پژوهشی پیرامون تدوین برنامۀ راهبردی کتابخانۀ سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور 1390 - 1394

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شیراز

چکیده

هدف: این پژوهش دو هدف اساسی را دنبال می‌کند: ابتدا شناخت وضعیت کتابخانۀ سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران از طریق ارزیابی محیط داخلی(نقاط قوت و ضعف) و محیط خارجی (فرصت‌ها و تهدیدها) و سپس ارائۀ راهکارها و برنامه‌های راهبردی به‌منظور کمک به کتابخانه برای دستیابی به اهداف، رسالت‌ها و چشم‌اندازهای پیش‌بینی‌شده.
روش: این پژوهش بر پایۀ مدل دیوید، فرد و هانگر و تکنیک تحلیل عوامل راهبردی (SWOT) انجام شده است. داده‌های پژوهش با استفاده از تحلیل متون و اسناد کتابخانه، مصاحبه و پرسش‌نامه گردآوری شد. زیرساخت سؤالات مصاحبه و پرسش‌نامه را استاندارد کتابخانه‌های تخصصی ایران تشکیل می‌داد. با تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده، عوامل راهبردی داخلی و خارجی استخراج و بر اساس اهمیت و وزن اختصاص‌یافته رتبه‌بندی شدند. در پایان ماتریس عوامل راهبردی (TWOS) ترسیم و چهار گروه راهبرد (SO، ST، WO و WT) ارائه شد.
یافته‌ها: نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که نمرۀ ارزیابی عوامل داخلی و خارجی کتابخانه به‌ترتیب 999/2 و 275/2 است؛ به‌عبارت دیگر بر اساس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی، کتابخانه در موقعیت متوسط قرار دارد. در نهایت، 16 راهبرد اصلی در مقوله‌های خدمات، مدیریت، منابع انسانی و تجهیزات با اولویت‌های زمان‌بندی‌شده برای کتابخانه پیشنهاد شد.
اصالت اثر: این پژوهش را می‌توان اولین پژوهشی دانست که با استفاده از تحلیل عوامل داخلی و خارجی به ارزیابی یکی از مهم‌ترین کتابخانه‌های تخصصی ایران می‌پردازد. بر اساس نتایج این پژوهش، مجموعه‌ای از راهکارها و عوامل راهبردی در مقوله‌های مختلف پیشنهاد می‌شود که باید دستمایۀ مدیران این کتابخانه و سایر کتابخانه‌ها برای برنامه‌ریزی و اقدامات عملی آتی قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Geological survey of Iran library strategic plan: 2011-2015

نویسندگان [English]

  • javad abbaspour
  • mahdieh mirzabeigi
چکیده [English]

Purpose: This paper has two main goals: first, to evaluate the position of Geological Survey of Iran Library through the assessment of internal (strengths and weaknesses) and external (opportunities and threats) environment; and then, provide solutions and strategies to help library managers and administrators to achieve their goals, missions and visions.

Methodology: Among the existing models, David, Fred & Hunger's model and strategic factors analysis technique (SWOT) was applied.Data were collected by analyzing library documents, interviews with stakeholders and a questionare developed by the researchers.Interveiw questions and questionnaire were constructed based on Iranian Special Library Standards. By analyzing the data, internal and external strategic factors were identified and ranked according to their importance and weight.

Findings: The results show the score of 2.999 and 2.275 for internal and external factors evaluation, respectively; in other words, based on the evaluation of internal and external factors, the library stands in a middle position.Based on the findings, sixteen main strategies concerning with services, management, human resources, and equipments, with priority schedualing, was proposed.
Originality: This research can be regarded as the first study which has evaluated an important special library in Iran using internal and external factors analysis. This study developed a set of guidelines and strategic factors in various categories that can be applied by the library and other libraries for the future planning and actions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • library of Geological survey of Iran
  • strategic plan
  • SWOT Model
برایسون، جان (1386). برنامه‌ریزی استراتژیک برای سازمان‌های دولتی و غیرانتفاعی (عباس منوریان، مترجم). تهران: مؤسسۀ عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی.
تعاونی، شیرین (1380).استانداردهای کتابخانه‌های تخصصی ایران. تهران: کتابخانۀ ملی.
دیوید، آر. فرد (1381). مدیریت استراتژیک (علی پارسائیان و سید محمد اعرابی، مترجمان). تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
هانگر، جی دیوید؛ توماس، ویلن ال (1381). مبانی مدیریت استراتژیک (محمد اعرابی و داود ایزدی، مترجمان). تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
East Lake Community Library. Policies and Procedures. Retrieved  Febreuery 3, 2013 , from. www.eastlakelibrary.org/ELCLPolicies.pdf
 
Metrowest Massachusett Regional library system strategic planning 2004-2006. Retrieved Febreuery 3, 2013, from.
www. mblc.state.ma.us/hypermail-archives/metrowest/.../1970.php
Pacios,A.R.(2007).The Priorities of public libraries at the onset of the third millennium. Library management.25(6), 259-269.
Piorun, M. E.(2011).Evaluation of Strategic Plans in Academic Medical Libraries. University of Massachusetts Medical School. Library Publications and Presentations.  Paper 116. Retrieved Febreuery 3, 2013.from. http://escholarship.umassmed.edu/lib_articles/116
Riggs, Donald E. (1984). Strategic planning for library managers. California:  Oryx Press.
 
 Singh,P. (2006). Special libraries in India : some current trends. Retrieved Febreuery 3, 2013,from. http://www.emeraldinsight.com/Insight/viewContentItem.do?contentType=Article&hdAction=lnkhtml&contentId=1571431
 
Tampa Bay Library Consortium Strategic Plan 2007–2010. Retrieved Febreuery 3, 2013, from. www.nelson.usf.edu/info/mission.html
 
The Danish National Art Library: mission, vision and objectives. Retrieved  Febreuery 3, 2013,from. www.kunstbib.dk/eng/about/mission.html