طراحی الگوی تجاری‌سازی خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی شهر کرمانشاه (مورد مطالعه: خدمات پایگاه‌های اطلاعاتی، کارگاه‌های آموزشی، چکیده‌نویسی و نمایه‌سازی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

2 استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

3 دکتری، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه.

چکیده

هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر، ارائه مدلی برای تجاری‌سازی خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی شهر کرمانشاه است.
روش‌شناسی پژوهش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی توسعه‌ای بوده و از نظر روش‌شناسی، در زمره پژوهش‌های کیفی قرار می‌گیرد، همچنین برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش نظریه داده‌بنیاد (گراندد تئوری) استفاده شده است. از روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی، استفاده شد. با استفاده از شاخص اشباع نظری، 25 نفر از اساتید گروه‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی، اقتصاد، مدیریت کارآفرینی و مدیران و کتابداران کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های شهر کرمانشاه، مورد مصاحبه قرار گرفتند. 
یافته‌های پژوهش: بعد از تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق انجام مراحل کدگذاری، مقوله‌ها یا عناصر اصلی زیر برای تجاری‌سازی  به دست آمد: کشف (خلق) ایده، ارزیابی ایده، مخاطبان، قوانین و مجوزها، روش تجاری‌سازی، تأمین منابع مالی، امکانات و تجهیزات، نحوه تولید و بازاریابی.
نتیجه گیری: در نهایت مدلی برای تجاری‌سازی خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی به دست آمد که به‌ صورت فرایندی متشکل از 9 مقوله اصلی است. همچنین بر اساس مصاحبه‌های انجام شده و مشاهدات و تجربیات محققان، مواردی همچون ناآگاهی از فرایند تجاری‌سازی، عدم وجود مدیران متخصص در کتابخانه، کمبود نیروی انسانی متخصص، بکارگیری افراد غیرمتخصص در کتابخانه، ترس از تغییر در کتابداران، عدم وجود بودجه، نبود امکانات و تجهیزات مورد نیاز، نامساعد بودن زیرساخت‌های قانونی، نامساعد بودن زیرساخت های اقتصادی، فرهنگی و غیره به عنوان موانع تجاری‌سازی خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی شهر کرمانشاه شناسایی شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing the Commercialization Model of University Library Services in Kermanshah (Case of Study: Information Databases, Educational Workshops, Abstracting and Indexing Services)

نویسندگان [English]

  • Soraya Karami Paemami 1
  • Mahmoud Moradi 2
  • Vida Seifouri 3
1 MSc. Student, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran.
3 Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran.
چکیده [English]

Purpose: The main purpose of this study is to investigate the attitudes of librarians about the degree of compliance of the integrated management system in the libraries of Shahid Chamran University and Ahvaz Jondishapur University of Medical Sciences with the Semantic Web
Methodology: The present study is applied in terms of purpose and has been done by survey method and with a descriptive approach. The statistical population of the study consists of all librarians of the libraries of Shahid Chamran University and Ahvaz Jondishapur University of Medical Sciences this study a researcher-made checklist was used to collect data. The SPSS software was used to analyze the data.
Findings: Findings showed that the level of knowledge of librarians about the semantic web in general and by components was limited. The results also showed that in the opinion of librarians in the study community, the comprehensive software available in the librarians of two universities has limited compatibility with the semantic web. The results showed that there is no significant relationship between demographic variables and librarians familiarity with the semantic web.
Conclusion: The general results of the research showed that from the point of view of librarians the degree of adaptation of the comprehensive software available in the studied libraries to the semantic web has been limited. librarians also have limited knowledge of the semantic web and need to be trained in this area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Commercialization
  • Library services
  • university libraries
  • Grounded Theory
آباد، ضیاء‌اله (1390). بررسی ابعاد درآمدی کتابخانه‌های عمومی کشور از دیدگاه مدیران و کتابداران و ارائه چارچوبی برای درآمدزایی آنها. پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
آزادی احمدآبادی، قاسم و آزادی احمدآبادی، اکرم (1391). بازاریابی اطلاعات و بررسی نظام‌های قیمت‌گذاری منابع و خدمات اطلاعاتی. نظام‌ها و خدمات اطلاعاتی. 1(3)، 13-28.
باب‌الحوائجی، فهیمه و زمانی راد، نسترن (1392). سنجش رابطه سرمایه اجتماعی و کارآفرینی اجتماعی در کتابخانه‌های دانشگاهی، مطالعه موردی: کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مستقر در شهر تهران. نظام‌ها و خدمات اطلاعاتی. 2(6)، 67-78.
تعاونی، شیرین (1390). استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی. تهران: نشر کتابدار، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
خداوردی، حسن (1387). متدولوژی پژوهش کیفی. ره آورد سیاسی، 21، 41-62.
داورپناه، محمدرضا (1385). جستجوی اطلاعات علمی و پژوهشی در منابع چاپی و الکترونیکی: شامل حوزه‌های علوم، فنی مهندسی و غیره. ویرایش محمدحسین دیانی. تهران: دبیزش؛ چاپار.
عصاره، فریده؛ حیدری، غلامرضا؛ زارع فراشبندی، فیروزه، و حاجی‌زین‌العابدینی، محسن (1388). از کتاب‌سنجی تا وب‌سنجی: تحلیلی بر مبانی، دیدگاه‌ها، قواعد و شاخص‌ها. تهران: کتابدار.
عماد خراسانی، نسرین‌دخت (1379). خدمات عمومی کتابخانه و شیوه‌های آن. تهران: کتابدار.
عمرانی، ابراهیم (1396). استانداردهایی برای کتابخانه‌ها در موسسات آموزش عالی ایران. تهران: چاپار: انجمن کتابداری واطلاع‌رسانی ایران.
فتاحی، رحمت‌الله و مهدی طاهری (1384). فهرستنویسی: اصول و روش‌ها. تهران: کتابدار.
فراستخواه، مقصود (1395). روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تأکید بر نظریه برپایه (گراندد تئوری GTM). تهران: آگاه.
کریمی، شهلا (1396).  طراحی مدل تجاری‌سازی محصولات و خدمات گروه‌های مشاوره و روانشناسی دانشگاه رازی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه رازی، کرمانشاه.
مرادی، نورالله (1372). مرجع شناسی: شناخت خدمات و کتاب‌های مرجع. تهران: فرهنگ معاصر.
نادری‌فر، مهین؛ حمیده گلی و فرشته قلجایی (1396). گلوله برفی، روشی هدفمند در نمونه‌گیری تحقیقات کیفی. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، 14(3)، 171-179.
References
Abad, Zia Elah. (2018). Investigation of the income dimensions of the country's public libraries from the point of view of managers and librarians and providing a framework for their income generation. Master's thesis in library and information sciences, Tarbiat Modares University, Tehran. (in Persian)
Abedsaiedi, J. & Amiraliakbari, S. (2012). Research Methods in Medical Sciences and health. Tehran: Jamenegar-Salemi Pub.
Azadi Ahmadabadi, Qasim and Akram Azadi Ahmadabadi. (2013). Information marketing and review of pricing systems for information resources and services. Information Systems and Services Quarterly. 1(3), 13-28. (in Persian)
Bab al-Hawaeji, F. & Zamani Rad, N. (2013). Measuring the relationship between social capital and social entrepreneurship in university libraries, case study: central libraries of universities under the coverage of the Ministry of Science. Research and Technology located in Tehran. Information Systems and Services quarterly, 2(6), 67-78. (in Persian)
Cooperative, sweet. (2018). Standards of university libraries. Tehran: Librarian Publishing House, Organization of Records and National Library of the Islamic Republic of Iran. (in Persian)
Davrpanah, M. (2015). Searching for scientific and research information in printed and electronic sources: including the fields of science, technical engineering, etc. Edited by Mohammad Hossein Dayani. Tehran: Dabizesh; Chapar. (in Persian)
Emad Khorasani, N. (2000). Public library services and its practices. Tehran: Ketabdar. (in Persian)
Emrani, I. (2016). Standards for libraries in higher education institutions of Iran. Tehran: Chapar: Iran Library and Information Association. (in Persian)
Farstakhah, M. (2015). Qualitative research method in social sciences with emphasis on grounded theory (grounded theory GTM). Tehran: Aghaz Publishing. (in Persian)
Fatahi, R. & Taheri, M. (2014). Cataloging: principles and methods. Tehran: Ketabdar. (in Persian)
Jozal, F., Gholamreza Heydari, F., Zare Farashbandi & Haji Zainola Abdini, M. (2018). From bibliometrics to web metrics: an analysis of basics, perspectives, rules and indicators. Tehran: Ketabdar. (in Persian)
Karimi, S. (2016). Designing a commercialization model for the products and services of counseling and psychology groups of Razi University. Master's thesis, Kermanshah: Razi University. (in Persian)
Khodavardi, H. (2017). Methodology of qualitative research. Rahavar Siasi ,21, 41-62. (in Persian)
Moradi, N. (1993). Reference studies: recognition of services and reference books. Tehran: Contemporary Culture. (in Persian)
Naderifar, M., Hamida G. & Qoljaei F. (2016). Snowball, a targeted method in qualitative research sampling. Journal of the Center for Studies and Development of Medical Education, 14(3), 171-179. (in Persian)
Polit-O'Hara, D. & Beck, C.T. (2006). Essentials of nursing research: Methods, appraisal, and utilization. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.
Rahmati, T. (2007). Entrepreneurship Development: The key to success Librarians. Information Seeking & Information Science Monthly, 1(5), 13-14.
Sitnicki, M. (2018). Franchising model of commercialization of scientific libraries’ services at research universities. Baltic Journal of Economic Studies, 4(2), 214-221.