط به «جستجو» و کمترین آن نیز مربوط به خدمت «از کتابدار بپرس» بود. همچنین پنج خدمت ارتباط با ما، نمایه مجموعه، تازهها و اخبار تخصصی، ار اس اس و گفتگوی همزمان توسط هیچ یک از کتابخانههای دیجیتالی داخلی ارائه نمیشد. در بین کتابخانههای دیجیتالی خارجی نیز بیشترین خدمت مربوط به «جستجو» و کمترین آن نیز مربوط به «کتابخانه شخصی» بود. در کل نیز در بین جامعه مورد مطالعه خدمت جستجو و کتابخانه شخصی بیشترین و کمترین بسامد را به خود اختصاص دادهاند. در نهایت نیز خدمات پیشنهادی برای کتابخانهای دیجیتالی داخلی معرفی شدند.
کتابخانههای دیجیتالی,خدمات,ایران,جهان
https://jlib.ut.ac.ir/article_28705.html
https://jlib.ut.ac.ir/article_28705_be150d71b5ffbe82da81a56fa2d69ab8.pdf
دانشگاه تهران
تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاهی
2783-4638
44
3
2010
10
23
نظریههای اخلاقِ هنجاری و چالشهای اخلاقی
در عرصهی مدیریت اطلاعات
87
121
FA
محمد
خندان
0000-0003-3138-2470
دانشجوی دکتری علوم کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه تهران
khandan@ut.ac.ir
هدف: هدف از این مقاله، بررسی مسائلِ اخلاقیِ مطرح در مدیریت اطلاعات از منظر چهار نظریهی عمدهی اخلاق هنجاری (نظریههای نتیجهمحور، وظیفهمحور، حقمحور و فضیلتمحور) است.
روش: این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی مفهومی انجام پذیرفت.
یافتهها: در این مقاله نشان داده میشود که چگونه میتوان نظریههای اخلاقی را برای حل مسائل و چالشهای انضمامی مدیریت اطلاعات به کار گرفت. همچنین مشخص میشود که هر یک از نظریههای اخلاق هنجاری، به شیوهی خاص خود با این چالشها مواجه میشوند.
اصالت: این مقاله ضمن توضیح دربارهی تعریف و تقسیمبندی فلسفه اخلاق، تاریخچهی اخلاق اطلاعات و مباحث اصلی آن، بهنحو مستدل و روشن توضیح میدهد که هر یک از نظریههای اخلاقی از چه زاویهای به توجیه مسائل اصلیِ اخلاقی در عرصهی مدیریت اطلاعات میپردازند.
اخلاق اطلاعات,اخلاق توصیفی,اخلاق سایبر,اخلاق کامپیوتر,اخلاق هنجاری
https://jlib.ut.ac.ir/article_28706.html
https://jlib.ut.ac.ir/article_28706_0432b0c143a3f6ededd3c6fd48599250.pdf
دانشگاه تهران
تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاهی
2783-4638
44
3
2010
10
23
بررسی کمی وضعیت تولید اطلاعات علمی توسط اعضای هیئت علمی دانشگاه شاهد در نمایههای غیر استنادی
121
143
FA
گلنسا
گلینی مقدم
استادیار و عضو هیئت علمی گروه علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شاهد
g_galini2@ut.shd.ir
مصطفی
مبلغی
استادیار و عضو هیئت علمی گروه مدیریت صنعتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج
g_galini@ut.shd.ir
هدف: هدف این پژوهش، بررسی کمی وضعیت تولیدات علمی توسط اعضای هیئت علمی دانشگاه شاهد در پایگاههای تخصصی غیر استنادی از سال 2000 تا پایان سال 2008 میلادی است.
روش: این پژوهش با استفاده از روش کتابخانهای انجام شد و از نوع کاربردی است. پایگاههای اطلاعاتی غیراستنادی منبع اصلی اطلاعات تحقیق بودند و بخش اعظم اطلاعات نیز از طریق جستجو به دست آمده است. پایگاههای مورد تحقیق عبارتند از: ACS, AIP,CAB, Compendex, Computer Source, Econlit, LISA, Medline, Sport Discus.
یافتهها: نتایج نشان داد که روند تولید اطلاعات علمی دانشگاه شاهد در نمایههای غیر استنادی بینالمللی در سالهای اخیر، رشد قابل ملاحظهای داشته و از 3 تولید علمی در سال 2000 به 44 مورد در سال 2008 رسیده است. کل تولیدات اعضای هیئت علمی دانشگاه شاهد در پایگاههای تخصصی بررسی شده 126 مورد و بیشترین آن در پایگاه Medline (06/42 درصد) و کمترین آن در پایگاه تخصصی Sport Discus (59/1 درصد) بوده است. نتایج نشان میدهدکه تولیدات علمی در حوزه علوم پزشکی بیشترین (06/42 درصد) مقدار را به خود اختصاص داده است و کمترین تولیدات علمی در حوزه هنر بوده است. 89/88 تولیدات علمی بینالمللی به زبان انگلیسی و 11/11 درصد به زبان فارسی بوده است.
تولیدات علمی,دانشگاه شاهد,نمایههای غیر استنادی
https://jlib.ut.ac.ir/article_28707.html
https://jlib.ut.ac.ir/article_28707_ee13e6916dcf479d6f46dff18df0f734.pdf
دانشگاه تهران
تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاهی
2783-4638
44
3
2010
10
23
نقش معرفتشناسی فلسفی در تحقیقات علوم کتابداری و اطلاعرسانی
143
169
FA
اسماعیل
افقهی
کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاعرسانی موسسه خانه کتاب
e1361@yahoo.com
علی
رضائی شریف
دانشجوی دکتری دانشگاه تهران
rezaiisharif@ut.ac.ir
عیسی
برقی
دانشجوی دکتری دانشگاه علامه طباطبایی
isabarqi@yahoo.com
هدف: مقاله حاضر با هدف بررسی نقش معرفتشناسی فلسفی در تحقیقات حوزه علوم کتابداری و اطلاعرسانی انجام شده است.
روش: این پژوهش به روش کتابخانهای و به صورت تحقیقی مروری با بررسی منابع مختلف مرتبط با موضوع تحقیق انجام گرفت.
یافتهها: ارائه و تدوین فلسفه برای کتابداری نیازمند ارائه اصول نظری و ایجاد مبانی و شالودههای فلسفی است که خود به همکاری خبرگان حوزه نیاز دارد. کتابداری میتواند با استفاده از سه جنبه فیزیکی، محتوایی و اجتماعی، خدمات اطلاعرسانی مورد نظر را برای رفع آن معضل ارائه کند. تدوین فلسفه کتابداری و اطلاعرسانی در قالب نظریههای خلاق و جامع، به عوامل زمینهساز بسیاری نیاز دارد که از جمله مهمترین آنها مطالعه دقیق و شناخت فلسفه علم از دیر باز تا زمان حاضر است. به گواهی تاریخ و تجربه، شناخت سیر تکوینی تاریخ علم و فلسفه در تکوین نظریهها نقش داشته و میتواند راهگشای کتابداران و اطلاعرسانان در یافتن شاهراهها و مسیرهای فرعی رشته باشد، تنها در این صورت است که میتوان در قبال تنشهای معرفتشناختی عالمان علوم طبیعی و علوم انسانی و اجتماعی موضعی سازنده و آگاهانه اتخاذ کرد و به مدد نقد و تفکر انتقادی پایههای نظریه رشته را محکم کرد.
علوم کتابداری و اطلاعرسانی,معرفت شناسی,معرفتشناسی فلسفی
https://jlib.ut.ac.ir/article_28708.html
https://jlib.ut.ac.ir/article_28708_52d0b9a6cff170c229d704edec71726a.pdf
دانشگاه تهران
تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاهی
2783-4638
44
3
2010
10
23
بررسی تطبیقی نگرش دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد مجموعه پردیس دانشگاه مازندران نسبت به فنآوریهای اطلاعاتی و ارتباطی
171
209
FA
رسول
زوارقی
عضو هیأت علمی گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تبریز و دانشجوی دکتری دانشگاه تهران
zavaraqi@ut.ac.ir
میر مرتضی
موسوی
کارشناس ارشد برنامه ریزی آموزشی دانشگاه مازندران
itsiau@yahoo.com
جلیل
اثنی عشری
کارشناس ارشد تکنولوژی آموزشی دانشگاه تربیت معلم
asnaashari@gmail.com
سیاوش
پورطهماسبی
کارشناس ارشد فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شاهد
tahmasbesiavash@yahoo.com
هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی نگرش دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد مجموعه پردیس دانشگاه مازندران نسبت به فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی میباشد.
روش: روش انجام آن توصیفی پیمایشی میباشد. نمونه آماری به ترتیب مقطع 357 و 228 نفر بودند که به صورت تصادفی طبقهای انتخاب شدند.
یافتهها: نتایج نشان داد که نمرات دانشجویان دوره کارشناسی در آشنایی با فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی 27/13 و برای دانشجویان دوره کارشناسی ارشد 88/15 بود. تنها 3/1 درصد از دانشجویان کارشناسی اظهار داشتهاند که در حد متوسط از فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی استفاده آموزشی و پژوهشی میکنند. میزان میانگین آشنایی دانشجویان کارشناسی ارشد به فناوری بیش از میزان میانگین دانشجویان کارشناسی میباشد و تفاوت معنی داری با یکدیگر دارند. همچنین میزان میانگین استفاده آموزشی و پژوهشی دانشجویان کارشناسی ارشد از فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی بیش از دانشجویان کارشناسی بوده و تفاوت معنی داری با هم دارند.
دانشجویان دانشگاه مازندران,فناوریهای نو در آموزش عالی,نگرش دانشجویان نسبت به فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی
https://jlib.ut.ac.ir/article_28709.html
https://jlib.ut.ac.ir/article_28709_630b2d59ae4bb0340e0fed590d18e447.pdf