دانش و استفاده کتابداران از آلتمتریکس: موردکاوی کتابخانه‌های دانشگاهی وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران- مربی

2 پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)

چکیده

هدف: در سال‌های اخیر شکل تازه‌ای از سنجه‌های ارزیابی پژوهش و پژوهشگران با نام آلتمتریکس (دگرسنجی ) طرح شده که به دنبال ردگیری توجه رسانه‌ای، بازدید، دانلود، و غیره دربارة آثار دانشگاهی است. از نهادهای کلیدی که باید از این سنجه‌های نوظهور آگاهی داشته باشند کتابخانه‌های دانشگاهی هستند که به پژوهشگران خدمات سنجش پژوهش ارائه می‌دهند. هدف از این پژوهش آگاهی از میزان آمادگی کتابخانه‌های دانشگاهی برای ارائة این نوع خدمات تازه است.
روش/رویکرد: برای دستیابی به اهداف پژوهش از روش پیمایشی بهره‌برداری شده است. جامعه آماری این پژوهش کتابداران شاغل در کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های وزارت عتف و بهداشت شهر تهران (شامل 105 نفر) بود. اطلاعات لازم با یک پرسشنامه محقق ساخته، دربردارندۀ سه بخش و 20 گویه گردآوری شد.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهند که دانش و استفادة کتابداران برای پاسخگویی به درخواست کاربران کافی نیست و آمادگی این نهادها برای خدمت‌رسانی در زمینة آلتمتریکس پایین است. هم‌چنین، هیچ تفاوت معناداری میان میزان دانش و استفاده کتابداران دو وزارت از سنجه‌های آلتمتریکس نیست. افزون بر این، بیش‌تر کتابداران نیازمند کارگاهی آموزشی برای یادگیری استفاده از سنجه‌های آلتمتریکس هستند.
اصالت/ارزش: این اولین پژوهشی است که به دنبال آگاهی از میزان آشنایی و استفادة کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی ایران از آلتمتریکس است.
کاربرد اجرایی: دانش و مهارت کتابداران در کتابخانه‌های بررسی دربارة سنجه‌های آلتمتریکس کافی نیست و مدیران این کتابخانه‌ها برای زیست‌پذیری و مرتبط ماندن با جامعة خود نیازمند توجه جدی‌تر به آموزش کتابداران در زمینة بکارگیری این خدمات تازه برای کاربران هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Librarians' Knowledge and Use of Altmetrics: A Case of the University Libraries of MSRT and MOHME in Tehran

نویسندگان [English]

  • Maryam Khosravi 1
  • Behrooz Rasuli 2
1
2 Iranian Research Institute for Information Science and Technology (IranDoc)
چکیده [English]

Purpose – In recent years, a new form metrics for evaluating research and researchers, called Altimetrics has been developed that seeks to track media attention, viewing, downloading, and so on about academic works. The key institutions that need to be aware of these emerging metrics are academic libraries that provide researchers with research measurement services. The purpose of this research is to find out how well these libraries are prepared to provide these new services.
Design/methodology/approach – To achieve the objectives of the study, a survey method was employed. The statistical population of this study was librarians working in central libraries of universities affiliated to MSRT and MOHME in Tehran (105 librarians). Data were collected using a researcher-made questionnaire including three sections and 20 items.
Findings – Findings indicate that librarians' knowledge and use of altmetrics are not sufficient to respond to users' requests and their readiness to serve in this field is low. Also, there is no significant difference between the knowledge and use of librarians in the two ministries. In addition, most librarians need a workshop on learning altmetrics.
Originality/value – This is the first study to find out the extent to which librarians in Iranian libraries are familiar with and utilize altmetrics.
Practical implications – librarians' knowledge and use of altmetrics are not sufficient. University librarians need new services for users to be viable and relevant to their communities. The findings of this study are an alarm for them to move quickly to new tools and methods.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Altmetrics
  • MSRT
  • MOHME
  • Librarians
  • Academic Libraries
منابع
اسدی، حمید؛، نقشینه، نادر ؛ نظری؛ مریم (1394). بررسی شبکه‌های اجتماعی علمی به عنوان ابزاری جایگزین یا مکمل در ارزیابی پژوهشگران ایرانی. پژوهشنامه علم‌سنجی 1(2)، 71-84.
پاول، رونالد (1385). روش‌های اساسی پژوهش برای کتابداران . ترجمه نجلا حریری. تهران. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
دوخانی، فیروزه ؛ اصنافی، امیررضا؛ حریری، نجلا؛، نوشین فرد، فاطمه (1396). تعیین وضعیت استفاده از ابزارهای وب 2.0 مبتنی بر پیاده سازی آلتمتریکس: مطالعه موردی کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم و تحقیقات. مدیریت اطلاعات 3(1)، 76-105.
ستوده، هاجر؛ امیدی، محمدحسین؛ یوسفی، زهرا؛ خونجوش، فرشاد (1397). همبستگی میان شاخص‌های ا ثرگذاری پژوهشی: تحلیل عاملی شاخص‌های دگرسنجی و استناد. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی ا طلاعات 29 ( 4 )، 171-192.
ستوده، هاجر؛ روایی، معصومه؛ میرزا بیگی، مهدیه (1397). مقایسة فرصت های دگرسنجی و تحلیل استنادی در ارزیابی پژوهش. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات 34(1)، 113-138.
سلاجقه، مژده، ؛ دیاری، ساره (1395). رابطه بین دگرسنجه‌ها و شاخص‌های استنادی. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات 27(2)، 168-180.
عرفان‌منش، محمدامین (1394). حضور مقاله‌های بین‌المللی ایرانی علم اطلاعات و کتابداری در رسانه‌های اجتماعی: مطالعه آلتمتریکس. فصلنامه پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران 32( 2)، 349-373.
مهربان، سحر؛ منصوریان، یزدان (1393). رصد روندهای علمی: روش ها و معیارهای علم سنجی و تغییر نقش کتابداران. فصلنامه پردازش و مدیریت اطلاعات 29(3)، 613-631.
نادربیگی، فرحناز؛ اسفندیاری مقدم، علیرضا؛ سهیلی، فرامرز (1394). جستاری بر دگرسنجی: سنجه‌ای جدید برای ارزیابی تأثیر بروندادها و تعاملات علمی. مجله علم‌سنجی کاسپین 2، 55-67.
نویدی، فاطمه؛ منصوریان، یزدان (1394). درآمدی بر آلتمتریکس: مقیاس‌های جایگزین برای بررسی تأثیر پژوهش با تاکید بر وب اجتماعی. پژوهش‌نامه علم‌سنجی (1)، 1-20.
نیک کار، ملیحه، علیجانی، رحیم؛ و قاضی زاده خلیفه محله، حمید (1396). بررسی حضور پژوهشگران حوزه جراحی در شبکه علمی ریسرچ‌گیت: مطالعه آلتمتریکس. نشریه جراحی ایران 25(2)، 76-82.
واگان، لیون (1384). روش‌های آماری برای متخصصان کتابداری و اطلاع‌رسانی: رویکرد کاربردی و ساده برای درک استفاده و تفسیر علم آمار. ترجمه محمدرضا قانع و کیوان کوشا. تهران: چاپار.
References
ACRL Research Planning and Review Committee (2014). Top trends in academic libraries: A review of the trends and issues affecting academic libraries in higher education. College & Research Libraries News, June 2014, 294–302. Retrieved from https://crln.acrl.org/index.php/crlnews/article/view/9137/10062
Adams, T. M., & Bullard, K. A. (2014). A case study of librarian outreach to scientists: Collaborative research and scholarly communication in conservation biology. College & Undergraduate Libraries, 21(3-4), 377–395. http://dx.doi.org/10.1080/10691316.2014.925415
Altmetric (2018). What are Altmetrics? Capturing the online attention surrounding scholarly content. Altmetric. Retrieved October 25, 2018 from https://www.altmetric.com/about-altmetrics/what-are-altmetrics
Åstrom, F., & Hansson, J. (2012). How implementation of bibliometric practice affects the role of academic libraries. Journal of Librarianship and Information Science, 45(4), 316–322.
Bladek, M. (2014). Bibliometrics services and the academic library: Meeting the emerging needs of the campus community. College & Undergraduate Libraries, 21(3-4), 330–344. http://dx.doi.org/10.1080/10691316.2014.929066
Brown, Janet Dagenais (2014). Citation searching for tenure and promotion: an overview of issues and tools. Reference Services Review 42(1), 70-89.
Cornin, B. (2013). Metrics a la mode. Journal of the American Society for Information Science and Technology 64(6), 1091-1091.
Cornin, B. , Sugimoto, CR. (2014). Beyond bibliometrics: Hernessing multidimensional indicators of scholarly impact. MIT Press.
Eysenbach, Gunther (2011). Can Tweets Predict Citations? Metrics of Social Impact Based on Twitter and Correlation with Traditional Metrics of Scientific Impact Med Internet Res 13(4), e123.
Fenner, Martin (2014). Altmetrics and other novel measures for social impact. In Springer Link. Opening Science, 179-189.
Gonzalez Fernandez-Villavicencio, N., A. Calderon-Rehecho, M. I.Dominguez Aroca, and P. G. Hernandez (2014). What role do librarians play in altmetrics? ResearchGate.https://www.researchgate.net/publication/280385065
Gumpenberger, C., Wieland, M., & Gorraiz, J. (2012). Bibliometric practices and activities at the University of Vienna. Library Management, 33(3), 174–183. http://dx.doi.org/10.1108/01435121211217199
Hammarfelt, Björn (2014). Using altmetrics for assessing research impact in humanities. Scientometrics 101 (2), 1419-1430.
Konkiel, S., Sutton, S., & Levine-Clark, M. (2015, November). Use of altmetrics in U.S.-based academic libraries. Presentation at The Altmetrics Conference (2:AM). Amsterdam, The Netherlands. Retrieved from http://altmetricsconference.com/?p=68
Konkiel, Stacy (2013). Almetrics: a 21th Century Solution to Determining Research Quality. http://www.infotoday.com/OnlineSearcher/
Kousha, K., Thelwall, M., and Rezaie, S. (2010). Using the Web for research evaluation: The Integrated Online Impact. Indicator.Journal of Information 4:124-135.
Kousha, Kayvan, and Thelwall, Mike. (2007). Google Scholar citations and Google Web/URL citations: A multi-discipline exploratory analysis. Journal of the American Society for Information Science and Technology 58(7), 1055-1065.
Lapinski, S., Piwowar, H., & Priem, J. (2013). Riding the crest of the altmetrics wave: How librarians can help prepare faculty for the next generation of research impact metrics. College & Research Libraries News, 74(6), 292–300. Retrieved from http://crln.acrl.org/content/74/6/292.full
Malone, Tara, and Burke, Susan (2016). Academic Librarians’ Knowledge of Bibliometrics and Altmetrics. Evidence Based Library and Information Practice 11.3.
Mazov, Nikolai A., and Gureev, Vadim N. (2015). Alternative Approaches to Assessing Scientific Results. Herald of the Russian Academy of Sciences 85(1), 26–32.
Melero, Remedios (2015). Altmetrics – a complement to conventional metrics. Biochemia Medica,25(2):152–60.
Neylon, Cameron, & Shirley Wu. 2009. Article-level metrics and the evolution of scientific impact. PLoS biology 7 (11), 1000242.
Priem, Jason.;  Costello, Kaitlin Light (2012). How and why scholars cite on Twitter. Proceedings of the American Society for …, 2010 - Wiley Online Library Scholars are increasingly using the microblogging service Twitter as a communication platform
Roemer, R. C., & Borchardt, R. (2015b). New grads, meet new metrics: Why early career librarians should care about altmetrics & research impact. In the Library with the Lead Pipe (blog). Retrieved April 18, 2016 from http://www.inthelibrarywiththeleadpipe.org/2015/new-grads-meet-new-metrics-why-early-career-librarians-should-care-about-altmetrics-research-impact
Vinyard, Marc and Colvin, Jaimie B. (2018). How research becomes impact: Librarians helping faculty use scholarly metrics to select journals. Journal College & Undergraduate Libraries 25(2), 187-204.https://doi.org/10.1080/10691316.
Roemer, R. C., & Borchardt, R. (2013). Institutional altmetrics and academic libraries. Information Standards Quarterly, 25(2), 14–19. http://dx.doi.org/10.3789/isqv25no2.2013.03
Galloway, L. M., Pease, J. L., and Rauh, A. E. (2013). Introduction to Altmetrics for Science, Technology, Engineering, and Mathematics (STEM) Librarians. Science & Technology Libraries 32(4), 335–45. doi:10.1080/0194262X.2013. 829762
Haddow, G., & Mamtora, J. (2017). Research support in Australian academic libraries: services, resources, and relationships. New Review of Academic Librarianship, 23(2-3), 89-109.
Miles, R.A., Konkiel, S., & Sutton, S. (2018). Scholarly Communication Librarians’ Relationship with Research Impact Indicators: An Analysis of a National Survey of Academic Librarians in the United States. Journal of Librarianship and Scholarly Communication, 6(General Issue), eP2212. https://doi.org/10.7710/2162-3309.2212