مدل ارزیابی پاسخگویی خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی. دانشگاه تهران. پردیس بین المللی کیش

2 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی. دانشکده مدیریت. دانشگاه تهران

3 استادیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر

4 استادیارگروه علم اطلاعات و دانش شناسی ، دانشکده مدیریت ، دانشگاه تهران

چکیده

هدف : هدف از پژوهش حاضر " طراحی مدل ارزیابی پاسخگویی خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی ایران " است.
روش شناسی : در این پژوهش با استفاده از روش کیفی به تدوین مدل ارزیابی پاسخگویی خدمات کتابخانه ای در کتابخانه‌های دانشگاهی کشور پرداخته شد. جامعه مورد مطالعه شامل 15 نفر ازمدیران کتابخانه‌های دانشگاهی و خبرگان کتابداری است که به روش گلوله برفی انتخاب شده اند. جهت جمع‌آوری داده‌ها در این پژوهش از مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شده است.
یافته ها : با توجه به وزن بدست آمده در مراحل کدگذاری، شاخص‌های رضایت کاربران، سواد اطلاعاتی کارکنان، استفاده از نوآوریهای خدماتی، کاربرد فناوری، ارائه خدمات به عنوان فرایند زیر بنایی، دسترسی به اطلاعات، برگزاری دوره های آموزشی در راستای اهداف و سنجش مداوم و منظم کیفیت خدمات توانستند بیشترین وزن را به خود اختصاص ‌دهند. در راستای طراحی مدل مربوطه 9 مؤلفه‌ شناسایی شدند که 1- رهبری2- خط مشی3- نتایج کارکنان 4- نتایج کاربران 5- کارکنان 6- فرایندها 7- نتایج جامعه 8-نتایج کلیدی عملکرد و 9- شراکت و منابع می‌باشند.
نتیجه گیری : با توجه به مدل طراحی شده به نظر می‌رسد مؤلفه‌های رهبری، خط مشی و استراتژی و همچنین فرایندها بر کارکنان و شراکت و منابع تأثیر خواهد داشت و از این طریق بر نتایج کارکنان و کاربران تأثیرگذار می باشند. نتایج مدل همچنین نشان می‌دهد نتایج کارکنان و کاربران بر نتایج جامعه و در نهایت بر نتایج کلیدی عملکرد تأثیرگذار است.این مدل برای مقایسه کیفیت پاسخگویی خدمات یک کتابخانه با دیگر کتابخانه های دانشگاهی مفید است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Responsibility evaluation model of Iranian university library services

نویسندگان [English]

  • Farhad Yousefi Moghadam 1
  • Nader Naghshineh 2
  • mitra Dilmaghani 3
  • Mahshid Eltemasi 4
1 knowledge and information science. Tehran. kish
2 Associate Professor, Department of Knowledge and Infor mation Science , Faculty of Management, University of Tehran
3 Assistant Professor of Malek Ashtar University
4 Assistant Professor, Department of Knowledge and Infor mation Science, Faculty of Management, University of Tehran
چکیده [English]

Purpose : The purpose of this study is to "design a model for evaluating the responsiveness of Iranian university library services".
Methodology: In this research, a qualitative model for evaluating the responsiveness of library services in the university libraries of the country was developed using a qualitative method. The study population consisted of 15 university library managers and librarianship experts who were selected by snowball method. Semi-structured interviews were used to collect data in this study.
Findings: according to the weight obtained in the coding stages, user satisfaction indicators, employee information literacy, use of service innovations, application of technology, service delivery as an underlying process, access to information, holding training courses In line with the goals and continuous and regular assessment of service quality, they were able to gain the most weight. In order to design the relevant model, 9 components were identified, which are 1- Leadership 2- Policy 3- Employee Outcomes 4- User Outcomes 5- Employees 6- Processes 7- Community Outcomes 8- Key Performance Outcomes and 9- Partnerships and Resources
Conclution: According to the designed model, it seems that the components of leadership, policy and strategy, as well as processes will affect employees, partnerships and resources, and thus affect the results of employees and users. The results of the model also show that the results of employees and users affect the results of the community and ultimately the key results of performance. This model is useful for comparing the responsive quality of a library service with other academic libraries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • responsiveness
  • Services
  • evaluation
  • university libraries
  • Iran
اباذری، زهرا؛ میرحسینی، زهره؛ بختیاری، عبدالحسین، و محمدی‌مطلق، اکبر (1395). بررسی کیفیت خدمات کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی قم از دیدگاه دانشجویان و اعضای هیأت علمی ‌براساس مدل لیب‌کوال. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، 10(10)، ۷۸-85
حسن‌زاده، محمد، و نجفقلی نژاد، اعظم(1387). سنجش و ارزیابی کتابخانه‏ها و مراکز اطلاع‌رسانی: نظریه‏ها، روش‏ها و ابزارها. تهران: کتابدار
زرقانی، مریم؛ پژوهشگر، نیلوفر؛ علی‌بیک، محمدرضا؛ صادقی، طاهره؛ محبی، سمیه، و کوثری، رعنا (1396). بررسی خدمات ارائه شــده در وب‌سایت کتابخانه‌های مرکزی دانشــگاه‏های علوم پزشکی کشور، مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، دوره 11، شماره 2، صفحات 141-124.
زنجیرچی، سید محمود؛ صیادی تورانلو، حسین، و منصوری، حسین (1388). ترسیم نقشه فازی عناصر کیفی، رویکردی جدید در تبیین مسیر تعالی کیفیت‌ خدمات ‌کتابخانه. کتابداری و اطلاع‌رسانی 12 (شماره2) (پیاپی 46)), 187-216.
عظیمی‌وزیری، افروز؛ فامیل‌روحانی، علی‌اکبر، و مرادی، محمود (1394). تحلیل شکاف کیفیت خدمات در کتابخانه‌های دانشگاه رازی. دانش شناسی، 8 (30): 73-86.
نوروزی، یعقوب؛ عباسی، فاطمه، و حیدرنیا، زهرا (1397). تاملی بر مدل‌های ارزیابی کتابخانه‌ای: با تاکید بر خدمات. علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 4(4)، 3-30.
وکیلی‌مفرد، حسین؛ همت، مرتضی؛ کشتکار، زهرا، و یوسفی، احمد (1394). ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی همدان با استفاده از مدل مدیریت کیفیت بنیاد اروپایی(EFQM) . فصلنامه مدیریت سلامت، ۱۸ (۶۲)، ۵۲-۶۳.
References
Abagai T. (1993). The use of library in a non-residential college: A case study of Kaduna State colledge of education. Forum Academia: Multidisciplinary J. Edu., 1(1), 104.
Becker, D., Hartle, H., & Mhlauli, G. (2017). Assessment of use and quality of library services, accessibility and facilities by students at Cape Peninsula University of Technology. South African Journal of Libraries and Information Science, 83(1), 11-25.
Halim, F. (2019, October). Usability evaluation for digital library: A case study of library websites, Mikroskil. In 2019 Fourth International Conference on Informatics and Computing (ICIC) (pp. 1-6). IEEE
Ijiekhuamhen, O. P., Aghojare, B., & Ferdinand, O. A. (2015). Assess users’ satisfaction on academic library performance: a study. International journal of academic research and reflection, 3(5), 67-77.
Sriram, B., & Rajev, M. K. G. (2014). Impact of academic library services on user satisfaction: Case study of Sur University College, Sultanate of Oman. DESIDOC Journal of Library & Information Technology, 34(2).140-146.
Stvilia, B. & Gibradze, L. (2017). Examining undergraduate students' priorities for academic library services and social media communication. The Journal of Academic Librarianship, 43(3), 257-262.
Sukmak, P., & Utakrit, N. (2019, September). Evaluation on Academic Libraries’ Websites of the Autonomous State Universities: The Minimum Level of Success and Failure Criteria. In International Conference on Interactive Collaborative Learning (pp. 379-390). Springer, Cham.‏
Wu, C. M., Hsieh, C. L., & Chang, K. L. (2013). A model for assessing the service quality of university library websites. Mathematical Problems in Engineering.
Zhou, L., Han, Y. & Li, P. (2018). Home Away from Home: Extending Library Services for International Students in China's Universities. The Journal of Academic Librarianship, 44(1), 52-59.