بررسی تأثیر ساختار سازمانی بر یادگیری و نوآوری سازمانی کتابداران دانشگاه‌های دولتی شهر تبریز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر ساختار سازمانی بر یادگیری و نوآوری سازمانی کتابداران دانشگاه‌های دولتی شهر تبریز انجام شده است.
روش پژوهش: پژوهش جاری از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر 63 نفر از کتابداران کتابخانه‌های دانشگاه‌های دولتی شهر تبریز است. ابزار گردآوری اطلاعات سه پرسشنامه بود؛ برای سنجش روایی، پرسشنامه‌ها در اختیار 5 نفر از صاحب‌نظران حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی قرار گرفت و بررسی پایایی پرسشنامه‌ها از آلفای کرونباخ استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفت.
یافته‌ها: نتایج ضریب همبستگی پیرسون r=0/32 و p=0/011 نشان داد که بین ساختار سازمانی و یادگیری سازمانی کتابداران دانشگاه‌های دولتی شهر تبریز رابطه مثبت معنا‌داری وجود دارد. همچنین بین رسمیت و یادگیری سازمانی (0/05>p و 0/34=r) و بین تمرکز و یادگیری سازمانی (0/05>p و 0/28=r) رابطه مثبت معنا‌داری وجود دارد؛ اما بین پیچیدگی و یادگیری سازمانی رابطه معنا‌داری مشاهده نشد (0/05<p). همچنین نتایج نشان داد که بین ساختار سازمانی و نوآوری سازمانی کتابداران دانشگاه‌های دولتی شهر تبریز رابطه مثبت معنا‌داری وجود دارد. دیگر نتایج پژوهش نشان داد که بین نوآوری سازمانی و یادگیری سازمانی کتابداران دانشگاه‌های دولتی شهر تبریز رابطه مثبت معنا‌داری وجود دارد.
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد که چالش اصلی سازمان‌های امروزی، حمایت از نوآوری است که فرایند سازگاری با بسیاری از تغییرات محیطی را تسهیل کند. در نتیجه، انتخاب ساختار سازمانی مناسب یکی از شرایط ضروری جهت سازگاری موفقیت‌آمیز با تحولات است و این کار با طراحی مداوم ساختار سازمانی امکان‌پذیر خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Organizational Structure Impact on the Organizational Learning and Innovation of Public University Librarians in Tabriz

نویسندگان [English]

  • Afshin Hamdipour
  • Rasoul Zavaraqi
  • Ashraf Bonyadi
Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Education and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Objective: The purpose of this study is to investigate the effect of organizational structure on the learning and organizational innovation of librarians in Tabriz Public universities.
Methods: This research method is a descriptive-survey. The statistical population of this study is 63 librarians of public university libraries in Tabriz. The data gathering tools were three questionnaires. The validity of the questionnaires was approved by five experts in the field of knowledge and information science and their opinions were employed for the improvement of the final questionnaires. To confirm the reliability of the questionnaires, Cronbach's alpha was used. Data analysis was confirmed as descriptive and inferential statistics employing SPSS software.
Results: The obtained value of the Pearson correlation test showed that there is a positive significant correlation between organizational structure and organizational learning of librarians (r=0.32, p= 0.011). In addition, there is a positive significant correlation between organizational learning and formalization (r = 0.34, p < 0.05) and organizational learning and centralization (r = 0.28, p <0.05). However, there was not significant relationship between complexity and organizational learning (p >0.05). The results also showed that there is a positive significant correlation between organizational structure and organizational innovation of librarians. Other results showed that there is a positive significant correlation between organizational innovation and organizational learning of librarians.
Conclusions: It seems that the main challenge for educational organizations is to support innovation, which facilitates the process of adaptation to many environmental changes. Therefore, it can be argued that choosing the appropriate organizational structure is one of the essential conditions for successful adaptation to the changes, and this will be possible through the continuous design of the organizational structure.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organizational Innovation
  • Organizational Learning
  • Organizational Structure
  • Public universities
آقا بابایی، راضیه، رحیمی، حمید (1395). بررسی ابعاد ساختاری سازمان های دانش محور - مورد مطالعه: دانشگاه علوم پزشکی کاشان. پژوهش در آموزش علوم پزشکی. ۸ (۲) ،8-1.
ادهمی، هاله (1394). تحلیلی بر عوامل مؤثر بر نوآوری در سازمان‌ها با رویکردSD  (مورد مطالعه: ادارات منتخب استان کرمان). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، گروه مدیریت، دانشگاه علم و هنر وابسته به جهاد دانشگاهی، دانشکده علوم انسانی.
اعرابی، سید محمد (1376). طراحی ساختار سازمانی. ویراست دوم. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
اکبری، عسگر (1400). بررسی عوامل ساختار سازمانی مدیریت دانش در کتابخانه‌‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی. مدیریت اطلاعات سلامت. 18 (6)، 286-290.
تمیزی، زینب (1390). بررسی ساختار سازمانی کتابخانه‌های دانشگاهی ایران بر اساس مدل استیفن رابینز. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، رشته‌ی علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی.
حریری، نجلا، جعفری، مهناز (1390). رابطه فرهنگ سازمانی و ساختار سازمانی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 23(2)،  123-138.
خسروی، احمد (1393). بررسی موانع و عوامل مؤثر بر یادگیری سازمانی در سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس  رضوی. پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
دولانی، عباس، شناور، آمنه، برادر، رویا (1397). بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و یادگیری سازمانی در کتابخانه‌های دانشگا‌هی شهر تبریز. تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی. 52 (1)، 115-137.
رابینز، استیون پی. (1378). ساختار سازمانی: مفاهیم، نظریه‌ها و کاربردها. (علی پارساییان و محمد اعرابی، مترجم). تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
رابینز، استیون پی. (1379). تئوری سازمان (ساختار و طرح سازمانی).( سید مهدی الوانی و حسن دانائی فرد، مترجم). تهران: صفار.
رابینز، استیون پی. (1385). مبانی رفتار سازمانی. ( فرزاد امیدواران ...( و دیگران )، مترجم). تهران: مهربان نشر.
راسخ، نازنین، مظفری، حسن (1393). پیش‌بینی جو سازمانی نوآورانه بر اساس عدالت و حمایت سازمانی اداره ورزش و جوانان شهر مشهد. نشریه مدیریت منابع انسانی در ورزش،1(2)، 135-125.
رضائیان، علی (1387). مبانی سازمان و مدیریت. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
علی‌آبادی، نوید (1392). بررسی تأثیر ابعاد ساختار سازمانی (پیچیدگی، رسمیت و تمرکز) بر تعهد سازمانی کارکنان در شهرداری منطقه 3 تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت دولتی گرایش تشکیلات و روش‌ها، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده مدیریت، گروه مدیریت دولتی.
علیمردانی، مهرزاد، قهرمانی، محمد، ابوالقاسمی، محمود (1388). بررسی رابطه‌ی میان ساختار سازمانی و کارآفرینی سازمانی (مورد مطالعه دانشگاه شهید بهشتی). رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 1 (1)، 144-131.
کریمی، مریم (1396). بررسی تأثیر یادگیری سازمانی بر نوآوری در صنعت بیمه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی، دانشکده مدیریت.
کفاش‌پور، آذر، منظمی برهانی، مسعود، داودی، نسترن، صدیقی، اکرم (1393). بررسی تأثیر مدیریت دانش و ابعاد ساختار سازمانی بر نوآوری سازمانی (مطالعه موردی: شهرداری مشهد مقدس). کنفرانس بین‌المللی توسعه و تعالی کسب و کار.
کیا، سمیه (1394). تأثیر ساختار سازمانی بر یادگیری سازمانی در شهرداری تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. رشته مدیریت دولتی گرایش تشکیلات و روش‌ها، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده مدیریت-گروه مدیریت دولتی.
گودرزوند چگینی، مهرداد، عاشوری، ایرج، زارعی، سیف‌اله (1397). بررسی رابطه‌ی ساختار سازمانی و یادگیری سازمانی در دانشگاه علوم پزشکی گیلان. مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان، 27(107)، 53-45.
محمودی، محمد تقی، افضل کوهی، فروزان، فروزنده، اعظم (1395). بررسی و ارزیابی رابطه بین یادگیری سازمانی با نوآوری سازمانی کارشناسان دانشگاه اصفهان. نوآوری‌های مدیریت آموزشی، 11 (2)، 103- 120.
میرکمالی، سید محمد، رضائیان، صهبا (1394). تأثیر ساختار و فرهنگ سازمانی بر نوآوری: مطالعه تطبیقی در سازمان مرکزی دانشگاه های پیام نور، علمی-کاربردی، آزاد اسلامی و دانشگاه تهران. مدیریت نوآوری، 4 (1)،  131-109 .
هاشمی، فروزان سادات، بهرامی، سوسن، صالحی، کیوان (1391). ساختار سازمانی و کارآفرینی در دانشگاه: موردی از مطالعه در دانشگاه کاشان. کنفرانس ملی کارآفرینی و مدیریت کسب و کارهای دانش بنیان.
References
Adhami, H. (2015). An analysis of factors affecting innovation in organizations with SD approach. MA thesis. Science and Arts University. Faculty of Humanities. (In Persian).
Aghababaei R. & Rahimi, H. (2016). The study of structural aspects of knowledge-based organizations in Kashan University of Medical Sciences. RME, 8 (2), 1-8. (In Persian).
Akbari, A. (2022). Exploring the factors of the organizational structure of knowledge management in the libraries of medical universities. Health Information Management, 18(6), 286-290. (In Persian).
Aliabadi, N. (2013). Examining the impact of organizational structure dimensions on the organizational commitment of employees in Tehran 3 District Municipality. MA thesis. Islamic Azad University Central Tehran Branch. Faculty of Management. (In Persian).
Alimardani, M., GHaremani, M., & Abolghasemi, M. (2010). On the relationship between organizational structureand entrepreneurship. Journal of New Approaches in Educational Administration, 1(1), 129-142. (In Persian).
A’arabi, S. M. (1997). Organizational structure design. Tehran:  Iran cultural studies. (In Persian).
Bates, R., & Khasawneh, S. (2005). Organizational learning culture, learning transfer climate and perceived innovation in Jordanian organizations. International journal of training and development, 9(2), 96-109. https://doi.org/10.1111/j.1468-2419.2005.00224.x
Calantone, R. J., Cavusgil, S. T., & Zhao, Y. (2002). Learning orientation, firm innovation capability, and firm performance. Industrial marketing management, 31(6), 515-524. https://doi.org/10.1016/S0019-8501(01)00203-6
Chang, J. C., Yeh, Y. M., & Chen, S. C. (2010). Taiwanese technical education teachers' professional development: An examination of some critical factors. Teaching and Teacher Education, 27(1), 165-173. https://doi.org/10.1016/j.tate.2010.07.013
Doulani, A., Shenavar, A., & Baradar, R. (2018). The relationship between social capital and organizational learning in Tabriz academic libraries. Academic Librarianship and Information Research, 52(1), 137-115. (In Persian).
Goudarzvand-Chegini, M., Ashoori I. & Zareei, S. (2018). Investigating the relationship between organizational structure and organizational learning. Journal of Guilan University of Medical Sciences, 27(107), 45-53. (In Persian).
Haile, E. A., & Tüzüner, V. L. (2022). Organizational learning capability and its impact on organizational innovation. Asia Pacific Journal of Innovation and Entrepreneurship, 16(1), 69-85. https://doi.org/10.1108/APJIE-03-2022-0015
Hao, Q., Kasper, H., & Muehlbacher, J. (2012). How does organizational structure influence performance through learning and innovation in Austria and China? Chinese Management Studies, 6(1), 36-52. https://doi.org/10.1108/17506141211213717
Hariri, N., & Jafari, M. (2012). The relation between organizational culture and organizational structure in the national library and archives organization of I.R. Iran. Librarianship and Information Organization Studies, 23(2), 122-138. (In Persian).
Hashemi, F. S. Bahrami, S., Salehi, K. (2012). Organizational structure and entrepreneurship in the university: a case study in Kashan University. Proceedings of the National conference on entrepreneurship and management of knowledge-based business. (In Persian).
Hongming, X. I. E., Changyong, L. I. U., & Chunhui, C. H. E. N. (2007). Relationships among market orientation, learning orientation, organizational innovation and organizational performance: An empirical study in the Pearl River Delta region of China. Frontiers of business research in China, 1(2), 222-253.
Hung, R. Y. Y., Lien, B. Y. H., Yang, B., Wu, C. M., & Kuo, Y. M. (2011). Impact of TQM and organizational learning on innovation performance in the high-tech industry. International Business Review, 20(2), 213-225. https://doi.org/10.1016/j.ibusrev.2010.07.001
Jiménez-Jiménez, D., & Valle, R.S. (2011). Innovation, organizational learning, & performance. Journal of Business Research, 64(4), 408-417.
Kafashpor, A., Monazzemi Burhani, M., Davoody, N., & Seddighi, A. (2014). The effect of knowledge management and organizational structure on organizational innovation (Case study: Municipality of Mashhad). Proceedings of the international conference on business development and excellence management and economics. (In Persian).
Karimi, M. (2017). Examining the effect of organizational learning on innovation in the insurance industry. MA thesis, Faculty of Management, Kharazmi University. (In Persian).
Khosravi, A. (2014). Investigation of barriers and effective factors on organizational learning in the Organization of Libraries, Museums, and Documents Center of Astan Quds Razavi. MA. Thesis. Ferdowsi University of Mashhad: Faculty of Education and Psychology. (In Persian).
Kia, S. (2015). The impact of organizational structure on organizational learning in Tehran municipality. MA. Thesis. Islamic Azad University Central Tehran Branch. Faculty of Management. (In Persian).
Mahmodi, M., AfzalKohi, F., & Forozandeh, A. (2016). Evaluate the relationship between organizational learning and organizational innovation experts of Isfahan University. Journal of Modern Thoughts in Education, 11(2), 120-103. (In Persian).
Maria Martinez‐Leon, I., & Martinez‐Garcia, J. A.  (2011). The influence of organizational structure on organizational learning. International Journal of Manpower, (32)5/6, 537-566. https://doi.org/10.1108/01437721111158198
Mirkamali, S. M., & Rezaeian, S. (2015). The effects of organizational structure and culture on innovation: A comparative study of the central organizations of the Islamic Azad University, Payame Noor University, the University of Applied Science and Technology, and the University of Tehran. Innovation Management Journal, 4(1), 109-131. (In Persian).
Neefe, D. O. (2001). Comparing levels of organizational learning maturity of colleges and universities participating in traditional and non-traditional (Academic quality improvement project) accreditation processes. The University of Wisconsin–Stout.
Purwanto, A., Fahmi, K., & Sulaiman, A. (2023). Linking of transformational leadership, learning culture, organizational structure and school innovation capacity: CB SEM AMOS analysis. Journal of Information Systems and Management (JISMA), 2(3), 1-8. https://doi.org/10.4444/jisma.v2i3.306
Rasekh, N. & Mozafari, H. (2014). Prediction of the innovative organizational climate based on organizational support and justice of the Sports and Youth general administration in Mashhad City. Journal of Human Resource Management in Sport. 1(2), 125-135. (In Persian).
Rezaian, A. (2008). Fundamentals of Organization and Management. Tehran: SAMT. (In Persian).
Robbins, Stephen P. (1999). Organization theory: Structure, design and applications. (A. Parsayan and S. M. A’arabi, Translators). Tehran: Iran cultural studies. (In Persian).
Robbins, S. P. (2000). Organization theory: structure, design and applications. (Mehdi Alvani and hassan danaee Fard, Translators). Tehran: Saffar. (In Persian).
Robbins, S. P. (2006). Essentials of organizational behavior. (Farzad Omidvaran, Translator). Tehran:  Mehraban Book. (In Persian).
Siegel, S. M., & Kaemmer, W. F. (1978). Measuring the perceived support for innovation in organizations. Journal of Applied Psychology, 63(5), 553-562. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0021-9010.63.5.553
Tamizi, Z. (2011). Investigating the organizational structure of Iranian university libraries based on the Stephen Robbins model. MA. Thesis, Faculty of Education and Psychology, University of Isfahan. (In Persian).
Turi, J. A., & Sorooshian, S. (2019). The impact of organisational structure on organisational learning. Middle East Journal of Management, 6(2), 204-232. https://dx.doi.org/10.1504/MEJM.2019.097817
Waruwu, H., Asbari, M., Purwanto, A., Nugroho, Y. A., Fikri, M. A. A., Fauji, A. & Dewi, W. R. (2020). The role of transformational leadership, organizational learning and structure on innovation capacity: Evidence from Indonesia private schools. EduPsyCouns: Journal of Education, Psychology and Counseling, 2(1), 378-397.
Yang, Y., Secchi, D., & Homberg, F. (2022). Organizational structure and organizational learning: The moderating role of organizational defensive routines. Journal of General Management, 47(4), 259-270. https://doi.org/10.1177/03063070211038922
Zhang, X., Chu, Z., Ren, L., & Xing, J. (2023). Open innovation and sustainable competitive advantage: The role of organizational learning. Technological Forecasting and Social Change, 186, 122114. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2022.122114.