بررسی استانداردهای ابرداده‌ای توصیفی و پیشنهاد استاندارد مناسب برای نرم افزارهای آرشیوی: مطالعه نرم افزارهای آرشیوی داخلی و دسترسی آزاد خارجی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تهران

2 عضو هیات علمی و دانشیار دانشگاه تهران

3 دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه تهران

چکیده

هدف: اساساً استاندارد مقوله‌ای است که به کنترل فعالیت یا محصول کمک می‌کند. وجود استانداردها سبب ایجاد هماهنگی و یکدستی در یک یا چند بخش می‌شود. استاندارد فراداده‌ای نیز گونه‌ای از استانداردها می‌باشد که در نوع خود باعث ایجاد یکدستی و هماهنگی می‌شود. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی استانداردهای آرشیوی در نرم‌افزارهای آرشیوی داخلی و خارجی دسترسی آزاد می‌باشد، تا مناسب‌ترین استانداردهای فراداده‌ توصیفی و توصیف منبع جهت استفاده در این نرم‌افزارها و همچنین میزان پشتیبانی نرم‌افزار‌ها از این استانداردها مشخص شود.
روش شناسی: رویکرد پژوهش حاضر ترکیبی است و در آن از روش‌های کتابخانه‌ای، دلفی و پیمایشی توصیفی استفاده شده است. ابزار گردآوری اطلاعات در روش کتابخانه‌ای، فیش‌برداری؛ در روش دلفی پرسشنامه و در مرحله پیمایش، سیاهه وارسی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل نرم‌افزارهای آرشیوی دسترسی آزاد خارجی، نرم‌افزارهای آرشیوی داخلی و نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای داخلی که مواد آرشیوی را پوشش می‌دهند و از استانداردهای فراداده‌ای نیز پشتیبانی می‌کنند می‌باشد که در مجموع 11 نرم‌افزار شناسایی شد.
یافته‌ها: حاکی از آن است که پنج استاندارد EAD، EAC-CPF، ISAAR ، ISAD و ISDF توسط اعضای پانل دلفی به عنوان مناسب‌ترین استانداردهای آرشیوی جهت استفاده در نرم‌افزارهای آرشیوی، مناسب تشخیص داده شدند. همچنین نرم‌افزارهای‌ آرکایویست تولکیت، ایکا اتم و آرکن از نظر میزان پشتیبانی از استانداردهایی که مناسب تشخیص داده شدند، به عنوان مناسب‌ترین نرم‌افزارهای آرشیوی شناخته شدند. نرم‌افزارهای داخلی بیشترین میزان همخوانی را با نواحی شرح شناسه،کنترل و دسترسی و یادداشت‌ها دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Study of Archival Standards and proposing an appropriate Standard for Archival Software: Study of Iranian Archival software and foreign open source software

چکیده [English]

Purpose: Standard is a collection of recipes, guidelines or recommendations which is used in production, creating or making goods, products, documents or special resources. The main purpose of the present research is to study the Archival Standards in Iranian Archival software and foreign open source software in order to determine the most appropriate descriptive metadata and Resource description standard (s) as well as considering the Encoder Software support of these standards.
Methodology: The present study follows a mixed design (hybrid design) in which library method, Delphi method, and descriptive surveys are used. Data gathering tool in library study is fiche, in the Delphi method is researcher-constructed questionnaire and in descriptive survey is checklist. Statistical population of the study contains foreign open source software, Iranian Archival software and Iranian library software. Of course, the last one includes archival material and also maintains descriptive metadata. Altogether, 11 software was detected.
Findings: The current study’s findings suggest that 5 metadata standards including EAD, EAC-CPF, ISAAR, ISAD & ISDF were diagnosed to be appropriate by Delphi Panel members as the most appropriate and suitable archival standards to be used for archival software. Moreover, Archivist toolkit, Archon and ICA-ATOM in terms of supporting the standards which were considered suitable, were diagnosed as the most appropriate archival software. Finally, it can be mentioned that Iranian software has the greatest correspondence with other fields such as Identity Statement Area, Conditions of Access and Use Area & Notes Area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Descriptive metadata standards"
  • "Resource description standard"
  • "archival software"