ارزیابی کیفیت خدمات مراکز آرشیوی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 گروه حفاظت و نگهداری اسناد، کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران،‌ ایران.

چکیده

هدف: مراکز آرشیوی و مراکز اطلاع‌رسانی از سازمان‌های ارائه‌دهنده خدمات آرشیوی هستند که نقشی اساسی در فرایند توسعه پایدار بر ‌عهده دارند، به نحوی که می‌توان ادعا  کرد که بدون وجود مراکز آرشیوی و مراکز اطلاع‌رسانی قوی و معتبر، دستیابی به توسعه پایدار امکان‌پذیر نخواهد بود. مراکز آرشیوی این نقش اساسی را از طریق فراهم ساختن اطلاعات مورد نیاز بخش تحقیق و توسعه ایفاء می‌کنند. بنابراین، بررسی کیفیت خدمات آنان می‌تواند معیار مناسبی برای ارزیابی میزان موفقیت این مراکز آرشیوی و اطلاع‌رسانی باشد.  ازاینرو هدف این پژوهش، شناسایی کیفیت خدمات مراکز آرشیوی ایران و مقایسه و رتبه‌بندی آنهاست.
روش پژوهش: پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی و به روش علّی مقایسه‌ای انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، کارکنان مراکز آرشیوی ایران بودند که نمونه‌ای 250 نفره از بین آنها انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده پرسش‌نامه  محقق‌ساخته است؛ و آزمون‌های آماری مورد استفاده شامل T تک نمونه‌ای، ANOVA و آزمون فریدمن بود.
یافته‌ها: با توجه به پاسخ پرسش‌‌های پژوهش در ارتباط با هر یک از مراکز آرشیوی ایران و در مجموع، در مورد کیفیت خدمات آرشیوی، بین میانگین وزنی به دست آمده و میانگین تجربی (5) تفاوت معناداری در سطح معناداری 0.05 وجود دارد. مقدار t و درجات آزادی مربوط به هر یک از مراکز آرشیوی ایران، دال بر معنادار بودن این تفاوت در سطح 0.05 است. در واقع، وضعیت کیفیت خدمات مراکز آرشیوی ایران بالاتر از حد مطلوب است. نتایج آزمون تعقیبی توکی دال بر آن است که بین مراکز آرشیوی ایران با مرکز اسناد آستان قدس این تفاوت مشهود است. با توجه به نتایج به دست آمده آزمون فریدمن از نظر کیفیت خدمات آرشیوی رتبه‌بندی مراکز مطالعه شده به ترتیب زیر است: 1. مرکز اسناد آستان قدس؛ 2. آرشیو ملی ایران؛ 3. مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی؛ 4. اداره اسناد و دیپلماسی وزارت امور خارجه؛ 5. مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر و 6. مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از آن است که وضعیت کیفیت خدمات مراکز آرشیوی از منظر کارکنان این مراکز در حد مطلوبی قرار دارد و کیفیت این خدمات در بین مراکز آرشیوی متفاوت است؛ به نحوی که مرکز آستان قدس در رتبه اول و مرکز اسناد انقلاب اسلامی در رتبه آخر قرار دارد. همچنین، بین مراکز آرشیوی ایران از نظر کیفیت خدمات آرشیوی تفاوت معناداری وجود دارد که این تفاوت بین مراکز آرشیوی ایران با مرکز اسناد آستان قدس مشهود است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Service Quality in the Archival Centers of Iran

نویسندگان [English]

  • Ali Shabani 1
  • Sedigheh Ahmadifasih 2
1 , Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Department of Document Research and Conservation, National Library & Archives of I.R of Iran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Objective: The purpose of this research was to evaluate the quality of archival services in archival centers in Iran.
Methods: The present study was conducted with a descriptive approach and a comparative causal method. The statistical population of this research was the employees of Iran's archival centers, a sample of 120 people was selected from among them, and the instrument used was a questionnaire. The statistical test used is one-sample T-test, ANOVA test and Friedman test.
Results: According to the answers to the research questions related to each of the archival centers of Iran and in general regarding the quality of archival services, there is a significant difference between the obtained weighted average and the experimental average (5) at the significance level of 0.05. The t value and the degrees of freedom related to each of Iran's archival centers indicate that this difference is significant at the 0.05 level. In fact, the service quality of Iran's archival centers is higher than the desired level. The results of Tukey's post hoc test indicate that this difference is evident between the archival centers of Iran and the Astan Quds document center. Finally, according to the ranking obtained through the Friedman test in terms of prioritizing the quality of archival services in the studied archival centers, it can be stated as follows: 1. Astan Quds Document Center; 2. National Archives of Iran; 3. Center for documents of the Islamic Council; 4. Department of Documents and Diplomacy of the Ministry of Foreign Affairs; 5. Contemporary History Studies Institute; and 6. Islamic Revolution Documentation Center.
Conclusion: The results indicate that the status of service quality of archival centers is higher than the desired level. Also, there is a significant difference between the archival centers of Iran in terms of the quality of archival services, which is evident between the archival centers of Iran and the Astan Quds Document Center. This research is the first research in the field of measuring and evaluating the quality of archival services that has been carried out in the archival centers of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Archives
  • Archival Centers
  • Service Quality
  • Evaluation
  • Iran
اباذری، زهرا و احمدپور مقدم، داود (1393). بررسی وضعیت دسترسی و استفاده برنامه سازان از منابع موجود در آرشیوهای سیمای جمهوری اسلامی ایران مطالعه موردی شهر تهران. پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران.
اعتمادی، محسن (1381). سنجش میزان رضایت کاربران مجموعه موسیقی آرشیو معاونت صدا سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران.
تعاونی، شیرین (1381). استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران. تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
توکلی، مرضیه (1380). بررسی وضعیت مواد دیداری و شنیداری کتابخانههای مرکزی دانشگاه‌های دولتی ایران و ارائه طرح پیشنهادی. پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
جباری، لیلا و جلالی‌دیزجی، علی. (1395). سنجش کیفیت خدمات کتابخانه‌ مرکزی دانشگاه تهران با استفاده از مدل لیب‌کوآل. نظام‌ها و خدمات اطلاعاتی، 21(6)، 53-66.‎
حریری، نجلا، و شاهوار، شبنم (1389). سنجش کیفیت خدمات کتابخانۀ مرکزی سازمان مدیریت صنعتی از دیدگاه گروه‌های کاربران با استفاده از ابزار لیب‌کوآل. دانش شناسی، 3(9)، 25-36.‎
حریری، ‌نجلا و شاهوار، ‌شبنم (1388). ارتقای رضایت کاربران کتابخانه با استفاده از سامانه مدیریت ارتباط با مشتری: گزارش یک تجربه. مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 83(21)، 22-39.‎
حسین‌زاده سورشجانی، سالم (1381). ارزشیابی اسناد و راهکارهای بهبود خدمات آرشیوی و اطلاع‌رسانی. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 5(1)، 157-163.
دیانی، محمدحسین (1381). مقدمهای بر آرشیو. مشهد: دانشگاه فردوسی.
سخایی، محسن (1378). کارآیی خدمات اطلاعرسانی آرشیوهای شبکه دوم سیمای جمهوری اسلامی ایران در رفع نیازهای تهیهکنندگان برنامههای تلویزیونی. پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال.
صیادی‌تورانلو، حسین؛ منصوری، حسین و جمالی، رضا (1387). شناسایی و رتبه‌بندی ابعاد کیفیت خدمات کتابخانه‌ای با رویکرد فازی مطالعه موردی کتابخانه‌های دانشگاه یزد. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 11(4)، 141-160.‎
قربانی، علی‌حسین (1373). بررسی وضعیت مراکز آرشیوی شهر تهران (نیروی انسانی، ارزشیابی اسناد، سازماندهی اطلاعات آرشیوی و خدمات آرشیوی). استاد راهنما غلامرضا فدایی عراقی؛ استاد مشاور عباس حری.
قنبری، لیلا (1385). نقش آرشیوهای سیمای داخلی مستقر در تهران در فرایند برنامهسازی. پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال.
مسعودی، فرامرز (1394). استانداردها، شاخص‌ها و فرآیندهای ارزیابی و ارتقاء کیفیت خدمات کتابخانه‌ها و مراکز اطلاعاتی. سخن هفته لیزنا، ۲۵4. 13 مهر ۱۳۹۴.
معرف‌زاده، عبدالحمید، و مغدانی، عبدالله (1388). نقش و جایگاه آرشیو دیداری- شنیداری صدا و سیمای مرکز بوشهر در پشتیبانی از فرایند تولید برنامه‎های رادیویی-تلویزیونی. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 15(2)، 167-187.
مهاجرزاده، طاهره؛ بختیاری، زهرا، و درباغ‌عنبران، جعفر (1381). بررسی خدمات بخش آرشیو مطبوعات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی از دیدگاه استفاده‌کنندگان. کتابداری و اطلاع‌رسانی 5(1)، 136-156.
میرغفوری، سیدحبیب‌اله، و مکی، فاطمه (1386). ارزیابی سطح کیفیت خدمات کتابخانه‌های آموزشی با رویکرد ( LibQual ) مورد: کتابخانه‌های دانشگاه یزد). کتابداری و اطلاع‌رسانی، 10(1)، 61-78.
نظری، ندا (1376). بررسی میزان رضایت استفادهکنندگان از آرشیوهای دیداری- شنیداری شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی ایران. پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
References
Ashoor, M. A. (1991). Evaluation of the collection of Saudi university librsries based on the ACRL standards. International Information and Library Review, 24(1), 3-14. https://doi.org/10.1016/S1057-2317(05)80021-9
Asogwa, B. E., Asadu, B. U., Ezema, J. U., & Ugwuanyi, F. C. (2014). Use of ServQUAL in the evaluation of service quality of academic libraries in developing countries. Library Philosophy and Practice, 0_1.
Batson, J. (1997). Managing service marketing. London: Dryden press.
Brooks, R. F., Lings, I. N. & Botschen, M.A. (1999). Internal marketing and customer driven wave fronts. Service Industries Journal,4 , 49-67. https://doi.org/10.1080/02642069900000044
Dayani, M. H. (2002). Introduction to Archive. Ferdowsi University of Mashhad. (In  Persian)
Faramarzi, M. (2005). Standards, indicators and processes for evaluating and improving the quality of Services of Libraries and Information Centers. 254, 13 Mehr 1393. (In  Persian)
Gathoni, N., & Van der Walt, T. (2019). Evaluating library service quality at the Aga Khan University library: Application of a total quality management approach. Journal of Librarianship and Information Science, 51(1), 123-136. https://doi.org/10.1177/0961000616679725
Hariri, N. & Shahvar, S. (2009). Improving the Satisfaction of Library Users Using the Customer Relationship Management System: a Report of an Experience. Librarianship and Information Organization Studies, 83(21), 22-39. (In  Persian)
Hariri, N. & Shahvar, S. (2010). Quality assessment of services provided by central library of Industrial Management Institute from users' viewpoint: A LibQual-based study. Journal of Knowledge Studies, 3(9), 25-36. (In  Persian)
Hoseinzadeh Soorshojaei, S. (2002). Evaluation of documents and solutions to improve archival and information services. Journal of Library and Information Sciences, 5(1), 157-163. (In  Persian)
Islam, M. M., & Habiba, U. (2015). Use of social media in marketing of library and information services in Bangladesh. DESIDOC Journal of Library & Information Technology, 35(4), 299-303.
Jabari, L. & Jalali Dizaji, A. (2017). Measuring the quality of services of the Central Library of Tehran University using the LibQual model. Scientific and Research Journal Management System, 6(2), 53-66. (In  Persian)
Jones, S., & Kayongo, J. (2008). Identifying student and faculty needs through LibQUAL+™: An analysis of qualitative survey comments. College & Research Libraries, 69(6), 493-509. https://doi.org/10.5860/crl.69.6.493
Kano, N. (1996). Guide to TQM in service industries. Asian Productivity Organization.
Kermanshachi, S., Nipa, T. J., & Nadiri, H. (2022). Service quality assessment and enhancement using Kano model. PloS one, 17(2), e0264423.  https://doi.org/10.1371/journal.pone.0264423
Maharani, W. A. (2022). Konsep Dasar Manajemen Pemasaran (No. cxp9h). Center for Open Science
Maroufzadeh, A. & Maqdani, A. (2012). The role and position of audio-visual archive of Bushehr center in supporting the production process of radio-television programs. Journal of Library and Information Sciences, 15(2), 167-187. (In  Persian)
Mirghafoori, H. & Maki, F. (2007). Evaluation of the quality level of educational library services. Journal of Library and Information Sciences, 10(1), 61-78. (In  Persian)
Mohajerzadeh, T., Bakhtiari, Z. & Darbaq Anbaran, J. (2002). Review of the services of the press archive department of the Organization of Libraries, Museums and Astan Quds Razavi Document Center from the users' point of view. Journal of Library and Information Sciences, 5(1), 137-156. (In  Persian)
Moynihan, G. P. & Albright, T. L. (1997). An analysis of outage impact and availability measures for service industry information systems. Innovation in Technology Management. The Key to Global Leadership. PICMET'97, 764-767. https://doi.org/10.1109/PICMET.1997.653630
Murphy, J. E., Lewis, C. J., McKillop, C. A., & Stoeckle, M. (2022). Expanding digital academic library and archive services at the University of Calgary in response to the COVID-19 pandemic. IFLA Journal, 48(1), 83-98. https://doi.org/10.1177/03400352211023067
Omagbemi, C. O., Ogunbote, K. O., & Adekunmisi, S. R. (2004). Nigerian academic libraries and collection development: A case study of Olabisi Onabanjo University Library Nigeria. Library Herald, 42(2), 87-93.
Patil, S., & Sawant, S. (2017). Service quality expectations of academic library users. National Conference on Enhancing the role of the Library in Teaching and Learning, Pune
Reddy, P. R. (2017). Measuring of quality services in the libraries. International Journal of Library and Information Studies7(1), 144-149.
Sayadi Touranloo, H., Mansouri, H. & Jamali, R. (2008). Identifying and ranking the quality dimensions of library services with a fuzzy approach (case study: Yazd University Libraries). Journal of Library and Information Sciences, 5(1), 157-163. (In  Persian)
Sayekti, R., Aditya, M., Simahate, T., & Devianty, R. (2022). An assessment of information control: Understanding library service quality from users’ perspectives. Evidence Based Library and Information Practice, 17(2), 88-108. https://doi.org/10.18438/eblip29916
Shabani, A., Fadaie, D. G., & Besharat, D. M. A. (2009). Measuring Emotional Intelligence among University of Tehran Faculty Librarians. Academic Librarianship and Information Research, 43(2). (In  Persian)
Taavoni, S. (2002). Standards for Iranian university libraies. National Library of Iran. (In  Persian)