رابطه بین سایش اجتماعی و عدالت سازمانی با شفافیت نقش در میان کتابداران کتابخانه‌های دانشگاه‌های دولتی شهر اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 گروه علوم تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر تبیین رابطه بین سایش اجتماعی و عدالت سازمانی با شفافیت نقش در میان کتابداران کتابخانه‌های دانشگاه‌های دولتی شهر اصفهان بود.
روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی و از نوع همبستگی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی کتابداران رسمی و تمام‌وقت کتابخانه‌های دانشگاه‌های دولتی شهر اصفهان در سال تحصیلی 1401-1400 بود. جامعه آماری این پژوهش شامل 134 نفر از کتابداران رسمی و تمام وقت دانشگاه‌های دولتی شهر اصفهان بود. به منظور نمونه گیری در این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم استفاده شد. با استفاده از فرمول کوکران و برآورد واریانس، حجم نمونه برابر با 99 نفر مشخص گردید. داده‌های پژوهش از طریق توزیع پرسشنامه سایش اجتماعی (دافی، 2002)، عدالت سازمانی (نیهوف و مورمن، 1993) و شفافیت نقش (حسن زاده، 1388) جمع‌آوری گردید. ضریب پایایی پرسشنامه‌ها با استفاده از روش آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت. روایی محتوایی پرسشنامه‌ها نیز توسط 5 نفر از متخصصان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی بررسی و مطابق با فرهنگ کتابخانه‌ها بومی‌سازی شد. داده‌های گردآوری شده در دو سطح مورد تجزیه ‌و تحلیل (آمار توصیفی و آمار استنباطی) قرار گرفت. برای بررسی فرضیه‌‌های پژوهش، از آزمون مدلسازی معادله‌های ساختاری، همبستگی پیرسون و آزمون تحلیل واریانس چند راهه بهره‌جویی گردید. همچنین جهت انجام آزمون های آماری از نرم افزار اس.پی.اس.اس. نسخه 23 استفاده شد.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که بین سایش اجتماعی و عدالت سازمانی با شفافیت نقش در بین کتابداران دانشگاه‌های دولتی اصفهان رابطه وجود دارد. بین سایش اجتماعی با عدالت سازمانی و ابعاد (توزیعی، رویه‌ای و تعاملی) رابطه منفی و معناداری وجود دارد. ضریب همبستگی بین شفافیت نقش با عدالت سازمانی و ابعاد آن معنادار است و بین آنها رابطه مثبت وجود دارد. ضریب همبستگی بین سایش اجتماعی با شفافیت نقش معنادار است؛ و بین آنها رابطه منفی و معناداری وجود دارد.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش جاری، به مدیران کتابخانه‌ها پیشنهاد می‌شود تا در نقش کتابداران تجدید نظر شده و جنبه‌ه

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The relationship between social Undermining and organizational justice with the Mediating of role Clarity among Isfahan Governmental University Librarians

نویسندگان [English]

  • Ahmad Shabani 1
  • Reihaneh Qanad Motamedi 1
  • Saeed Rajaipour 2
1 Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Education and Psychology, University of Esfahan, Esfahan, Iran
2 Department of Educational Sciences, Faculty of Education and Psychology, University of Esfahan, Esfahan, Iran.
چکیده [English]

Purpose: The purpose of the current research was to investigate the relationship between social undermining and organizational justice, as well as their impact on role clarity among librarians in public university libraries in Isfahan.
Methodology: This research is applicable in terms of purpose and descriptive and correlational in terms of method. The statistical population of this study included all official and full-time librarians working in public university libraries in Isfahan during the 2022-2023 academic year. Data were collected by three questionnaires of social undermining (Duffy, 2002), organizational justice (Niehoff and Moorman,1993) and role clarity (Hasanzadeh,1388). The collected data were analyzed at two levels (descriptive statistics and inferential statistics). Structural equation modeling test, Pearson correlation and multi-way analysis of variance test were used to test the research hypotheses. In addition, SPSS software version 23 was used for statistical analysis.
Findings: The research findings indicate that there is a relationship between social undermining and organizational justice with role clarity among the librarians of Isfahan public universities. Social undermining is negatively correlated with organizational justice and its dimensions (distributive, procedural, and interactive). In contrast, role clarity is positively correlated with organizational justice and its dimensions. Additionally, there is a significant negative correlation between social undermining and role clarity.
Conclusion: Based on the research findings, it is recommended that library managers clearly define the roles of librarians. This could potentially reduce the prevalence of social undermining among employees.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social undermining
  • organizational justice
  • role clarity
  • librarians
  • academic libraries
توکلی‌نائینی، مهناز (1395). بررسی رابطه بین عدالت سازمانی،حمایت سازمانی ادراک ‌شده و تاب آوری سازمانی دربین کتابداران دانشگاه های دولتی اصفهان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
حسنزاده، محمد (1388). بررسی عوامل زیرساختی مدیریت دانش در دولت جمهوری اسلامی ایران. دانشور رفتار، 16(35)، 11-26.
حسینزاده، علی؛ و ناصری، محسن (1386). عدالت سازمانی. تدبیر، (19)، 18-23.
زند، وحید (1394). بررسی تأثیر شفافیت نقش بر عملکرد شغلی با نقش میانجی سلامت سازمانی (مورد مطالعه: بیمارستان فاطمی شهر اردبیل). پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمی.
شعبانی، احمد؛ و سعادت، رسول (1388). سمینار تحقیق و پیشنهادیه نویسی در کتابداری و اطلاع رسانی، تهران: چاپار.
صادقی نیچکوهی، زهرا (1398). تأثیر معنویت در محیط کار و عدالت سازمانی بر سایش اجتماعی (مورد مطالعه: کارکنان سازمان تأمین اجتماعی استان مازندران). پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس
طاهرپور، فاطمه (1394). رابطه بین سایش اجتماعی و هم آفرینی با نقش میانجی عزت نفس سازمانی در بین اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های برتر ایران، پایان نامه دکتری، دانشگاه اصفهان.
عبدالهی، نگین (1401). ارائه مدل علی روابط جو اخلاقی بر سایش اجتماعی با تاکید بر نقش واسطه‌ای عدالت سازمانی، سکوت سازمانی و عزت نفس سازمانی کارکنان سازمان جهاد کشاورزی استان فارس. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه پیام نور استان فارس.
فرخ‌زاده، محمدرضا، (1395). بررسی تأثیر شفافیت نقش، عدالت سازمانی تصور‌شده، محیط کاری و حمایت مدیریتی بر رفتارهای انحرافی کاری با تاکید بر نقش میانجی ابزارهای بازاریابی داخلی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس.
قلیپور، طاهره؛ و شعبانی، احمد. (1393). رابطه‌ی بین شفافیت نقش و رضایت شغلی کتابداران دانشگاه‌های دولتی شهر اصفهان. مدیریت اطلاعات سلامت، 12(5)، 608-614.
نوفرستی، محمود (1400). بررسی اثر سیرت نیکوی مدیران بر سایش اجتماعی از طریق متغیر میانجی جو اخلاقی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه پیام نور استان خراسان جنوبی.
References
Abdollahi, N. (2022). Presenting a causal model of the relationships of ethical climate on social undermining with emphasis on the mediating role of organizational justice, organizational silence, and organizational self-esteem among employees of the Agricultural Jihad Organization of Fars Province. Master's Thesis, Payame Noor University, Fars Province. (In Persian)
Enz, M. G. (2009). Co-creation of value: Managing cross-functional interactions in buyer-supplier relationships. Doctoral dissertation, The Ohio State University).‏ http://rave.ohiolink.edu/etdc/view?acc_num=osu1253541804
Farokhzadeh, M. (2016). Investigating the impact of role clarity, perceived organizational justice, work environment, and managerial support on deviant workplace behaviors with emphasis on the mediating role of internal marketing tools. Master's Thesis, Islamic Azad University, Shahre Qods Branch. (In Persian)
Gholipour, S,. & Shabani, A. (2014). The relationship between role clarity and job satisfaction among librarians of state universities in Isfahan. Health Information Management, 12(5), 608-614. (In Persian)
Hassanzadeh, M. (2009). Investigating the infrastructural factors of knowledge management in the government of the Islamic Republic of Iran. Daneshvar Raftar, 16(35), 11-26. (In Persian)
Hosseinzadeh, A. & Naseri, M. (2007). Organizational Justice. Tadbir, (19), 18-23. (In Persian)
Karthikeyan C. (2017). An exploratory study on increasing social undermining in organizations: A socio psychological leadership perspective. International Journal of Research in Social Sciences, 7(4). https://www.indianjournals.com/ijor.aspx?target=ijor:ijrss&volume=7&issue=4&article=037
Kashif Khan, M., Ullah, M., Ashraf, M. S., & Iqbal, Q. J. (2020). Dexterity of training and development on employees’ engagement: Moderating effect of organizational justice. International Journal of Management, 11(9), 321-335, https://ssrn.com/abstract=3709717
Moorman, R. H., Niehoff, B. P., & Organ, D. W. (1993). Treating employees fairly and organizational citizenship behavior: Sorting the effects of job satisfaction, organizational commitment, and procedural justice. Employee responsibilities and rights Journal, 6, 209-225.‏ https://doi.org/10.1007/BF01419445
Noofarasti, M. (2021). Investigating the effect of managers' virtuous character on social undermining through the mediating variable of ethical climate. Master's Thesis, Payame Noor University, South Khorasan Province. (In Persian)    
Onuoha, U. D., Ogunjinmi, T., & Owodunni, M. (2016). Role clarity, self-concept and job satisfaction of library personnel in selected university libraries in Ogun State, Nigeria. Journal of Applied Information Science and Technology, 9(2), 9-16.‏
Rastgar, A., Alavi Matin, F., & Vishlaghi, M. (2022). Social undermining and deviant organizational behaviors: investigating the mediating role of organizational silence and emotional exhaustion. Organizational Culture Management20(4), 751-779.‏ https://doi.org/10.22059/jomc.2022.342429.1008459
Robert, D. (2003). Role clarification program: Details methodology. http://www.uai-ropes.com/role-clarification-program-detail.html
Sadeghi Nichkouhi, Z. (2019). The impact of workplace spirituality and organizational justice on social undermining (case study: Employees of the Social Security Organization of Mazandaran Province). Master's Thesis, Islamic Azad University, Chalous Branch. (In Persian)
Shabani, A., & Saadat, R. (2009). Seminar on research and proposal writing in library and information science. Tehran: Chapar. (In Persian)
Taherpour, F. (2015). The relationship between social undermining and co-creation with the mediating role of organizational self-esteem among faculty members of top universities in Iran. PhD Dissertation, University of Isfahan. (In Persian)
Tavakoli Naeini, M. (2016). Investigating the relationship between organizational justice, perceived organizational support, and organizational resilience among librarians of state universities in Isfahan. Master's Thesis, University of Isfahan. (In Persian)
Vinokur, A. D., Price, R. H., & Caplan, R. D. (1996). Hard times and hurtful partners: how financial strain affects depression and relationship satisfaction of unemployed persons and their spouses. Journal of Personality and Social Psychology, 71(1), 16. https://doi.org/10.1037//0022-3514.71.1.166
Zand, V. (2015). investigating the impact of role clarity on job performance with the mediating role of organizational health (Case study: Fatemi Hospital in Ardabil). Master's Thesis, Islamic Azad University, Germi Branch. (In Persian)