رویکرد سوم در روش پژوهش با تأکید بر پژوهش‌های بازیابی اطلاعات: یگانش دو روش کمی و کیفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد: دانشگاه فردوسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی

2 علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه فردوسی مهشد

چکیده

هدف: هدف از این پژوهش مرور نظرات مختلف درباره روش پژوهش ترکیبی، و کسب شناختی نسبتاً جامع از آن است.
روش: این یک مقاله مفهومی است که با استفاده از متون مرتبط و مفاهیم مرتبط علم شیمی، منظور از آمیختن دو روش کمی و کیفی پژوهش مشخص می‌شود تا این امر منجر به شناخت بیشتر روش پژوهش ترکیبی ‎شود.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد که پژوهشگران مختلف روش ترکیبی، در نوع آمیختن دو روش کمی و کیفی پژوهش با همدیگر اختلاف نظر دارند. برخی از پژوهشگران، آمیختن را در داده‌ها، روش‌ها، یافته‌ها، و در مقابل، برخی از پژوهشگران در مبانی نظری و فلسفی و برخی از پژوهشگران در هرکدام از موارد یاد شده می‌دانند. آمیختن دو ماده با همدیگر یکی از موضوعات اساسی علم شیمی است. در علم شیمی وقتی با آمیختن دو ماده با همدیگر، ماهیت فیزیکی مواد تغییر کند، آن را مخلوط و اگر به هنگام آمیختن دو ماده با همدیگر افزون بر تغییر ماهیت فیزیکی، ساختمان شیمیایی مواد تغییر یابد و ماده جدیدی با ساختمان شیمیایی جدید (ماهیت شیمیایی جدید) تولید شود، آن را ترکیب می‌نامند. براین اساس تغییر در نوع داده‌ها، روش‌ها و یافته‌ها را می‌توان تغییر ماهیت فیزیکی در علم شیمی و تغییر در مبانی فلسفی و نظری را، تغییر ماهیت شیمیایی در علم شیمی تلقی نمود. در نهایت استفاده از رویکرد دیالکتیکی به عنوان رویکرد ترکیبی در پژوهش‌های بازیابی اطلاعات پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Third approach in research method with emphasis on information retrieval research: composing quantitative and qualitative methods

نویسندگان [English]

  • Mohsen Nowkarizi 1
  • Mahdi Zeinali Tazehkandi 2
1 Ferdowsi University of Mashhad
2 KIS, Education and Psychology Faculty, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

Purpose: The purpose is to review various views about the composed research method, and to obtain a relatively comprehensive cognitive knowledge.
Method: This is a conceptual paper in which, using related literature and concepts of chemistry, the intention of composing the two quantitative and qualitative research methods is identified so that it leads to a better understanding of the composed research method.
Results: Findings show that different researchers of the composed method disagree with each other over the kind of mixing the two quantitative and qualitative research methods. Some scholars find it blended into data, methods, and findings, on the contrary, some consider a composition of theoretical and philosophical foundations and some other know a mixture by combining each of these items. Mixing the two substances together is one of the basic subjects of chemistry. In chemical science, when mixing the two substances changes the physical nature of the material, it is mixed up, but if, in addition to change their physical nature, the chemical structure of the material is changed, and a new material is produced with a new chemical structure (the new chemical nature), it is called a composition. Accordingly, a change in the type of data, methods, and findings can be regarded as a change in the physical nature in chemistry and a change in the theoretical and philosophical foundations can be considered as a change in the chemical nature in chemistry. using the dialectical approach as a composed approach in the information retrieval studies is suggested.

کلیدواژه‌ها [English]

  • research method
  • information retrieval
  • hybrid method
  • combination and mixture

مراجع

بخشی، محمود؛ رنجبر، حسین؛ و حیدری، عباس (1394). رئالیسم انتقادی: یک دیدگاه فلسفی مهم برای تحقیقات پرستاری. مجله دانشگاه علوم پژشکی تربت حیدریه، 3(3)، 56-62.
تخشید، محمدرضا؛ و متین جاوید، مهدی (1389). روش‌های تحقیق ترکیبی در علوم سیاسی. فصلنامه سیاست، 40 (2)، 59-76.
توسلی، غلام عباس (1373). نظریه‌های جامعه شناسی. تهران: سمت.
جیمز، ویلیام (1375). پراگماتیسم. ترجمه عبدالکریم رشیدیان. تهران: انتشارات علمی فرهنگی
حری، عباس (1381). آیین نگارش علمی. تهران: هیأت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور.
حری، عباس (1389). روش‌های پژوهش ترکیبی در کتابداری و اطلاع رسانی. کتاب ماه کلیات، 13(3)، 4-11.
حریری، نجلا (1388). روش‌های ترکیبی پژوهش. کتاب ماه کلیات، 13(3)، 66-71.
 خاتمی، محمود (1381). پراگماتیسم و اومانیسم.  فلسفه، 4و5(0)، 97-112.
داورپناه، محمدرضا (1383). پارادایم و بازیابی اطلاعات. کتابداری و اطلاع رسانی، 7(3)، 2-14. 
دژاکام، علی (1375). تفکر فلسفی غرب از منظر استاد شهید مرتضی مطهری . تهران: موسسه فرهنگی اندیشه.
شفلر، ایزراییل (1366). چهار پراگماتیست. ترجمه محسن حکیمی. تهران: نشر مرکز.
عابدی، احمد؛ شواخی، محمدرضا (1389). مقایسه روش شناسی پژوهش کمی و کیفی در علوم رفتاری. فصلنامه راهبرد، 19(54)، 153-168.
علی احمدی، علیرضا؛ و غفاریان، وفا (1382) اصول شناخت و روش تحقیق. فصلنامه علوم انسانی دانشگاه الزهرا، 13(46 و 47)، 221-266.
فتاحی، رحمت الله (1383). تحلیل عوامل موثر بر نسبی بودن ربط در نظام‌های بازیابی اطلاعات. اطلاع‌شناسی، 2(1)، 7-22.
فتحی، حسن (1386). آیا افلاطون مرتبه عالم محسوس را پایین آورده است. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی اصفهان، 2(51)، 119-128.
فتحی، حسن؛ و موسی‌زاده ، صدیقه (1390). دیالکتیک هگل: سنتزی از دیالکتیک کانت در برابر دیالکتیک افلاطون. تاریخ فلسفه، 2(1)، 49-80. 
قبادپور، وفا؛ فدائی، غلامرضا؛ و ثابت‌پور، افسون (1393). ربط عینی و ربط ذهنی در نظامهای اطلاعاتی: تحلیلی بر ربط در بازیابی اطلاعات. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 30(1)، 246-268. 
قهرمانی، محمد امین؛ و عبدالهی، بیژن (1392). بنیان های فلسفی و بررسی ارتباط بین هستی شناسی و معرفت شناسی پارادایم‌های تفسیری، انتقادی و علمی با روش شناسی و روش‌های مورد استفاده در این پارادایم‌ها. پژوهش، 4(1)، 51-69.
کرسول، جان (1395). درآمدی بر پژوهش‌های روش آمیخته. ترجمه مرتضی اکبربی و راضیه اکبری. تهران: جامعه شناسان.
کرسول، جان؛ و کلارک، ویکی پلانو (1390). روش‌های پژوهش ترکیبی. ترجمه علیرضا کیامنش و جاوید سرایی. تهران: آییژ.
کوثرنشان، محمد تقی (1368). شیمی عمومی 1 و 2. تهران: انتشارات بهارستان.
مبینی دهکردی، علی (1390).  معرفی طرح‌ها و مدل‌ها در روش تحقیق آمیخته. فصلنامه راهبرد، 20(60)، 217-234.
محمدپور، احمد؛ صادقی، رسول؛ و رضایی، مهدی (1389). روش‌های تحقیق ترکیبی به عنوان سومین جنبش روش شناختی: مبانی نظری و اصول عملی. فصلنامه جامعه شناسی کاربردی، 21(2)،77-101.
مساواتی آذر، مجید (1372). مبانی جامعه شناسی. تبریز: احرار.
معصوم، حسین (1384). مفهوم دیالکتیک در فلسفه افلاطون. اندیشه‌های فلسفی، 1(3)، 107-119.
منصوریان، یزدان (1390). مبانی روش‌های پژوهش آمیخته: ترکیب رویکردهای کمی و کیفی در علوم اجتماعی و رفتاری. کتاب ماه کلیات، 14(4)، 66-69.
مورتیمر، چارلز (1385). شیمی عمومی 1. ترجمه عیسی یاوری. تهران: نشر علوم دانشگاهی.
نشاط، نرگس (1388). تعامل پارادایم‌های پژوهشی در روش شناسی. کتاب ماه کلیات، 13(3)، 30.
نوکاریزی، محسن؛ زینالی تازه کندی، مهدی؛ و بهزادی، حسن  (زودآیند الف). ارزیابی موتورهای کاوش فارسی براساس پارادایم دیالکتیکی: پارسی‌جو، یوز و ریسمون. فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی.
نوکاریزی، محسن؛ زینالی تازه کندی، مهدی؛ و بهزادی، حسن (زودآیند ب). رویکرد پراگماتیستی در تحلیل مفهوم ربط در بازیابی اطلاعات. پژوهش‌های نظری و کاربردی در علم اطلاعات  و دانش‌شناسی.
References
 
Bhatia, S., Majumdar, D., & Mitra, P. (2011, July). Query suggestions in the absence of query logs. In: Proceedings of the 34th Annual International ACM SIGIR Conference on Research and Development in Information Retrieval, Beijing, China, July 2011 (pp. 795-804). Retrieved Oct. 21, 2017 from https://dl.acm.org/citation.cfm?doid =2009916.2010023
Brookes, B. C. (1980). The foundations of information science, Part I. Philosophical aspects. Journal of Information Science, 2(3-4), 125-133.
Borlund, P. (2003). The concept of relevance in IR. Journal of the American Society for information Science and Technology, 54(10), 913-925.
Capurro, R., & Hjorland, B. (2003). Foundations of information science: Review and perspectives. Retrieved Jul. 20, 2016 from http://arizona.openrepository.com/ arizona/html/10150/105705/ethikskript/tampere91.htm.
Chen, G. K. (1975). What is the systems approach? Interfaces, 6(1), 32-37.
Cole, C., Beheshti, J., Leide, J. E., & Large, A. (2005). Interactive information retrieval: Bringing the user to a selection state. In: Amanda Spink and Charles Cole (eds.). New Directions in Cognitive Information Retrieval. Dordrecht, Netherland: Springer.
Datta, L. E. (1997). A pragmatic basis for mixed‐method designs. New directions for Evaluation, 1997(74), 33-46.
Fidel, R. (1993). Qualitative methods in information retrieval research. Library and Information Science Research, 15(1), 219-219.
Greene, J. C., & Caracelli, V. J. (1997). Defining and describing the paradigm issue in mixed‐method evaluation. New directions for Evaluation, 1997(74), 5-17.
Hjørland, B. (2010). The foundation of the concept of relevance. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 61(2), 217-237.
Huang, X., & Soergel, D. (2013). Relevance: An improved framework for explicating the notion. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 64(1), 18-35.
Ingwersen, P. (1996). Cognitive perspectives of information retrieval interaction: elements of a cognitive IR theory. Journal of documentation, 52(1), 3-50.
Johnson, R. B., & Onwuegbuzie, A. J. (2004). Mixed methods research: A research paradigm whose time has come. Educational Researcher, 33(7), 14-26.
Mizzaro, S. (1998). How many relevances in information retrieval. Interacting with Computers, 10(3), 303-320.
Morse, J. M. (2016). Mixed method design: Principles and procedures. Ritrieved  Nov. 2, 2017 from https://scholar.google.com/scholar?hl=en&as_sdt=0%2C5&q=mixed+ method&btnG=
Ruthven, I. (2005). Integrating approaches to relevance. In: Amanda Spink and Charles Cole (eds.). New Directions in Cognitive Information Retrieval. Netherlands: Springer.
Saracevic, T. (1996). Relevance reconsidered. In Proceedings of the Second Conference on Conceptions of Library and Information Science (CoLIS 2) (pp. 201-218) Copenhagen (Denmark), 14-17 Oct.1996. pp. 201-218.. Retrieved Dec. 10, 2017 from https://tefkos.comminfo.rutgers.edu/CoLIS2_1996.doc.
Saracevic, T. (2007). Relevance: A Review of the Literature and a Framework for Thinking on the Notion in Information Science. Part II: Nature and Manifestations of Relevance. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 58(13):1915–1933.Saracevic, T. (2015). Why is relevance still the basic notion in Information Science? In: F. Pehar, C. Schlögl, C. Wolff (Eds.) R:einventing Information Science in the Networked Society (pp. 26-36), Proceedings of the 14th International Symposium on Information Science (ISI 2015), Zadar, Croatia, 19th– 21st May 2015. Retrieved Dec. 1, 2017 from https://zenodo.org/record/17964/files/keynote2.pdf
Stone, R. (2012). Introduction to Internal Combustion Engines (4th ed.). London: Palgrave Macmillan.
Tashakkori, A., & Teddlie, C. (1998). Mixed methodology: Combining qualitative and quantitative approaches. Retrieved  Dec. 2, 2016 from https://books.google.com/ books?hl=en&lr=&id=qtW04-pRJZ0C&oi=fnd&pg =PR9&dq=Mixed+methodology :+Combining+qualitative+and+quantitative+approaches&ots=6g7ooy55uR&sig=JYa9Izs4LPXV-7bloZmyLqISfE#v=onepage& q=Mixed%20methodology%3A%20 Combining%20qualitative%20and%20quantitative%20approaches&f=false
Thornley, C. (2012). Information retrieval (IR) and the paradox of change: An analysis using the philosophy of Parmenides. Journal of Documentation, 68(3), 402-422.
 Wikgren, M (2005).  Critical realism as a philosophy and social theory in information science. Journal of Documentation, 61(1), 11-22.
 
تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی
دوره 53، شماره 1
خرداد 1398
صفحه 26-50

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار