تحلیل SWOT و موقعیت‌یابی راهبردی کتابخانۀ ملی ج.ا.ا در قالب «بازاریابی: محصول»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای مدیریت سیستمها، استادیار دانشگاه تهران

2 استادیار دانشکده علوم اطّلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تهران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تهران

چکیده

هدف: هدف، تحلیل راهبردی وضع کنونی کتابخانۀ ملی ج.ا.ا در قالب «بازاریابی - محصول» و ارائۀ راهبردهای پیشنهادی مبتنی بر ماتریس swot است.
روش: در ابتدا با استفاده از مصاحبۀ با 13 نفر از کارمندان متخصص کتابخانه و کاربرد روش تحلیل محتوا، مؤلفه‌های SWOT استخراج شدند. سپس با استفاده از ابزار پرسشنامه و رتبه‌بندی مؤلفه‌ها و با استفاده از ماتریس ارزیابی موقعیت راهبردی، وضعیت کتابخانۀ ملی ج.ا.ا در مقولۀ محصول، تعیین و راهبردهای SO، ST، WO، و WT ارائه شده‌اند.
یافته‌ها: موقعیت راهبردی کتابخانۀ ملی ج.ا.ا در مقولۀ محصول، تهاجمی است. برخی راهبردهای پیشنهادی عبارتند از: بهینه‌سازی فضای آموزشی کتابخانه، بهینه‌سازی قدرت محتوایی، خدماتی، رقومی و نوع دسترسی، تقویت قابلیت‌های کیفی خدمات، استفادۀ مطلوب‌تر از فرصت‌های تعاملی و قانونی، تقویت قابلیت‌های پردازش، تقویت قابلیت‌های انتشاراتی، استفاده از شیوه‌های مجموعه‌سازی متنوع، استفاده از کمپین‌های بازاریابی، حرکت در مسیر آموزش کتابخانه‌های دیگر، استفاده از فیلترهای منطقی‌تر به‌منظور تشخیص پژوهشگران، همکاری و فعالیت مشترک آرشیو و کتابخانۀ ملی ج.ا.ا و استفاده از نیروهای بیشتر و ماهرتر برای ارائۀ خدمات.
اصالت: این پژوهش سبب مرور مجدد فلسفۀ وجودی کتابخانۀ ملی ج.ا.ا و شفاف شدن نقش متمایز آن در ساختار پژوهشی کشور می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

SWOT analysis and strategic positioning of the National Library of IRI in the frame of 'marketing: production'

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Esmaili Givi 1
  • Nader Naghshine 2
  • Farzane Sahli 3
1 PhD of Systems Management, Assistant Professor of Tehran University
2 Assistant Professor of Information Studies Lab
3 Master student of Information Science and Knowledge Studies of Tehran University
چکیده [English]

Purpose: The purpose is strategic analysis of the current ‌state of the National Library in "marketing - production" framework that would result in presentation of the proposed strategies based on swot matrix.
Methodology: At‌ first, by applying content analysis on interviews with 13 library specialist employees, the swot elements was extracted. Then, by using questionnaire and ranking elements, and also by using matrix of strategic position evaluation, library's strategic position in the field of production is determined and SO, ST, WO, and WT strategies is provided.
Finding: Library's strategic position in the category of the production is offensive. Some of proposed strategies include: optimizing the training space of library, optimizing the power of content, services, digitization and access, Strengthening qualitative capabilities of services, better using of interactive and legal opportunities, strengthening processing Capabilities, Strengthening publish capabilities, using different methods of collection development, using marketing campaigns, moving to educating other libraries, using more logical filters to identify researchers, developing cooperation and joint activities between Archives and the National Library, and using more and more sophisticated resources to provide services.
Originality: This research reviews the philosophy of existence of National Library and Clarify its distinct role in research structure in the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Marketing
  • product
  • SWOT analysis
  • Strategic Positioning
  • National Library of IRI

مراجع

احمدی فصیح، صدیقه (1382). مسائل و مشکلات نشریات ادواری فارسی موجود در بخش نشریات ادواری کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات،          14 (53): 35 - 48
اسدنیا، ابوالفضل و جلیل‌پور، پیمان (1391). امکان‌سنجی خصوصی‌سازی کتابخانه‌های عمومی با استفاده از تحلیل SWOT. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 19 (2): 213 - 233
افشار زنجانی، ابراهیم (1387). نقش کتابخانۀ ملی ایران در تولید دانش. کتاب ماه کلیات، 133: 52 - 55
امین‌الرعایا، رویا (1386). سازماندهی منابع غیرکتابی کتابخانۀ ملی ایران. فصلنامۀ مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات،18 (4): 137 - 156
بابازاده، شهلا (1387). کتابخانۀ کودکان و نوجوانان: خدمات ویژه در کتابخانۀ ملی ایران. کتاب ماه کلیات، 133: 78 - 81
بزرگی، اشرف‌السادات و نصیری، سمیه (1388). امکان‌سنجی اجرایی شدن اصول بازاریابی در کتابخانۀ ملی ایران و ارائۀ مدل پیشنهادی. فصلنامۀ دانش‌شناسی (علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی و فناوری اطلاعات)، 2 (6): 1 - 10
بصیریان جهرمی، رضا (1387). امکان‌سنجیاجراییشدناصولبازاریابیدرکتابخانه‌هایمرکزیودانشکده‌ایدانشگاه‌هایدولتیشهرتهرانازدیدسرپرستاناینکتابخانه‌ها .پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه تهران. دانشکدۀ روانشناسی. رشتۀ کتابداری و اطلاع‌رسانی.
پاول، رونالد (1389). روش‌های اساسی پژوهش برای کتابداران. ترجمۀ نجلا حریری. تهران: آثار نفیس.
خسروی، سمیرا و خسروی، فریبرز (1389). بررسی وضعیت کتابخانۀ تخصصی نابینایان و کم‌بینایان   کتابخانۀ ملی ایران و راهکارهایی برای بهبود وضعیت آن. فصلنامۀ مطالعات ملی کتابداری و           سازماندهی          اطلاعات، 21 (1): 63 - 76
درودی، فریبرز (1387). کتابخانۀ نابینایان و کم‌بینایان: خدمات ویژه در کتابخانۀ ملی ایران. کتاب ماه کلیات، 133: 70 - 77
ذاکر شهرک، مینا؛ اباذری، پیمان (1392). ارزیابی عملکرد کتابخانه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در ایران بر اساس روش تحلیل راهبردی SWOT. فصلنامۀ مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 24 (3): 6 - 25
سهلی، فرزانه و اسمعیلی‌گیوی، محمد رضا (1393). قابلیت‌های برندسازی مراکز خدمات اطلاعاتی و دانشی با استفاده از نظریۀ داده‌بنیاد. تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی. 48 (2): 201 - 241
سهیلی، فرامرز (1390). تحلیل نقاط قوّت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای کتابخانه‌های دانشگاه رازی و ارائۀ راهبردهای استراتژیک مناسب برای این کتابخانه‌ها. تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی. 45 (1): 73 - 95
عربلو، حمید (1389). بررسی کاربرد اصول بازاریابی در ارائۀ خدمات اطلاعاتی در کتابخانه‌های دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد کتابداری واطلاع‌رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان.
قاسمی، رحیم؛ خسروی، رحیم (1391). آیا کتاب‌های گرانقیمت هم واسپاری می‌شوند؟ وضعیت اجرای قانون واسپاری منابع کتابی در کتابخانۀ ملی طی سال‌های 1381 - 1390 . فصلنامۀ مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 24 (2): 6 - 21
کسایی، علی (1381). منابع خارجی کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامۀ مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 13 (49): 32 – 41
کشاورز میرزا محمدی، فتح‌الله(1387). نسخۀ خطی در کتابخانۀ ملی ایران. کتاب ماه کلیات، 133: 82 - 87      
محمد اسماعیل، صدیقه؛ قربانی، محبوبه (1393). ارزیابی راهبردی ادارۀ کل پردازش و سازماندهی سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ج.ا.ا. بر اساس ماتریسS.W.O.T. فصلنامۀ مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات. 25 (3): 163 - 179
محمدزاده، هاجر؛ بزرگی، اشرف‌السادات (1391). استفاده‌کنندگان از کتابخانۀ ملی ایران و شیوه‌های بهره‌گیری آنان از منابع و خدمات کتابخانۀ ملی: همخوان یا ناهمخوان با اساسنامه. فصلنامۀ مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 23 (4): 22 - 39
نشاط، نرگس، دهقانی، مژده (1390). میزان همخوانی انتظارات کاربران و استنباط کارکنان از کیفیت خدمات ارائه‌شده در کتابخانۀ ملی. تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، 45 (5): 97 - 118
نصیری، سمیه (1388). امکان‌سنجی برنامه‌های بازاریابی اطلاعات در کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران و ارائۀ مدل پیشنهادی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه آزاد، واحد تهران شمال.
نوشین‌فرد، فاطمه؛ ضیایی، ثریا (1390). آمیختۀ بازاریابی در وب‌سایت کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های ایران. تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، 45 (56): 77 - 96
References
Adeyoyin, S.O. (2004).Strategic planning for marketing library services. Library management, 26(8/9): 494-507
Al Hijji, K. (2012). Strategic analysis process at academic libraries in Oman. Library Management, 33(4/5): 307-323
Allard, S. (2008). Library managers and information in World 2.0. Library 
Management, 30(1/2): 57-68
Anafo, P. (2014). Marketing Strategies for Information Services: a Case Study of the
Institute of Chartered Accountants (Ghana) Library and Information Services. Library Philosophy and Practice (e-journal). Paper 1033:1-24
Bamigbola, A.A. (2013). Application of Marketing Strategies and Mix to Digital Information Services (DIS): Nigerian University Libraries Perspectives. Library Philosophy and      Practice (e-journal), 1-21
Chan, C. (2012). Marketing the academic library with online social network advertising. Library Management, 33(8/9): 479-489‏
Gao, C. Y., & Peng, D. H. (2011). Consolidating SWOT analysis with nonhomogeneous                   uncertain preference information. Knowledge-Based Systems, 24(6): 796-808‏
Garoufallou, E., Zafeiriou, G., Siatri, R., & Balapanidou, E. (2012). Marketing applications  in Greek academic library services. Library Management, 34(8/9): 632-649
Germano, M. A., & Stretch-Stephenson, S. M. (2011). Strategic value planning for                libraries. Bottom Line: Managing Library Finances, 25(2): 71-88‏
Hazidah, N.A., & Edzan, N.N. (2012). The SWOT analysis: marketing and promotional        strategies used at the University of Malaya Library. In International Conference on            GenNEXT Libraries, 8-10 October 2012, Universiti Brunei Darussalam.1-6 Kaplan, (1964). The Conduct of Inquiry: Methodology for Behavioral Science.  
SanFrancisco: Chandler Publishing
Kaur, K. (2009). Marketing the academic library on the web. Library Management,           30(6/7):454-468
Kotler, P & Armstrong, G (2012). Principles of Marketing (14th ed.).New Jersey:                Pearson Prentice Hall
Kumar, P.K. (2012). University Libraries in Kerala: A SWOT Analysis for Marketing. Library Philosophy and Practice,1-12
Kumar, P.K. (2013). Marketing Strategies for the University Libraries in Kerala. Library & Information Technology, 33(5): 399-404
Madhusudhan, M. (2008). Marketing of Library and Information Services and Products in University Libraries: a Case Study of Goa University Library. Library Philosophy and Practice,1-6
Mapulanga, P. (2013). SWOT analysis in the planning of information services and
 systems in university libraries The case of the University of Malawi strategic plans. The Bottom Line, 26 (2):70-84
Schwamm, H., Stephens, D., & Cleeve, M.(2009).Marketing orientation of national           libraries. Libri, 59(4): 259-274‏
Spalding, H. H., & Wang, J. (2006). The challenges and opportunities of marketing           academic libraries in the USA: experiences of US academic libraries               with global application. Library management, 27(6/7): 494-504‏
Turner, A., Wilkie, F., & Rosen, N. (2004). Virtual but visible: developing a           promotion strategy for an electronic library. New Library World, 105(7/8):        262-268
Ugah, A. D. (2007). A SWOT Analysis of the University Library of Michael Okpara             University of Agriculture Library, Umudike, Nigeria.‏. Library Philosophy and               Practice, 1-7
Wade, M. (2012). The role of strategic planning, marketing and external relations, and                     shared services at the National Library of Scotland. Library Review, 62(1/2): 59-66
Xia , Z.D. (2009). Marketing library services through Facebook groups. Library Management,                                 
            30(6/7): 469-478
Yi, Z., Lodge, D., & McCausland, S. (2013). Australian academic librarians’perceptions of   marketing services and resources. Library Management,         34(8/9):            585-602

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار