تأثیر آموزش کوتاه مدت سواد اطلاعاتی بر مهارت‌های اطلاع‌یابی اعضای هیئت علمی مبتنی بر الگوی شنتون و های‌گیبسون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری

2 دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه تهران

چکیده

زمینه و هدف: نیاز به اطلاعات و یادگیری باعث پرداختن به مهارت اطلاع‌یابی و سواد اطلاعاتی شده است. این دو حوزه با هم مرتبط هستند. تحقیق در مورد مهارت‌های اطلاع‌یابی لزوم آموزش سواد اطلاعاتی را می‌رساند و سواد اطلاعاتی زیربنای مهارت‌های اطلاع‌یابی مؤثر است. هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر آموزش سواد اطلاعاتی کوتاه مدت بر مهارت‌های اطلاع‌یابی اعضای هیئت علمی در مراکز آموزشی و تحقیقاتی مبتنی بر الگوی شنتون و های‌گیبسون است.
روش: روش پژوهش در این مطالعه نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه است. نمونه آماری پژوهش حاضر متشکل از 81 نفر عضو هیئت علمی از دو مرکز آموزشی و تحقیقاتی بود که 47 نفر در گروه آزمایش و 34 نفر در گروه گواه قرار داشتند. نمونه‌گیری اعضای گروه آزمایش و گواه با استفاده از انتخاب همگن از نظر متغیرهای جمعیت‌شناختی (جنسیت، سن، گروه آموزشی و مرتبه علمی و محل دریافت آخرین مدرک تحصیلی) انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامة مهارت‌های اطلاع‌یابی دانشگاه کامنیوس با اصلاحات و تغییرات برای پیش‌آزمون و پس‌آزمون بود. برای تعیین روایی پرسشنامه از نظر متخصصان و برای تعیین پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. همچنین برای شناسایی مؤلفه‌های مهارت‌های اطلاع‌یابی از تحلیل عاملی اکتشافی بهره گرفته شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون‌های تی‌مستقل و تحلیل کوواریانس استفاده شد.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که آموزش سواد اطلاعاتی کوتاه مدت بر مهارت‌های اطلاع‌یابی اعضای هیئت علمی تأثیر مثبت دارد که با توجه به ضریب اِتا در تحلیل کوواریانس، مقدار این تأثیر 58 درصد بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The impact of short term information literacy training on information seeking abilities of faculty members based on Shenton and Hay-Gibson model

نویسندگان [English]

  • Jalal Raee 1
  • Davoud Haseli 2
1 Assistant Professor, Shahid Sattari University of Aeronautical Engineering
2 PhD candidate, University of Tehran
چکیده [English]

Objective: Information seeking behavior and information literacy fields derive from the need for information and learning. These fields are interconnected: on one hand, research on information seeking behavior reveals the necessity of information literacy; on the other hand, information literacy is the basis of effective information seeking behavior. Current research aims at investigating the impact of short term information literacy training on information seeking abilities based on Shenton and Hay-Gibson model.
Methodology: this research is quasi-experimental and falls in pretest-posttest control group design. The sample size is 81 faculties of tow training and research centers, of which 47 were in experimental group and 34 were in control group. Both experimental and control groups were homogenous in term of some variables including gender, age, university degree, and university of last degree. The Comenius University questionnaire on information seeking abilities with some justifications was used to collect date in both pretests and posttests. Cronbach's alpha test and expert survey proved the reliability and validity of the questionnaire, respectively. Furthermore, Exploratory Factor Analysis was used for identification of information seeking abilities principal components. Finally, independent t-test and analysis of covariance was used for data analysis.
Findings: The result showed that Information literacy training has a positive impact on the information seeking abilities of faculty members.
Result: information literacy training has potential of improving information seeking abilities of faculties.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Information literacy
  • Information seeking abilities
  • Faculty Members
  • Shenton and Hay-Gibson model

مراجع

فیشر، کرنای؛ اردلز، ساندا؛ و مک­کچنی، لین (1387). نظریه­های رفتار اطلاعاتی. تهران: کتابدار.
قاسمی، علی­حسین (1385). استاندارد قابلیت­های سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی. علوم و فناروی اطلاعات، 21(4).
هاگز، هیلاری (1387). پاسخ­ها و تأثیرات: الگوی کاربرد اطلاعات پیوسته برای یادگیری. ترجمه قاسم آزادی احمد آبادی؛ و اکرم آزادی احمد آبادی. کتابداری و اطلاع­رسانی، 11(2)، 42.
Refrences                                                                          
Eisenberg, M. B., & Brown, M. K. (1992). Current Themes Regarding Library and Information Skills Instruction: Research Supporting and Research Lacking. School Library Media Quarterly, 20(2), 103-10.
Herring, J. (2009). A grounded analysis of year 8 students' reflections on information literacy skills and techniques. School Libraries Worldwide, 15(1), 1.
Kuhlthau, C. C. (2004). Seeking meaning: A process approach to library and information services Libraries Unlimited. Westport, CT.
Limberg, L., & Sundin, O. (2006). Teaching information seeking: relating information literacy education to theories of information behaviour. Information research, 12(1), 9.
―, Alexandersson, M., Lantz-Andersson, A., & Folkesson, L. (2008). What matters? Shaping meaningful learning through teaching information literacy. Libri, 58(2), 82-91.
Nesset, V. (2014). Depicting the intersection between information-seeking behavior and information literacy in the research process: a model. Library and Information Science, 10, 39-66.
Prebor, G. (2010). Analysis of the interdisciplinary nature of library and information science. Journal of Librarianship and Information Science. 42)4(, 256–67.
Shenton, A. K., & Hay-Gibson, N. V. (2012). Evolving tools for information literacy from models of information behavior. New Review of Children's Literature and Librarianship, 18(1), 27-46.
Williamson, C. (2010). Knowledge building by Australian online investors: The role of information literacy. In A. Lloyd, & S. Talja (Eds.), Practising information literacy: bringing theories of learning, practice and information literacy together. (12 ed., pp. 251-271). Wagga Wagga, NSW, Australia: Centre for Information Studies.
تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی
دوره 52، شماره 1
خرداد 1397
صفحه 101-113

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار