وضعیت توانمندسازی روانشناختی کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی تهران و رابطه آن با منابع خودکارآمدی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شاهد

2 دانشگاه شاهد، استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دکترای فناوری اطلاعات

3 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شاهد

چکیده

هدف: در این پژوهش وضعیت توانمندسازی روانشناختی کتابداران کتابخانه های دانشگاهی شهر تهران و ارتباط آن با منابع خودکارآمدی به عنوان یک عامل موثر بر توانمندسازی روان شناختی بررسی شده است.
روش/ رویکرد: این پژوهش که به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ روش اجرا یک تحقیق پیمایشی است، به روش سرشماری و با استفاده از پرسشنامه های استاندارد توانمندسازی روان شناختی 109 کتابدار کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران مورد بررسی قرار گرفتند و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن بود که وضعیت توانمندسازی روان شناختی کتابداران به عنوان یک کل با میانگین 065/5 در سطح مطلوب و در سایر ابعاد آن به ترتیب در بعد شایستگی با میانگین 09/6 در سطح بسیار مطلوب، در بعد احساس معنی داری با میانگین 01/6 در سطح بسیار مطلوب، در بعد احساس موثر بودن با میانگین 48/5 در وضعیت مطلوب و در بعد احساس اعتماد با میانگین 04/5 در سطح مطلوب قرار داشتند. همچنین میان عامل منابع خودکارآمدی و توانمندسازی روان شناختی با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون مشخص گردید که رابطه معناداری وجود داشت.
اصالت/ ارزش: این مقاله یکی از اولین مطالعات مروری است که بر عوامل روانشناختی انتصاب مدیران کتابخانه های دانشگاهی تمرکز می کند. همچنین، مدل مفهومی ارائه شده در این مقاله نیز یکی از ارزش‌های این مقاله به شمار می‌آید.
کاربرد اجرایی: مدل مفهومی می تواند برای سیاست گذاری های انتصاب مدیران کتابخانه‌های ایران مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A study on psychological empowerment of academic librarians and its relation with self-efficacy resources

نویسندگان [English]

  • payam keihanfar 1
  • Saeid Asadi 2
  • Hamzehali Nourmohammadi 3
1 Shahed university
2
3 Shahed University
چکیده [English]

Purpose – In this study, the psychological empowerment of the librarians who work in the libraries of the universities of Tehran city and it’s relation with efficacy resources was examined.
Design/methodology/approach – This research is an applied study with a descriptive survey. In this research 109 librarians of central libraries in Tehran universities were examined with standard questionnaires of psychological empowerment and the tools for analysis of data were SPSS and Excel.
Findings – The results showed that the status of psychological empowerment of the librarians was good with an average of 5.65. Also in other aspects of that, in competence factor it was desirable with an average of 6.09. in meaning factor it was desirable with the average of 6.01. in impact factor it was good with the average of 5.48 and in trust factor it was good with the average of 5.04. Also the Pearson test showed that there was a significant relation between efficacy resources and psychological empowerment
Originality/value – This paper is one of the first studies to seek a general review on appointment of managers in academic libraries. Furthermore, the provided conceptual model is another value of this paper.
Practical implications – Using the provided conceptual model, the policy of appointment of library managers can be formed in academic libraries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • appointment
  • Academic librarians
  • Academic libraries
  • Empowerment
  • Self-Efficacy
   اشرفی­ریزی، حسن  و کاظم­پور، زهرا (1388). رضایت شغلی کتابداران، مفهومی‌فراموش شده در مدیریت کتابخانه‏ها با تاکید بر کتابخانه‏های دانشگاهی: پژوهشی در متون. تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی، 43 (2)، 71-94.
ایلالی، احترام السادات  و دیگران (1388). ارزیابی وضعیت کتابخانه های دانشکده ها و مراکز آموزشی و درمانی وابسته به، دانشگاه های علوم پزشکی مازندران، بابل و گلستان در سال 87-86 و مقایسه آن با استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی ایران. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 74: 85-89.
   رجائی پور، سعید؛ جمشیدیان، عبدالرسول (1386). مفاهیم و راهبردهای توانمندسازی کارکنان. مجله تدبیر. 186.(65-68).
   رحیمیان، سمانه (1392).  بررسی سطح توانمندسازی کتابداران زن شاغل در کتابخانه‏های عمومی‌استان تهران و عوامل موثر بر آن. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
   عبداللهی، بیژن؛ نوه ابراهیم، عبدالرحیم (1385). توانمندسازی کارکنان: کلید طلایی مدیریت منابع انسانی. تهران: ویرایش.
فرد اصفهانی، فهیمه و میرحسینی، زهره (1391). تحلیل وضعیت کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران با استفاده از استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران. نظام­ها و خدمات اطلاعاتی، 2(1): 55-68.
   گمینیان، وجیهه (1382). توانمندسازی در آموزش و پرورش. فصلنامه علمی‌ پژوهشی مدیریت در آموزش و پرورش، 9(36)، 2- 16.
نصیری­پور، امیراشکان و دیگران (1392). بررسی وضعیت توانمندسازی روانشناختی در بیمارستان های استان قم. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم. 7(4)، 56-62.
References
Akpena, J. E. (1997, July). Participative management in a university library: the case of Abubakar Tafawa Balewa University Library, Bauchi, Nigeria. In Aslib proceedings (Vol. 49, No. 7, pp. 190-193). MCB UP Ltd.
Appelbaum, S.H., & Honeggar, K. (1998). Empowerment: a contrasting overview of organizations in general and nursing in particular-an examination of organizational factors, managerial behaviors, job design, and structural power. Empowerment in Organizations, 6(2), 29-50.
Bandura, A. (1997). Self – efficacy: the exercise of control. Newyork: W. H. Freeman.
Bandura, A. (2000). Cultivate self - efficacy for personal and organizational effectiveness. Handbook of principles of organization behavior. Oxford, Uk: Blackwell (pp. 120 – 139).
Block, P (1987). The empowered manager: positive political skills at work. Sanfrancisco: Jossy – pass.
Castellano, J. F., Klein, D., & Roehm, H. A. (1998). Minicompanies: the next generation of employee empowerment. Strategic Finance, 79(9), 22.
Chakraborty, S., & Chaudhuri, S. K. (2018). University Libraries and Community Preparedness for Natural Disasters: A Participatory Based Action Plan.
Conger, J. A., & Kanungo, R. N. (1988). The empowerment process: Integrating theory and practice. Academy of management review, 13(3), 471-482.
Hand, M. (2005). The people's network: Self-education and empowerment in the public library. Information, Community & Society, 8(3), 368-393.
Lawler, Edward. E(1994). Total Quality management & emploee involvement: Are they compatible  academy of management executive january.
Luthans, F. (1995). Organizational behavior. New York: Mc Grow hill.
Mishra, A.K., & Spreitzer, G. M. (1998). Explaining how survivors respond to downsizing: The roles of trust, empowerment, justice, and work redesign. Academy of management Review, 23(3), 567-588.
Spreitzer, G. M., & Doneson, D. (2005). Musings on the past and future of employee empowerment. Handbook of Organizational Development. Thousand Oaks: Sage, 311-324.
Spreitzer, G. M., & Mishra, A. (1997). Survivor responses to downsizing: the mitigating effects of trust and empowerment. Southern California Studies Center, University of Southern California.
Spreitzer, G.M. (1995). Psychological empowerment in the workplace: Dimensions, measurement, and validation. Academy of Management Journal, 38(5), 1442-1465.
Sung, H. Y., & Hepworth, M. (2017). Modelling community engagement in public libraries. Malaysian Journal of Library & Information Science, 18(1).
Thomas, K.W. & Velthouse, B.A. (1990). Cognitive Elements of Empowerment: An Interpretive Model of Intrinsic Task Motivation. Academy of Management Review, 15(4): 666-681.
Whetten, D.A. & Cameron, K.S. (1998). Developing management skills. New york: Addison Wesley, wheelan.