بررسی رابطه ی سواد اطلاعاتی و قابلیت‌های کارآفرینی واحدهای فناور مستقر در پارک علم و فناوری شهر کرمانشاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه رازی. کرمانشاه. ایران

3 گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

10.22059/jlib.2025.367888.1715

چکیده

هدف: هدف از این پژوهش بررسی رابطۀ سواد اطلاعاتی و کارآفرینی واحدهای فناور مستقر در پارک علم و فناوری شهر کرمانشاه است.
روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با رویکرد کمی و با روش پیمایشی انجام شد. جامعۀ آماری شامل تعداد 285 واحد فناور در پارک علم و فناوری شهر کرمانشاه است که بر اساس جدول مورگان از این تعداد، 164 واحد به عنوان نمونه در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری داده‌ها، شامل دو پرسشنامۀ استاندارد سواد اطلاعاتی برگرفته از پرسشنامۀ انجمن کتابخانه‌های دانشگاهی و تحقیقاتی آمریکا با ضریب آلفای کرونباخ 79/ 0 و پرسشنامۀ قابلیت‌های کارآفرینی برگرفته از انجمن تحقیقاتی دانشگاه دورهام انگلستان با ضریب آلفای کرونباخ 82/0 است. به منظور تأیید روایی پرسشنامه‌ها از تحلیل عاملی با توجه به مدل کلاین و پایایی پرسشنامه‌ها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش از آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردیده است.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که همۀ مؤلفه‌های سواد اطلاعاتی رابطۀ مثبت و معناداری با  قابلیت‌های کارآفرینی کارآفرینان واحدهای فناور پارک علم و فناوری شهر کرمانشاه دارد؛ اما از بین همۀ مؤلفه‌های سواد اطلاعاتی،
مؤلفۀ استفادۀ مؤثر از اطلاعات، دسترسی مؤثر به اطلاعات و ارزیابی انتقادی اطلاعات؛ قوی‌ترین متغیرهای
پیش‌بین برای قابلیت‌های کارآفرینی هستند.
نتیجه‌گیری: مؤلفۀ تعیین ماهیت و گسترۀ اطلاعات و مؤلفۀ مهارت درک موارد حقوقی و اقتصادی و اجتماعی و قابلیت‌های کارآفرینی واحدهای فناور رابطۀ معناداری دارند؛ اما با توجه به یافته‌های پژوهش حاضر، به‌کارگیری اطلاعات برای رسیدن به یک هدف از قبل تعیین شده و مشخص (مؤلفۀ استفادۀ مؤثر از اطلاعات)، دسترسی مؤثر و کارآمد به اطلاعات مورد نیاز با صرف حداقل زمان و هزینه ( مؤلفۀ دسترسی مؤثر به اطلاعات) و تحلیل استدلال‌ها، قضاوت در زمینۀ اعتبار منابع و شناسایی مسئلۀ اساسی (مؤلفۀ ارزیابی انتقادی اطلاعات) از اهمیت بالاتری برخوردارند و گسترش قابلیت‌های کارآفرینانه در پارک‌های علم و فناوری مستلزم توجه ویژه به سه مؤلفۀ اخیر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the relationship between information literacy and entrepreneurial capabilities of technology-based units located in the Science and Technology Park of Kermanshah city

نویسندگان [English]

  • Elham Almasi Ghobadi 1
  • Gholamreza Heidari 2
  • Vida Saifouri 3
1 MSc in Knowledge and Information Science, Razi University, Kermanshah, Iran.
2 Associate Professor, Department of Information Science and Epistemology, Razi University. Kermanshah Iran
3 Department of Knowledge and Information Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

Objective: This research aims to investigate the relationship between information literacy and entrepreneurship among the technological units located in the Science and Technology Park of Kermanshah.
Method: This applied research was conducted using a quantitative approach and a survey method. The statistical population consisted of 285 technology units in the Kermanshah Science and Technology Park, from which a sample of 164 units was selected based on Morgan’s table. Data were collected using two standardized questionnaires: an information literacy questionnaire adapted from the Association of College and Research Libraries (ACRL), with a Cronbach’s alpha coefficient of 0.79, and an entrepreneurial capabilities questionnaire adapted from the Durham University Research Association in the UK, with a Cronbach’s alpha coefficient of 0.82. To assess the validity of the questionnaires, factor analysis was conducted based on Klein’s model. Cronbach’s alpha was used to evaluate the reliability. Both descriptive and inferential statistics were employed to analyze the research data.
Results: The findings indicated that all components of information literacy have a positive and significant relationship with the entrepreneurial capabilities of the entrepreneurs in the technological units of the Kermanshah Science and Technology Park. Among these components, the effective use of information, effective access to information, and critical evaluation of information were identified as the strongest predictors of entrepreneurial capabilities.
Conclusions: The components related to determining the nature and scope of information, as well as understanding legal, economic, and social issues, show a significant relationship with the entrepreneurial capabilities of technological units. However, according to the findings of this study, three components hold greater importance: using information to achieve a predetermined and specific goal (effective use of information), accessing the required information efficiently and cost-effectively (effective access to information), and analyzing arguments, evaluating the validity of resources, and identifying core problems (critical evaluation of information). The development of entrepreneurial capabilities in science and technology parks requires particular emphasis on these three components.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Entrepreneurship
  • Information Literacy
  • Kermanshah city
  • Science and Technology Park
  • Technology Units
احمدپور داریانی، محمود؛ عزیزی، محمد (1391). کارآفرینی در شاخه کار و دانش. تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران.
ایثارگر، سعید (1399). رابطۀ سواد اطلاعاتی و مدیریت دانش با کارآفرینی سازمانی: نقش واسطهای بکارگیری فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی نوین. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت فناوری اطلاعات سیستم‌های اطلاعاتی پیشرفته. دانشگاه علامه محدث نوری، دانشکده اقتصاد و علوم اداری.
بابلی بهمئی، سلیمه (1396). شناسایی و تحلیل رابطۀ سواد اطلاعاتی و کارآفرینی در بین کارآفرینان شهرستانهای بهبهان و ماهشهر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشتۀ علم اطلاعات و دانش‌شناسی. دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی.
بهرامی، سوسن و جعفری هرندی، رضا (1399). سواد اطلاعاتی، تسهیم دانش و قابلیت‌های کارآفرینی دانشجویان دانشگاه قم. علوم و فنون مدیریت اطلاعات،6 (3)، 17-36.   http://doi.org/10.22091/stim.2020.4613.1327
جبالی، مریم (1398).  بررسی تأثیر سطح سواد اطلاعاتی دانشجویان به توانمندی کارآفرینی در عصر کسب‌و‌کارهای داده بنیاد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت منابع انسانی. دانشگاه علم و هنر، دانشکده علوم انسانی.
خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) (1400). اعلام آخرین نرخ بیکاری کرمانشاه. بازیابی شده در فروردین 1401، از https://www.isna.ir/news
درینی، صدیقه (1394). رابطۀ سواد اطلاعاتی مدیران با کیفیت عملکرد آنان. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، مدیریت آموزشی. دانشگاه آزاد اسلامی.
رستگار، محمد و کیاکجوری، داود (1397). بررسی تأثیر سواد اطلاعاتی بر قابلیت‌های کارآفرینی با نقش میانجی سواد رسانه‌ای (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس). اولین همایش ملی کارآفرینی، چالوس، https://civilica.com/doc/805668
صادقی مجد، افسانه و فضل‌الهی قمشی، سیف‌اله (1400). سواد اطلاعاتی و قدرت تبیین‌کنندگی آن برای کارآفرینی دانشجویان. معرفت، 28(1)، 101-110.
ططری، سعیده؛ مختاری دینانی، مریم (1397). مدل‌سازی ارتباط بین سواد اطلاعاتی با خلاقیت و قابلیت کارآفرینی دانشجویان تحصیلات تکمیلی. رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی. ۶ (۲۲)، 53-63.
فرجادی، غلامعلی؛ ریاحی، پریسا (1387). خط‌مشی‌های توسعۀ پارک‌های ملی در مناطق دارای نوآوری کمتر از حد انتظار، سیاست علم و فناوری، 1 (3)، 25-41.
قشمی، محمد امین؛ نصیری ولیک بنی، فخرالسادات (1400). بررسی نقش میانجی سواد اطلاعاتی در رابطه بین مهارت‌های ارتباطی و خودکارآمدی کارآفرینانه. فناوری آموزش، 15 (4)، 673-682.
کرم بیگی، عبدالرضا (1400). تأثیر سواد اطلاعاتی بر قابلیت کارآفرینی سازمانی با نقش میانجی خلاقیت دانشجویان علوم پزشکی  کرمانشاه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، گرایش کارآفرینی. دانشگاه پیام نور مرکز کرمانشاه.
محمدی نژاد، یاسر (1400). سازماندهی اطلاعات و قابلیت‌های کارآفرینی هنرجویان. رشد آموزش فنی وحرفه ای و کاردانش، 16 (3)، 42-45.
مختاری دینانی، مریم؛ ططری، سعیده (1397). ارتباط بین سواد اطلاعاتی و قابلیت کارآفرینی دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشتۀ علوم ورزشی در دانشگاه‌های شهر تهران. پژوهش در ورزش تربیتی، 5 (16)، 95- 116.  http://doi.org/10.22089/res.2017.4532.1338
مهدی‌زاده، حسین؛ شیری، نعمت‌اله و خوش‌مرام، مژگان (1399). قابلیت‌ تشخیص فرصت‌های کارآفرینی در بین دانشجویان کشاورزی دانشگاه ایلام. راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، 7(13)، 78-86.
میرزاصفی، اعظم؛ رجایی‌پور، سعید و جمشیدیان، عبدالرسول (1390). رابطة بین سواد اطلاعاتی و قابلیتهای کارآفرینی دانشجویان دوره‌های تحصیلات تکمیلی دانشگاه اصفهان. کتابداری و اطلاعرسانی، 14(1)، 241-268.
یاری، شیوا (1390). مروری بر متون سواد اطلاعاتی در ایران. کتابداری واطلاعرسانی، 14(1)، 183-216.
Association of College & Research Libraries (ACRL) (2003). Information Literacy Standards for Higher Education.
Habibija-Ražanica, A., & Mekic, E. (2021). Digital literacy, education and employment status: evidence from Bosnia and Herzegovina. Open Journal for Sociological Studies, 5(2), 71-80 https://centerprode.com/ojss/ojss0502/coas.ojss.0502.03071h.pdf
Keshavarz, H. (2021). Entrepreneurial capabilities of librarians in university libraries: A cross-contextual study on the impact of information literacy. Journal of Business & Finance Librarianship, 26(3–4), 200–222. https://doi.org/10.1080/08963568.2021.1941576
Middendorf, J., & Baer, A. (2019). Bottlenecks of Information Literacy, in Building Teaching and Learning Communities: Creating Shared Meaning and Purpose, Craig Gibson and Sharon Mader,eds. Chicago: ACRL Publications, 51-68.
Naveed, M. A. and Kamran, M. (2022). Workplace information literacy: the case of investigation officers from Punjab Police, Pakistan, Information Research, 27(1), Paper 919.  https://doi.org/10.47989/irpaper919
Naveed, M.A., & Rafique, F. (2018). Information Literacy in the Workplace: A Case of Scientists from Pakistan. Libri, 68, 247-257. http://dx.doi.org/10.1515/libri-2018-0019
Simić, M., Slavković, M., & Ognjanović, J. (2020). Information literacy competencies in digital age: Evidence from small-and medium-sized enterprises. In Proceedings of the 6th International Scientific Conference on Contemporary Issues in Economics, Business and Management (EBM 2020), Faculty of Economics in Kragujevac, Republic of Serbia 09-10th October, 2020. https://www.researchgate.net/profile/Marijana-Bugarcic/publication/350499090
UNESCO, NCLIS (2003). The Prague Declaration Towards an Information Literacy Society. Information Literacy Meeting of Experts. Prague, The Czech Republic, 20 September 2003. https://milobs.pt/wp-content/uploads/2018/06/The-Prague-Declaration.pdf