فرایند تغییر برنامه‌ریزی شده در چارچوب نظریه میدانی لوین، نظریه چسبندگی دانش و آموخته‌‌زدایی: مطالعه موردی طرح تجمیع کتابخانه‌های دانشگاه فردوسی مشهد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه خوارزمی

2 استاد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه فردوسی مشهد

3 استاد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه فردوسی مشهد.

چکیده

هدف: هدف این پژوهش، تعیین میزان تأثیر ابعاد فردی و سازمانی بر ایجاد مقاومت در برابر فرایند تغییر برنامه‌‌ریزی شده با توجه به نقش آموخته‌زدایی و چسبندگی دانش در طرح تجمیع کتابخانه‌های دانشگاه فردوسی مشهد بود.
روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که با شیوه پیمایشی و رویکرد ترکیبی در گردآوری داده‌ها و بر پایه مطالعه موردی انجام شد. جامعه پژوهش حاضر را سه گروه تشکیل دادند؛ کتابداران (40 نفر)، مدیران میانی (11 نفر) و مدیران ارشد (5 نفر) کتابخانه‌‌های دانشگاه فردوسی مشهد. ابزارهای گردآوری داده‌ها از این سه گروه شامل پرسشنامه، بحث گروهی متمرکز و مصاحبه به تفکیک سه مرحله انجمادزدایی، اجرای تغییر و انجماد مجدد بود.
یافته‌ها: در دو مرحله انجمادزدایی و اجرای تغییر، در بعد فردی، نیروهای پیش‌برنده بیش از نیروهای بازدارنده بود اما در بعد سازمانی، نیروهای بازدارنده بر نیروهای پیش‌برنده غلبه داشتند. برآیند کلی نیروهای این دو مرحله، منفی و نشان‌دهنده غلبه نیروهای بازدارنده در زمان پیش از تجمیع و هنگام اجرای آن است. افزون بر آن، مشخص شد که در مرحله انجماد مجدد، در هر دو بعد فردی و سازمانی، نیروهای پیش‌برنده بیش از نیروهای بازدارنده بوده و برآیند نیروهای مربوط به این مرحله مثبت است.
نتیجه گیری: نتایج این پژوهش به تقویت این استنباط نظری کمک کرد که در جامعه مورد پژوهش، "عوامل سازمانیِ چسبندگی دانش در مقایسه با عوامل فردی آن، تأثیر بیشتری بر ایجاد مقاومت در برابر تغییر برنامه‌ریزی شده داشته‌ است". از دستاوردهای این پژوهش، تأیید ارتباط میان آموخته‌زدایی، چسبندگی دانش و تغییر سازمانی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Planned change process in the framework of Lewin’s field theory, knowledge stickiness theory and unlearning: A case study of the libraries merger in Ferdowsi University of Mashhad

چکیده [English]

Aim: The aim of this study is to determine the effects of individual and organizational dimensions of resistance to planned change process according to the role of unlearning and knowledge stickiness in the libraries merger in Ferdowsi University of Mashhad (FUM).

Methodology: This research was applied that conducted by the survey method and mixed method in data gathering and based on the case study. The research population consisted of librarians (40), senior managers (5) and middle managers’ (11) of FUM libraries. Research tools for the three groups consisted of questionnaires, interviews) and focus group discussions in unfreezing, moving and refreezing phase.
Findings: Overall outcome of forces in two firs phases of change were negative and represents overcoming of restraining forces in unfreezing and moving but in third phase driving forces were more than restraining forces.
Discussion: The results helped to strengthen the theoretical deduction: in FUM libraries, "the effect of knowledge stickiness individual factors in resistance to change is more than organizational factors". The relationship between unlearning, knowledge stickiness and organizational change confirmed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge stickiness
  • Unlearning
  • resistance to change
  • Planned change
  • Ferdowsi University of Mashhad