بررسی تطبیقی میزان سرمایۀ اجتماعی در کتابخانه‌های دانشگاهی؛ مقایسۀ کتابخانه‌های دانشگاه تهران با دانشگاه شریف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تهران

2 استادیار دانشکده علوم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تهران

3 استاد دانشکده علوم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تهران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر به ارزیابی تطبیقی میزان سرمایۀ ‌اجتماعی کتابخانه‌های دانشگاه‌ تهران و دانشگاه‌ شریف می‌پردازد.
روش: این پژوهش به روش پیمایشی - تحلیلی انجام گرفته است. جامعۀ آماری پژوهش حاضر شامل تمامی کتابداران کتابخانه‌های دانشکده‌ای و مرکزی دانشگاه ‌شریف و کتابداران کتابخانۀ ‌مرکزی و کتابخانه‏‏‏‏های دانشکده‏‏‏‏های علوم‌ پایه، فنی، مدیریت و اقتصاد دانشگاه ‌تهران است که با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم، نمونه‌ای به تعداد 110 نفر انتخاب شد. ابزا‌ر ‌گردآوری داده‌ها پرسشنامۀ محقق‌ساخته است.
یافته‌ها: میانگین نمره‌های سرمایۀ ‌اجتماعی در کتابخانه‌های دانشگاه تهران (با 28/3 درصد) نسبت به کتابخانه‌های دانشگاه شریف (با 20/3 درصد) بیشتر است. اما تفاوت میزان سرمایۀ ‌اجتماعی بین کتابداران کتابخانه‌های دو دانشگاه در حد معنا‌داری نبوده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که میزان سرمایۀ اجتماعی کتابداران کتابخانه‌های دانشگاه تهران و دانشگاه شریف در سطح به‌نسبت مطلوب قرار دارد. همچنین میان متغیرهای جمعیت‌شناختی با میزان سرمایۀ اجتماعی کتابداران تفاوت معنا‌داری وجود ندارد. با توجه به تأثیر سرمایۀ ‌اجتماعی بر بهبود عملکرد کتابخانه‌ها، توصیه می‌شود که مدیران کتابخانه‌های دانشگاهی برای سرمایه‌گذاری بیشتر در مورد ارزش‌ها و اهداف مشترک، اعتماد و روابط شبکه‌ای به‌عنوان عناصر اصلی سرمایۀ اجتماعی در کتابخانه‌ها اقداماتی انجام دهند.
اصالت/ ارزش: با توجه به نقش و اهمیت دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی‌شریف در پیشبرد اهداف علمی کشور، شناسایی میزان سرمایۀ ‌اجتماعی در بین کتابداران کتابخانه‌های دانشگاه‌های مذکور مدیران را در شناخت مفهوم، اهمیت و بهبود سرمایۀ ‌اجتماعی در سازمان کتابخانه‌ها یاری می‌دهد که چنین پژوهشی تاکنون انجام نگرفته است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Social Capital in Academic Libraries; A Comparison of Tehran University Libraries With Sharif University Libraries

نویسندگان [English]

  • Nahid Jafari 1
  • Maryam Nakhoda 2
  • Gholam Reza Fadaei 3
1 MA , Knowledge and Information Sciences Faculty, University of Tehran
2 faculty of information science and knowledge studies university of tehran
3 Professor, Faculty of Knowledge and Information Studies, University of Tehran
چکیده [English]

Objectives: This research is a comparative study of the level of social capital in Tehran University and Sharif University of Technology libraries.
Method: The research method is composed of survey and comparative study. Statistical population included all librarians affiliated to central and college libraries of Sharif University of Technology together with librarians affiliated to central library and libraries of Colleges of Engineering, Colleges of Science, Faculty of management, and Faculty of Economics of Tehran University.Random stratified sampling method was used and the sample estimated 110 people. Data collection tool was a questionnaire
Results: Findings showed that the rate of social capital among librarians in Tehran University and Sharif University libraries was relatively not different and a little more than average. Average social capital score in Tehran University (3.28) was more than average score gained in Sharif University libraries (3.20); yet that difference was not statistically meaningful. Also the order of importance of dimensions was relational, cognitive and structural. The level of social capital showed a statistically not meaningful difference with respect to demographic variables (gender, age, marital status, education & experience). Considering the impact of social capital on improving the performance of libraries, managers of academic libraries are recommended to invest more on shared values and experiences, trust, and networked configurations as main elements of social capital.

کلیدواژه‌ها [English]

  • " social capital"
  • Librarians" Academic Libraries"
  • Tehran University"
  • Sharif University of Technology"

مراجع

-        ابراهیمی، رحمان (1390). نقش کتابخانه‌های عمومی در افزایش سرمایۀ اجتماعی: مطالعۀ موردی شهر تهران. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
-        ابوالحسنی رنجبر، احمد (1391). مطالعۀ تطبیقی سرمایۀ اجتماعی مدیران و کارشناسان مطالعۀ موردی: سازمان امور اقتصادی و دارایی استان تهران. اولین همایش ملی بررسی راهکارهای ارتقای مباحث مدیریت، حسابداری و مهندسی صنابع در سازمان‌ها، 18 - 19 بهمن
-        بیابانگرد، اسماعیل (1387). روش‌های تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی، تهران، نشر دوران
-        پاول، رونالد (1389). روش‌های‌ اساسی پژوهش برای کتابداران. ترجمۀ نجلا حریری، دانشگاه‌ آزاد اسلامی
-        پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان (1382). تحقیق آزاد. تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-        حقیقتیان، منصور (1385). سرمایۀ اجتماعی: تعاریف و ابهامات. فصلنامۀ علمی و پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی، سال اول، :131 - 44
-        حقیقتیان، منصور و گلمراد مرادی (1389). بررسی نقش سرمایۀ اجتماعی در رضایت شغلی کارکنان ادارۀ تعاون، مجلۀ علمی - پژوهشی جامعه‌شناسی کاربردی دانشگاه اصفهان، 44 (4): 115 - 130
-        خورشید، صدیقه و سمانه دربندی (1389). مطالعۀ تطبیقی سرمایۀ اجتماعی در بانک‌‌های دولتی شهر کرمان. دانش و توسعه، 17 (32): 164 - 195.
-        دیانی، محمد‌ حسین (1390). بررسی مقایسه‌ای وضعیت سرمایۀ اجتماعی در کتابخانه‌های دانشگاهی (مطالعۀ موردی‌: کتابخانه‌های دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی مشهد. مجلۀ کتابداری و اطلاع‌رسانی، 56 (4): 213 - 244
-         رتبۀ بین‌المللی پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران (1392).اخبار و رویداهای دانشگاه تهران.
-        رضایی، سید عابد (1387). نقش سرمایۀ ‌اجتماعی‌در مسیر شغلی، فصلنامۀ عصر مدیریت، 3 (8): 88
-        فرجی ده‌سرخی (1388). بررسی مقایسه‌ای سرمایۀ ‌اجتماعی در پردیس‌های علوم انسانی و علوم اجتماعی و رفتاری دانشگاه تهران از نظر کارشناسان آنها. پایانه‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران
-        قانون برنامۀ توسعۀ چهارم توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی (1383). مادۀ 98، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور
-        علی‌پورنجمی ایرانق، سکینه (1390). بررسی رابطۀ سرمایۀ اجتماعی و تسهیم دانش در مراکز ملی اطلاعات ایران.پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس
-        کومار، کریشان (1381). روش‌های پژوهش در کتابداری ‌و ‌اطلاع‌رسانی. ترجمۀ فاطمه رهادوست. تهران: کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران
-        محمودی، حسن (1390). بررسی رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی و میزان اجرای مدیریت دانش در کتابخانه‌های دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی مشهد. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد
-        مطلق، معصومه، نوابخش، فرزاد. بررسی جامعه‌شناختی رابطۀ سرمایۀ ‌‌اجتماعی با رضایت شغلی) مطالعۀ موردی کارکنان شاغل در سازمان بهزیستی کرمانشاه(. مجلۀمطالعاتتوسعۀاجتماعیایران، 4 (3): 97 - 113
-        منطیق، حسن (1391). بررسی نقش خدمات ارائه‌شده در کتابخانه‌های دانشگاهی در افزایش اعتماد دانشجویان (کتابخانۀ مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران). پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران
-        نعمتی، محمد ‌علی و جمشیدی، لاله (1386). بررسی رابطه و تأثیر فرایند تسهیم دانش و تجربه بر توسعۀ سرمایۀ اجتماعی در میان اعضای واحدهای فناوری مرکز رشد دانشگاه شهید بهشتی. اولین کنفرانس ملی مدیریت دانش، مرکز همایش‌های بین‌المللی رازی، 13 - 14 بهمن.

-         Aslam, M. M. Haris et al (2013)Social Capital and Knowledge Sharing as Determinants of Academic Performance, Journal of Behavioral & Applied Management, 15 ) 1:(25

-         Francis, P. (2002) Social capital at world bank: strategic and operational Implications of the oncept, social development strategy, World Bank
-  Johnson, C. A. (2010). “Do public libraries contribute to social capital? A preliminary investigation into the Relationship”. Library & information science, 32: 147-155.
-  Isto ,H. , Kim H et al (2010) "Social capital in Second Life", Online Information Review, 34 ) 2:(295 – 316
-  Khan,Sh. (2012)  Mediation Effect of Combination & Internalization on Social Capital Components & Organizational Creativity’s Relationship ,  Management Sciences, 1)1:(2319-5479
-         Kranich, N. (ed.). (2001). Libraries and democracy: The cornerstones of liberty. Chicago, IL: American Library ssociation
-         Kumar, K. (1991). Library organization: vik As publishing House PVTLTD
-         Lewicki R.J, Bunk er B.B (1996). Developing and maintaining trust in work elationships. In R. M. kramer & T.M. Tyler (Eds),Trust in organizations: Frontiers of theory and research: Thousand Oaks, CA: Sage: 114-139
-         Lock Lee, L. (2005) Knowledge Management Tool and echniques,Elsevier Butterworth einemann, p123-130
-         Nahapiet, J; Ghoshal (1998). Social Capital, Intellectual Capital and The Organizational Advantage. Academy of Manamement Review, 23( 2): 242- 266.

-         Pollchik, A. L. (2012) As Anchor Institutions, Academic Libraries Build Social Capital.Library Journal.april 5,

-         Stone, W. (2001). Measuring social capital, toward a theoretically informed measuring framework for researching social capital in family and community life, Australian Institute of Family Studies, Research Paper No. 24.
-         Timberlake, Sh. (2005), Social Capital and Gender in the Workplace, journal of Management Development, 24 ( 1):34-44.
-         Tymon, W.G. (2003) Social Capital in the Success of Knowledge Worker, Career Development International, 8 (1):12-20
-         Varheim, A. (2011). “Gracious space: library programming strategies towards immigrants as tools in the creation of social capital “. Library & information science, 33 (1):12-18.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار