بررسی توسعۀ فناوری اطلاعات و ارتباط آن با مؤلفه‌های ساختار سازمانی و کارکردهای مدیریتی: مورد‌کاوی کتابخانه‌های دانشگاه شیراز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه قم

2 گروه علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، همدان

چکیده

هدف: این تحقیق به‌منظور شناسایی مؤلفه‌های فناوری اطلاعات و تأثیرات آن بر ساختار سازمانی و کارکردهای مدیریتی در کتابخانه‌های دانشگاه شیراز صورت گرفته است.
روش: پژوهش با استفاده از روش پیمایشی - توصیفی و همبستگی انجام شد. برای گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ای محقق‌ساخته (بر مبنای طیف 7 مرتبه‌ای لیکرت) در بین 64 نفر از کارکنان و کارشناسان کتابخانه‌های دانشگاه شیراز توزیع و سپس داده‌های جمع‌آوری‌ و با شیوه‌های توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که توسعۀ فناوری اطلاعات بر ساختار سازمانی تأثیرگذار است و به‌ویژه با کاهش تمرکز در سازمان ارتباط معناداری دارد. اما رابطۀ میان توسعۀ فناوری و بهبود کارکردهای مدیریتی تأیید نشد. همچنین نتایج نشان داد که رابطۀ معناداری میان توسعۀ فناوری اطلاعات و بهبود کارکردهای مدیریتی وجود ندارد. توسعۀ فناوری اطلاعات در کتابخانه‌های دانشگاه شیراز، بیشترین تأثیر را در کاهش تمرکز، آموزش و توانمندسازی کارکنان و بهبود ارتباطات دارد. همچنین میان فناوری اطلاعات و کارکردهای ارزیابی عملکرد و گزینش نیروهای انسانی نیز رابطه‌ای یافت نشد.
اصالت و ارزش: در پژوهش حاضر پیش‌فرض‌های موجود در زمینۀ تأثیر توسعۀ فناوری اطلاعات و ارتباط آن با مؤلفه‌های ساختار سازمانی و کارکردهای مدیریتی در کتابخانه‌ها بررسی شد. از این‌رو نتایج حاصل از این پژوهش در کتابخانه‌های مورد مطالعه و سایر کتابخانه‌های مشابه کاربرد دارد و نکات ضعف احتمالی را برطرف و نکات قوت را تقویت می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Survey of information technology development and it’s relation with organizational structure and management criterias (Case study: Libraries of Shiraz University)

نویسندگان [English]

  • yaghoub Norouzi 1
  • Taeebeh Navadi 2
1 Faculty Member of Qom University, Qom, Iran
2 Library and Information Science, Islamic Azad University, Hamedan Branch, Hamedan, Iran
چکیده [English]

Object: This research aimed to survey the aspects of information technology (IT) and its effects on organizational structure and management in the libraries of Shiraz University using qualitative and relationship method.
 
Methods: To gather data, a questionnaire was prepared on based on 7 points Likert scale and distributed among 64 staff and experts of the Shiraz University Libraries. Then, data was analyzed in method of qualitative and inference by SPSS software.
 
Result: The results show that IT development has effect on organizational structure and specially decreases centralization. But the relationship between IT development and management practices improvement was not confirmed. IT development has the most effect on centralization’s decrease, training and personnel empowering and communications improvement. Although there is not any relationship between IT, evaluation performance and human resource selection.
 
Originality: In a practical way, the present research studied the impact of pre-assumptions of IT development and it’s relation to organizational structure and management functions in the libraries. Thus, the results of this study can be used in libraries and other similar organizations and can remove possible weaknesses and strong existing strengthens.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Information Technology
  • management practices
  • Organizational structure
  • Shiraz university
  • University libraries

مراجع

  1. بیات، محمدکریم (1381). تأثیر فناوری اطلاعات بر ساختار سازمان و مدیریت کتابخانه­های دانشگاه علامه طباطبایی. پایان نامه کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
  2. بیات، محمدکریم (1391). خدمات مرجع دیجیتال در کتابخانه دانشگاهی. ترجمه محمدکریم بیات. دانشگاه علامه طباطبایی. تهران
  3. دفت، ریچارد ال (1377). تئوری و طراحی سازمان. ریچارد ال دفت؛ ترجمه علی پارساییان، محمد اعرابی. تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی.
  4. رضایی شریف­آبادی، سعید؛ غیبی زاد، آزاده (1385). برنامه ریزی راهبردی (استراتژیک) برای استفاده از اطلاعات در کتابخانه ها. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات،67 (3)،51-67.
  5. رهادوست، فاطمه (بهار) (1386). فلسفه کتابداری و اطلاع رسانی. تهران: نشر کتابدار، 1386.
  6. سلیمانی، حجت اله (1391). تکنولوژی اطلاع رسانی. تهران: حجت اله سلیمانی.
  7. سینایی، علی؛ توفیق، مسعوده (1355). انتخاب کتاب: راهنمای کتابداران و کتابخانه ­ها، تهران: موسسه تحقیقات و برنامه­ریزی علمی و آموزشی، مراکز مدارک علمی.
  8. شیخ شجاعی، فاطمه (1385). بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری اطلاعات توسط کتابداران کتابخانه­های دانشکده­های فنی دانشگاههای دولتی شهر تهران: «قابلیت کاربرد مدل پذیرش فناوری». پایان نامه کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه تهران.
  9. فرج پهلو، عبدالحسین؛ مهرعلیزاده، یدالله و ­آخشیک، سمیه (1389). بکارگیری الگوی تعالی سازمانیEFQMدر بررسی مقایسه­ای سنجش کیفیت مدیریت فناوری اطلاعات درکتابخانه­های دانشگاه شهید چمران اهواز و علوم پزشکی جندی شاپور، مطالعات کتابداری و علم اطلاعات دانشگاه شهید چمران اهواز ، 15(1)،3-28.
  10. لستر، جون (1389). مبانی مطالعات اطلاع­رسانی: درک اطلاعات و محیط آن. جون لستر و والس ک. کوهلر؛ مترجم محسن نوکاریزی. تهران: چاپار.
    1. Alemna, A. (1998). An overview of library management practices in West Africa. Library Management, 19 (1): 9–11.
    2. Carrol, W. Wagar, T. (2010). Is there a relationship between information technology adoption and human resource management? Journal of Small Business and Enterprise Development, 17(2): 218-229.
    3. Crowston, K. Sawyer, S. Wigand, R. (2001). Investigating the interplay between structure and information and communications technology in the real estate industry. Information Technology & People, 14(2):163-183.
    4. Engstrom, M. (2001). Use and development of information technology at two university libraries in Costa Rica, available at: www.abm.vv.sel. Publicationer/2/2001/86. Pdf. accessed 20 July 2012.
    5. Kagaari, J. Munene, J. Ntayi, M. (2010). Performance management practices, information and communication technology (ICT) adoption and managed performance. Quality Assurance in Education, 18 (2): 106-125.
    6. Kotey, B. (2006). Goals, management practices, and performance of family SMEs. International Journal of Entrepreneurial Behaviour & Research, 11(1): 3-24.
    7. Masis, B. (2011). Academic libraries and information technology. New Library World, 112 (1/2): 86-89.
    8. McGee, R. (2006). Information technology (IT): strategic planning for libraries. Library Management, 27 (6/7): 470-485.
    9. Mookoh, K.; Meadows, S. (1998). Use of communication technologhy in South Korean universities, Journal of information science, 24 (1): 33-8.
    10. Ranjan, J. (2008). Impact of information technology in academia. International Journal of Educational Management, 22 (5): 442-455.
    11. Peyala, N. (2011). Impact of using information technologhy in centeral university libraries in India: Results of asurvey. Electronic library and information system, 45(3): 308-322.
    12. Ramana, P.V. (2003)." Use of information technology in central university libraries of India, bulletin of information technology, 23 (2): 25-42.
    13. Simmons, W.; Simmons, J. N. (2004). Human resource management in todays. Academic library: meeting challenge and creating opportunities libraries. Westport: libraries unlimited.
    14. Smith, M. Q. (2005). The impact of information and communication technologhy change on the management and operation of academic libraries. University of the Western Cape.
    15. Sor, R. (2004). Information technology and organizational structure. Management decision, 42 (2): 316-329.
    16. Tavitiyaman, P.; Zhang, H. Qu, H. (2012). The effect of competitive strategies and organizational structure on hotel performance. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 24 (1): 140-15.
    17. Titthasiri, W. W. (2000). Information technology strategic planning process for institutions of higher education in Thailand published doctoral dissertation Pittsbuburgh University.
    18. Ueno, A. (2008). Which managerial practices are contributory to service quality? International Journal of Quality & Reliability Management, 25 (6): 585-603.
    19. Vraimaki, E.; Vranakis, S.; kourtidis, D. (2011). Aligning IT, strategic orientation and organizational structure. Business Process Management Journal, 17 (4): 663-687.
    20. Wai, D. Seebaluck, A. Teeroovengadum, V. (2011). Impact of information technology on quality management dimensions and its implications. European Business Review, 23 (6): 592-608.
تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی
دوره 48، شماره 1 - شماره پیاپی 1
اردیبهشت 1393
صفحه 61-81

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار