بررسی دیدگاه مدیران کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه های دولتی پیرامون دسترسی کاربران به پایان نامه ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شیراز.

2 عضو هیئت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شیراز.

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر شناخت دیدگاه مدیران کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های دولتی زیر نظر دو وزارت خانه علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پیرامون دسترسی کاربران به پایان-نامه‌ها است.

روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش از نوع پیمایش توصیفی است. جامعه پژوهش شامل تمامی مدیران کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی زیر نظر دو وزارت خانه علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بود. با توجه به شمار محدود اعضای جامعه، در این پژوهش از نمونه گیری استفاده نشده است. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته بود.

یافته ها: یافته ها نشان داد که به طور کلی مدیران کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌ها دیدگاه‌های متفاوتی در مورد دسترسی به پایان‌نامه‌ها دارند. دیدگاه مدیران در مورد سطوح دسترسی به پایان‌نامه برای کاربران داخل و خارج دانشگاه متفاوت بود به طوری که در مورد کاربران داخل دانشگاه آنان بیشتر با دسترسی به متن کامل و در مورد کاربران خارج از دانشگاه نیز بیشتر با دسترسی به اطلاعات کتابشناختی موافق هستند. همچنین آنان با دسترسی بخش‌هایی از پایان‌نامه‌ها (نه متن کامل) در هردو شکل چاپی و الکترونیکی و در قبال پرداخت هزینه موافق‌ترند. مدیران مورد بررسی از میان قالب‌های گوناگون نسخۀ الکترونیک با قالب‌ «پی.دی.اف.» موافق بودند.

اصالت: علیرغم اهمیت شناخت نگرش مدیران کتابخانه‌ها نسبت به تعیین خط‌‌مشی و سیاست دسترس پذیر نمودن پایان نامه‌ها برای کاربران کتابخانه، تا کنون این مهم بررسی نشده است. در این مقاله به این مهم پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the viewpoints of central libraries'''' managers of governmental universities about users'''' access to dissertations

نویسندگان [English]

  • Katayoun Nasirinia 1
  • Javad Abbaspour 2
  • Majid Nabavi 2
1 knowledge and information science department, shiraz university, shiraz
2 Assistant Professor, Department of Knowledge and Information Science, Shiraz University, Shiraz
چکیده [English]

Objective: The purpose of the present study is to identify the viewpoints of central libraries'' managers of governmental universities which are supervised by two ministries of Science, Research and Technology and Health and Medical Education regarding users'' access to dissertations.

Methodology: As a descriptive survey, all Managers of the central libraries of governmental universities which are supervised by two ministries of Science, Research and Technology and Health and Medical Education were participated in the study. Considering limited number of population members, sampling was not used in this study. The data gathering tool was a researcher-made questionnaire.

Findings: The findings showed that central libraries'' managers of the universities have different viewpoints on access to dissertations. The managers'' points of view about the levels of access to the dissertation are different for users within or outside the university campus, so that they think that it''s better users have access to the full text within the university, and they have access to only bibliographic information outside the university. In addition, they agree with accessing to parts of the dissertations (not full text) in both printed and/or electronic version on charge. Managers were agreed with "PDF" format among different electronic versions. .

Originality: Despite the importance of recognizing the attitude of library managers towards determining the policy of making dissertations available to library users, this issue has not been studied till now. This article addresses this important issue.

کلیدواژه‌ها [English]

  • dissertation
  • access
  • academic library
  • library policy
  • library managers

مراجع

 بیگدلی، زاهد؛ عصاره، فریده؛ رجبی، غلامرضا، و زارع فراشبندی، فیروزه (1389). شناسایی عوامل محوری در تدوین خط‏مشی مدیریت منابع الکترونیکی برای کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های دولتی ایران. کتابداری و اطلاع رسانی، 13 (4)، 261- 290.
بیگ‏زاده، صفر، و رسولی، بهروز (1395). حق مالکیت بر پایا‌ن‌نامه‌‌ها و رساله‏های دانشجویی از منظر حقوق مالکیت فکری. فصلنامه مدیریت اطلاعات، 2 (3-4)، 168-144.
حُرّی، عباس (1372). اهمیت اطلاعاتی پایا‌ن‌نامه‌‌ها. در مروری بر اطلاعات و اطلاع رسانی. تهران: هیئت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور.
رسولی، بهروز (1397). ساخت مدل کسب‏وکار برای فراهم‌آوری منابع اطلاعاتی دیجیتال: مورد مطالعه پایگاه پایان‏نامه‏ها و رساله‏های الکترونیکی. پایان‏نامه دکتری. پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک).
زارعی، عاطفه (1380). بررسی استفاده از خط‏مشی مجموعه‏گستری و شناسایی مشکلات خط‏مشی مجموعه‏گستری از دیدگاه مدیران کتابخانه‏های دانشگاه‏های مجری دوره‏ی کارشناسی ارشدکتابداری و اطلاع‏رسانی. پایان‏نامه کارشناسی ارشد. اهواز: دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی
سلطانی رمضانزاده، نصیبه (1393). بررسی انگیزه دانشجویان طراحی صنعتی در خرید پایان‏نامه. مجله دستاورد، 33(4) ، 26.
صالحی، منیژه (1380). بررسی وضعیت ارائه خدمات در بخش پایا‌ن‌نامه‌‌های کتابخانه‌های دانشکده‌ای دانشگاه تهران. فصلنامه کتاب، 12(2)، 64-76.
علی اکبری، حمیده، و برادر، رؤیا (1395). بررسی منابع الکترونیکی موجود در کتابخانه‌های دانشگاهی استان اردبیل. نظام‏ها و خدمات اطلاعاتی، 5 (3-4) ، 12-1.
 علیدوستی، سیروس، و صابری، مریم (1386). پایان‌نامه‌ها و رساله‌های الکترونیکی: نسل جدید مدارک علمی. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 2(70)، 100-85.
علیدوستی، سیروس، و صابری، مریم (1387). سیستم مدیریت اطلاعات پایا‌ن‌نامه‌‌ها و رساله‌های الکترونیکی. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 43(3)،159-180.
مظفرمقام، احمد (1387). دیدگاه‏های مدیران کتابخانه‌های تخصصی شهر تهران درمورد ایجاد کتابخانه دیجیتال. فصلنامه کتاب، 4(76)، 211-226.
نوذری، سمانه (1383). الکترونیکی کردن پایا‌ن‌نامه‌‌ها: راهی برای دستیابی بهتر، مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات،2 (58)، 36-29.
References
Ahmi, A., & Mohamad, R. (2018). Examining the trend of published dissertation on web accessibility: A bibliometric analysis. In AIP Conference Proceedings, 2016 (1). https://doi.org/10.1063/1.5055422
Alhaji, I. U. (2007). Digitization of past question papers, dissertations and theses: A case study of 30 Nigerian university libraries. The International Information & Library Review, 39(3-4), 228-246.
Boock, M., & Kunda, S. (2009). Electronic thesis and dissertation metadata workflow at Oregon State University Libraries. Cataloging & Classification Quarterly, 47(3-4), 297-308.‏
Balashova, Y. B. (2018). Public Access to the Dissertations in Russia. Grey Journal (TGJ), 14(3).119-121.
Hirwade, M. A. (2011). Digitization of theses and dissertations: status quo India. In Proceedings of the 14th International Symposium on Electronic Theses and Dissertations, Cape Town, South Africa,13-1.
Jewell, C., Oldfield, W., & Reeves, S. (2006). University of Waterloo electronic theses: issues and partnerships. Library hi tech, 24(2), 183-196.
Jones, R., & Andrew, T. (2005). Open access, open source and e-theses: the development of the Edinburgh Research Archive. Program, 39(3), 198-212.
McCutcheon, S., Kreyche, M., Beecher Maurer, M., & Nickerson, J. (2008). Morphing metadata: maximizing access to electronic theses and dissertations. Library Hi Tech, 26(1), 41-57.
McLean, A. J. (2004). Dissertation Archiving and Access: A Case Study for Accessibility and Preservation. In Archiving Conference, 2004(1), 136-139.
Ramirez, M. L., Dalton, J. T., McMillan, G., Read, M., & Seamans, N. H. (2013). Do open access electronic theses and dissertations diminish publishing opportunities in the social sciences and humanities? Findings from a 2011 survey of academic publishers. College & Research Libraries, 74(4), 368-380.
Ramírez, M. L., McMillan, G., Dalton, J. T., Hanlon, A., Smith, H. S., & Kern, C. (2014). Do Open Access Electronic Theses and Dissertations Diminish Publishing Opportunities in the Sciences? College & Research Libraries, 75(6), 808-821
Rasuli, B., Alipour-Hafezi, M., & Solaimani, S.(2018). Business Model Ontology for Electronic Theses and Dissertations: An explorative approach.In ETD conference.
Rasuli, B., Alipour-Hafezi, M., & Solaimani, S. (2016, July). The identification of criticalsuccess factors in the development of national ETDs programs. In 19th International Symposium on Electronic Theses and Dissertations (ETD 2016):" Data and Dissertations".
Behrooz Rasuli, Joachim Schöpfel, Hélène Prost. EDT programs after two decades: exploring impact.ETD 2018. Beyond Boundaries of Rims and Oceans: Globalizing Knowledge with ETDs, NDLTD,Sep 2018, Taipei, Taiwan. ffhal-01885481f
Sale, A. H. J. (2005). The impact of mandatory policies on ETD acquisition. Available under University of Tasmania Standard License.  https://eprints.utas.edu.au/222/1/EDT_acquisition.pdf
Sivakumaren, K. S. (2015). Electronic thesis and dissertations (ETDs) by Indian universities in Shodhganga project: A study. Journal of advances in library and information science, 4(1), 62-66.
Stanton, K. V., & Liew, C. L. (2011). Open access theses in institutional repositories: an exploratory study of the perceptions of doctoral students. Information Research, 16(4), paper 507. http://informationr.net/ir/17-1/paper507.html
Suleman, H., Atkins, A., Gonçalves, M. A., France, R. K., Fox, E. A., Chachra, V., Crowder, M., & Young, J. (2001). Networked digital library of theses and dissertations: bridging the gaps for global access-part 2: Services and research. D-lib Magazine, 7 (9). http://www.dlib.org/dlib/september01/suleman/09suleman-pt2.html
Vijayakumar, J. K., Murthy, T. A. V., & Khan, M. T. (2007). Electronic theses and dissertations and academia: A preliminary study from India. The Journal of Academic Librarianship, 33(3), 417-421.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار