بررسی وضعیت جذب اعتبار پژوهشی در تولیدات علمی سازمان‌ها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی ایران در بازۀ زمانی 2008 - 2011

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز، ایران

2 کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

هدف: به‌دلیل نبود شواهد جامع دربارۀ وضعیت جذب اعتبار پژوهشی در ایران، مقالۀ حاضر به بررسی وضعیت جذب اعتبارات پژوهشی در میان سازمان‌ها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی ایران اختصاص یافته است‌.
روش پژوهش: روش پژوهش حاضر تحلیل انتشارات از روش‌های رایج علم‌سنجی است. داده‌های تولیدات علمی ایران از نمایه‌نامۀ استنادی علوم گردآوری و به کمک روش‌های آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شد.
یافته‌ها: بیش از سی درصد مقالات ایرانی با حمایت مالی منتشر شده‌اند که بیش از سه‌چهارم آن‌ها را سازمان‌های داخلی و کمتر از یک‌چهارم را سازمان‌های خارجی تأمین اعتبار کرده‌اند. در میان سازمان‌های داخلی، دانشگاه‌ تهران و دانشگاه آزاد اسلامی بیشترین مقالات ایران را حمایت مالی کرده‌اند و در جذب اعتبارات خارجی و همچنین در همکاری با سازمان‌های خارجی برای حمایت مالی مقالات، بیش از همه موفق بوده‌اند. نیاز به تلاش بیشتر سازمان‌ها و مؤسسات ایرانی برای جذب اعتبارات خارجی همچنان احساس می‌شود. با توجه به بالا بودن هزینه‌های پژوهش و رشد روزافزون بهای ابزارهای علمی در بسیاری از حوزه‌های موضوعی، جذب اعتبارات خارجی و همچنین همکاری با سازمان‌های خارجی در تأمین اعتبارات مالی راهکار مناسبی برای رفع کمبود بودجۀ تحقیقاتی محسوب می‌شود.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The study of research fund absorption by Iranian educational and research organizations

نویسندگان [English]

  • Hajar Sotodeh 1
  • Mohammad Hasan Omidi 2
1
2
چکیده [English]

Introduction: Given the crucial role of financial aids and grants in research progress, the present communication attempts to study the research funding situation in Iran during 2008-2011.
Research method: The present paper applies a scientometric method to study the data related to Iranian scientific productions extracted from Science Citation Index Expanded. The data are analyzed using Excel and SPSS, based on descriptive and inferential statistics.
Results: The findings reveal that more than 30 percent of Iranian scientific papers are supported by research funds, of which about 25 percent are internationally funded. The highest ranked universities in terms of the amount of funded papers, especially by foreign resources, largely consist of those based in capital, along with Azad Islamic University. They are, also, revealed to be the most successful in collaborating with foreign organizations in providing research grants and aids.
Conclusions: Given the low number of funded papers, Iranian researchers are required to endeavor seriously to absorb more research funds, especially from foreign states and international organizations. Research instruments and equipments being very expensive in many disciplines, researchers’ attempts to absorb foreign resources can be an appropriate solution to overcome financial shortage and instrumental poverty in scientifically developing countries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • research funds
  • domestic research funds
  • foreign research funds
  • scientific papers
  • Iran

مراجع

ابراهیمی، سعیده (1386) . مطالعه م‍ی‍زان‌ ح‍ض‍ور م‍ؤس‍س‍ات‌ ع‍ل‍م‍ی‌ و پژوه‍ش‍ی‌ ای‍ران‌ در ت‍ح‍ق‍ی‍ق‍ات‌ ب‍ی‍ن‌‌ال‍م‍ل‍ل‍ی‌ (پ‍ای‍گ‍اه‌ ISI Web of Science) ب‍ر م‍ب‍ن‍ای‌ ش‍اخ‍ص‌‌ه‍ای‌ ک‍مّ‍ی‌ و ک‍ی‍ف‍ی‌ ع‍ل‍م‌‌س‍ن‍ج‍ی‌ در س‍ال‌‌ه‍ای‌ ۱۹۹۷ - 2006. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه شیراز.
احمدی، حسن (1390) . بررسی عوامل مؤثر بر تولیدت علمی اعضای هیأت علمی دانشگاه شیراز دارای مقالۀ ISI و ISC در سال‌های 1385 - 1389 مطالعۀ موردی: دانشگاه شیراز. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه شیراز.
بینش، مژگان؛ مقصودی دریه، رویا (1387). بررسی وضعیت انتشارات علمی دانشگاه‌های ایران در بازۀ زمانی 2002 - 2006 (براساس پایگاه Web of Science) . تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی (کتابداری سابق) 42 (1): 139 - 154.
حاجی ترخانی، امیر حسین (1375). بررسی بودجۀ تحقیقاتی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در سال 1374. رهیافت (12): 87 - 95.
حسن‌زاده، محمد؛ و عبدالرضا نوروزی چاکلی (1387). تحلیل تولید علم ایران در سال‌های 2006 و 2007 بر اساس آمار پایگاه‌های «مؤسسۀ اطلاعات علمی» (ISI). دانش‌شناسی (علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی و فناوری اطلاعات) (3): 39 - 54.
حیدری، شکرخدا (1379). تحقیق و پژوهش و ضرورت توجه به آن. رهیافت:52 – 56‎.
دیده‌گاه، فرشته (1388). مطالعۀ الگوهای مشارکت علمی پژوهشگران ایرانی در پژوهش‌های بین‌المللی (نمایۀ استنادی علوم) طی سال‌های 1998 - 2007. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه شیراز.
شریفی، ونداد و دیگران (1382). سه دهه پژوهش‌های بهداشت روان کشور: یک بررسی علم‌سنجی. تازه‌های علوم شناختی (19): 1 - 16.
شمس، ناصر (1380). بررسی اعتبارات جاری مؤسسات پژوهشی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در برنامه‌های اول و دوم توسعه (1368 – 1378). فصلنامۀ پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی (21 و 22): 135 - 172.
صبوری، علی اکبر (1381). بررسی کارنامۀ پژوهشی ایران در سال 2002 میلادی. رهیافت (28): 87 - 96.
صبوری، علی اکبر (1385). تولید علم ایران در سال 2006. رهیافت (38): 40 - 45.
صبوری، علی اکبر (1387). تولید علم ایران در سال 2008. رهیافت (43): 21 - 31.
طیفوری، فاطمه (1383). بررسی وضعیت کمّی تولیدات اطلاعات علمی توسط اعضای هیأت علمی دانشگاه پیام نور طی سال‌های 1375 - 1381. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات تهران
عصاره، فریده و کنسیون اس، ویلسون (1384). انتشارات علمی ایرانیان: مشارکت، رشد و توسعه از 1985 - 1995. فصلنامۀ کتاب (62): 131 - 144.
فهیم یحیایی، فریبا (1389). بررسی نحوۀ تأمین منابع پژوهش و فناوری در سال‌های 1377 تا 1388. رهیافت (46): 77 - 87.
میرطاهری، عبدالله، احمدرضا شرافت و محمد اسماعیل کلانتری (1372). تحلیلی بر نظام تحقیقاتی ایران. فصلنامۀ سیاست علمی پژوهشی رهیافت (4): 27 - 35.
نوروزی چاکلی، عبدالرضا، حمزه و علی نورمحمدی (1387). وضعیت تولیدات علمی ایران و کشورهای منطقه در سال 2005 و 2006 بر اساس آمار مؤسسۀ اطلاعات علمی. تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.
نیاکان، شهرزاد (1389). تولیدات علمی ده‌سالۀ ایرانیان در سطح بین‌المللی (1998 - 2007). فصلنامۀ مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات 21 (4): 72 - 86.
وزیری، اسماعیل (1390). سازمان‌های پیشرو در تولید علم در ایران در سال 2008. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات. (85): 84 - 99.
Aleixandre Benavent, A. R., Alonso Arroyo, A., Anguita Sanchez, M., Bolanos Pizarro, M., Heras, M., Gonzalez Alcalde, G., Valderrama Zurian, J. C. 2011. Evolution and Scientific Impact of Research Grants From the Spanish Society of Cardiology and Spanish Heart Foundation (2000-2006) . Revista Espanola de Cardiologia (English Edition) , 64 (10) , 904-915.
Benowitz, S. (1997) . Early-career awards giving new researchers a leg up. The Scientist 11 (11) , 13.
Blume-Kohout, M. E., Kumar, K. B., & Sood, N. (2009) . Federal Life Sciences Funding and University R&D. NBER Working Paper No. 15146. National Bureau of Economic Research., available at: http://EconPapers.repec.org/RePEc:nbr:nberwo:15146.
Chudnovsky, D., Lopez, A., Rossi, M. A., & Ubfal, D. (2008) .Money for Science?The Impact of Research Grants on Academic Output*.Fiscal Studies, 29 (1) , 75-87.
Garcia, C. E., & Sanz-Menendez, L. (2005) .Competition for funding as an indicator of research competitiveness.Scientometrics, 64 (3) , 271-300.
Godin, B. 2003. The impact of research grants on the productivity and quality of scientific research: INRS Working Paper No. 2003. Ottawa.
Jowkar, A., Didegah, F., & Gazni, A. (2011) . The effect of funding on academic research impact: A case study of iranian publications. Aslib Proceedings: New Information Perspectives 63 (6) , 593-602.
Kim, D., Wolf-Wendel, L., & Twombly, S. (2011) . International Faculty: Experiences of Academic Life and Productivity in US Universities. The Journal of Higher Education, 82 (6) , 720-747.
Laudel, G. (2006) . The ‘quality myth’: Promoting and hindering conditions for acquiring research funds. Higher Education, 52 (3) , 375-403.
Lee, S. (2004) . What happens after career’s first research grants? Assessing the impact of research grants on collaboration and publishing productivity in the early career of scientists. Paper presented at the RVM Conference, Atlanta, GA.
Lewison, G., & Dawson, G. (1998) .The effect of funding on the outputs of biomedical research.Scientometrics 41 (1) , 17-27.
Lewison, G., & Devey, M. (1999) .Bibliometric methods for the evaluation of arthritis research.Rheumatology 38 (1) , 13-20.
Liebert, R. J. (1977) . Research-Grant getting and productivity among scholars: Recent national patterns of competition and favor. The Journal of Higher Education48 (2) , 164-192.
Liefner, I. (2003) . Funding, resource allocation, and performance in higher education systems.Higher Education 46 (4) , 469-489.
MacLean, M., Davies, C., Lewison, G., & Anderson, J. (1998) .Evaluating the research activity and impact of funding agencies. Research Evaluation, 7 (1) , 7-16.
Madden, S., & Wiles, R. (2003) . Developing a Successful Application for Research Funding.Physiotherapy 89 (9) , 518-522.
Rigby, J. (2009) . Comparing the scientific quality achieved by funding instruments for single grant holders and for collaborative networks within a research system: Some observations. Scientometrics 78 (1) , 145-164.
Russell, J. M., Gaillard, J., Narváez Berthelemot, N., Zink, E., & Furó Tullberg, A. (2007) ." Seed money" and publication output in Mexican research: A case study of IFS grantees. Interciencia: Revista de ciencia y tecnología de América 32 (1) , 14-22.
Wang, J., & Shapira, P. (2011) . Funding acknowledgement analysis: an enhanced tool to investigate research sponsorship impacts: the case of nanotechnology. Scientometrics, 87 (3) , 563-586.
Wang, X., Liu, D., & Ding, K. (2012) . Science funding and research output: a study on 10 countries. Scientometrics, 91 (2) , 591-599.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار