مطالعۀ روند چندنویسندگی و رابطۀ آن با ضریب تأثیر در نشریات فارسی حوزۀ فنی و مهندسی ایران طی سال‌های 1380 - 1389

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه یزد

2 . دانشجوی کارشناسی ارشد علم‌سنجی دانشگاه یزد

3 . استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه پیام نور

چکیده

 
هدف: هدف پژوهش بررسی رابطۀ بین چندنویسندگی و ضریب تأثیر در نشریات علمی فارسی حوزۀ فنی و مهندسی ایران طی سال‌های 1380 - 1389 است.
روش: روش پژوهش تحلیل استنادی بوده و نوع پژوهش توصیفی - تحلیلی است. جامعۀ پژوهش، 9296 مقاله از 77 نشریه در حوزۀ فنی و مهندسی ایران در بازۀ زمانی 1380 - 1389 بود. داده‌ها با استفاده از پایگاه‌های مختلف مانند پایگاه استنادی علوم جهان اسلام و مگ‌ایران گرد‌آوری شد.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که میانگین هم‌نویسندگی در بازۀ زمانی مورد بررسی تغییر محسوسی نداشته است. اگرچه طی سال‌های مختلف پژوهش‌های مشارکتی غالب‌ هستند، روند ثابتی داشته‌اند. یافته‌های مرتبط با رابطۀ هم‌نویسندگی با ضریب تأثیر نشان داد که بین الگوهای تک‌نویسندگی و چند‌نویسندگی و ضریب تأثیر، در سال 1380 و 1385 (اوایل و اواسط دوره) رابطه‌ای وجود نداشته است، اما در پایان دورۀ ده ساله یعنی سال 1389 رابطه وجود دارد.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که روند هم‌نویسندگی طی بازۀ زمانی مطالعه تغییر نکرده و گرایش به سمت نوشتن مقالات توسط دو و سه نویسنده بیشتر بوده است. با توجه به مشاهدۀ رابطۀ معنادار بین تعداد نویسندگان و ضریب تأثیر در اواخر دوره، می‌توان گفت چندنویسندگی با ضریب تأثیر نشریات رابطه دارد. آنچه می‌توان به‌طور کلی از سنجش رابطۀ دو متغیر مطالعه دریافت این است که نقش تعداد نویسندگان یک مقاله برای افزایش احتمال دریافت استناد به‌وسیلۀ مقالات نشریات حوزۀ فنی و مهندسی ایران حدود 17 درصد است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Relationship between the Co-Authorship and Impact Factor in Persian Technical and Engineering Journals of Iran during 2001-2010

نویسندگان [English]

  • Mohammad Tavakolizadeh-Ravari 1
  • Fatemeh Makizade 1
  • Zahra Abedi Khorasgani 2
  • faramarz soheili 3
1 Assistant Professor, Yazd University, Yazd
2 Master Student in Scientometrics, Yazd University, Yazd
3 Assistant Professor, Payame Noor University, Tehran- Iran
چکیده [English]

Purpose: The aim of this research is to study the relationship between the co-authorship and the impact factor in Persian technical and engineering journals of Iran during the years 2001-2010.
Method: The research method is analytic-descriptive with a citation analysis approach.  The research population consists of 9321 papers from 77 Persian technical and engineering journals of Iran during the years 2001-2010. The data analysis was performed through Excel® and SPSS® v.20 programs. They were analyzed by statistics methods like, ANOVA, Chi Square, and Regression analysis.
Findings: Findings showed that the average number of authors for Persian technical and engineering journals’ papers of Iran was not experienced a considerable change in the period mentioned above. The co-authorship was a dominant status in the papers that were studied but the average number of authors was slowly increases during the years of study.   The findings also showed that a relationship is occurring between the co-authorship and Journal Impact Factor from 2010.
Conclusions: The findings suggested that the co-authorship trend was unchanged during the studied period and the trend towards writing articles with two or three authors has been more significant.  Occurring a significant relationship between the number of authors and the Impact Factor at the end of the studied period gives a positive outlook for the role of co-authorship in receiving more citations in future.  As a final conclusion, the role of the number of authors in rising the chance for receiving more citations has been 17 percent among the other factors in Iranian technical and engineering journals.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Scientific Collaboration
  • Journal Impact Factor
  • Co-authorship
  • Technical and Engineering Journals
  • Persian Journals
  • Iran
احمدی، حمید؛ سلیمی، علی؛ فتحی، لادن (1392). تحلیل استنادی و روابط هم‌نویسندگی مقاله‌های نشریۀ علمی و پژوهشی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی. انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، 29، 149 - 170.
اسدی، مریم؛ ثقفی، سامان (1391). بررسی میزان هم‌تألیفی پژوهشگران ایرانی در حوزۀ فنی و مهندسی در سال‌های 1990 - 2010. فصلنامۀ آموزش مهندسی ایران، 14(55): 111 - 134.
آیین‌نامۀ ارتقای مرتبۀ اعضای هیأت علمی (1390). وزارت علوم و تحقیقات و فناوری، معاونت آموزشی. تاریخ بازیابی 20 خرداد 1393، از www.msrt.ir
جانقربانی، محسن (1384). عامل اثرگذار چیست؟. پژوهش در پزشکی، 29(2): 117 - 121.
حیاتی، زهیر؛ دیدگاه، فرشته (1388). مطالعۀ تطبیقی میزان گرایش پژوهشگران ایرانی در حوزه‌های موضوعی مختلف به مشارکت و همکاری گروهی در سال‌های 1998 - 2007. فصلنامۀ علوم و فناوری اطلاعات، 25(3): 413 - 430.
رحیمی، ماریه (1386). بررسی وضعیت همکاری در تولید آثار علمی و عوامل مؤثر بر آن در میان اعضای هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد.
رحیمی، ماریه؛ فتاحی، رحمت الله (1386). همکاری علمی و تولید اطلاعات: نگاهی به مفاهیم و الگوهای رایج در تولید علمی مشترک. فصلنامۀ کتاب، 71(2): 238 - 245.
رحیمی، ماریه؛ فتاحی، رحمت الله (1387). بررسی وضعیت همکاری علمی اعضای هیأت علمی در چهار حوزۀ موضوعی در دانشگاه فردوسی مشهد. فصلنامۀ کتابداری و اطلاع‌رسانی، 42(2)، 31 - 47.
شاله، فلبسبن (1378). فلسفۀ علمی یا شناخت روش علوم. ترجمۀ یحیی مهدوی. تهران: دانشگاه تهران.
عصاره، فریده؛ سهیلی، فرامرز (1387). میزان تولید اطلاعات علمی پژوهشگران بخش آب سازمان آب و برق خوزستان در طی سال‌های 1377 – 1385 با استفاده از شاخص‌های علم‌سنجی. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 76، 263 - 278.
عطاپور، هاشم؛ نوروزی چاکلی، عبدالرضا؛ حسن‌زاده، محمد (1388). بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر ضریب تأثیر نشریات حوزۀ اقتصاد مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. فصلنامۀ سیاست علم و فناوری، 2(1): 53 - 64.
عطاپور، هاشم؛ نوروزی چاکلی، عبدالرضا (1391). تأملی در ضریب تأثیر پایین نشریات در ایران. کتاب ماه، 15(5): 76 - 82.
قانع، محمدرضا؛ رحیمی، فروغ (1390). تحلیل استنادی و الگوی همکاری نویسندگان شش نشریۀ ایرانی انگلیسی‌زبان حوزۀ فنی و مهندسی نمایه شده در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC). پژوهشنامۀ پردازش و مدیریت اطلاعات. 26 (4) :1303 - 1319.
مهرداد، جعفر؛ گل‌تاجی، مرضیه (1388). میزان همبستگی خود استنادی نشریه با ضریب تأثیر در ژورنال‌های علمی حوزۀ علوم انسانی منتشرشده بر اساس پایگاه استنادی علوم جهان اسلام. علوم و فناوری اطلاعات، 25(2): 189 - 207.
نجفی، کبری؛ مؤمن‌زاده، سیروس؛ مرادی، فرشاد (1386). تعیین ضریب تأثیر و ضریب آنی نشریات علمی – پژوهشی پزشکی فارسی در سال 1385. پژوهش در پزشکی، 31(4).: 333 - 338.
نوروزی، علیرضا؛ ولایتی، خالید (1388). همکاری علمی و پژوهشی: جامعه‌شناسی همکاری علمی. تهران: چاپار.
ویکی پدیا (1393). هم‌افزایی. بازیابی 20 مرداد، 1393،  از www.fa.wikipedia.org
Ahn, J., Oh, D. H., & Lee, J. D. (2014). The scientific impact and partner selection in collaborative research at Korean universities. Scientometrics, 100(1), 173-188.
Amin, M., & Mabe, M. (2000). Impact factors: use and abuse. Perspectives in publishing, 1(2), 1-6.
Avkiran, N. K. (1997). Scientific collaboration in finance does not lead to better quality research. Scientometrics, 39(2), 173-184.
Figg, W. D., Dunn, L., Liewehr, D. J., Steinberg, S. M., Thurman, P. W., Barrett, J. C., & Birkinshaw, J. (2006). Scientific collaboration results in higher citation rates of published articles. Pharmacotherapy: The Journal of Human Pharmacology and Drug Therapy, 26(6), 759-767.
Franceschet, M., & Costantini, A. (2010). The effect of scholar collaboration on impact and quality of academic papers. Journal of Informetrics, 4(4), 540-553.
Frenken, K., Hotzel, W.,De Vor, F.( 2005). The citation impact of research collaborations: the case of European biotechnology and applied microbiology (1988-2002). Journal of Engineering and Technology Management. 22(1), 9-30.
Hart, R. L. (2000). Co-authorship in the academic library literature: a survey of attitudes and behaviors. The Journal of Academic Librarianship, 26(5), 339-345.
Hart, R. L. (2007). Collaboration and article quality in the literature of academic librarianship. The Journal of Academic Librarianship, 33(2), 190-195.
Ibáñez, A., Bielza, C., & Larrañaga, P. (2013). Relationship among research collaboration, number of documents and number of citations: a case study in Spanish computer science production in 2000–2009. Scientometrics, 95(2), 689-716.
Kostoff, R. N., & Geisler, E. (2007). The unintended consequences of metrics in technology evaluation. Journal of informetrics, 1(2), 103-114.
Leimu, R., & Koricheva, J. (2005). Does scientific collaboration increase the impact of ecological articles? BioScience, 55(5), 438-443.
Monteiro, V., Neto, M. D. C., Cardoso, A., & Correia, A. M. R. (2009). Co-Authorship of scientists in the energy field: An exploratory study of the ETDE World Energy Database (ETDEWEB) using social network analysis. Paper presented in the 5th European Conference on Economics and Management of Energy in Industry", Vilamoura, Portugal.
Newman, M. E.J. (2004). Co-authorship networks and patterns of scientific collaboration. Proceeding of National Academic. Society. Of USA, 101, 5200-5205.
Vimala V. and V. Pulla Reddy. (1996). Authorship Pattern and Collaborative Research in the Field of Zoology. Malaysian Journal of Library and Information Science, 1(2), 43-50.
Ye, Q., Li, T.; Law, R. (2011). "A co-authorship network analysis of tourism and hospitality research collaboration". Journal of Hospitality & Tourism Research Retrieved September 10, 2012, from: http://units.sla.org /division/dst Annual%20Conference /2009_Washington /Citation.