بررسی تأثیر مؤلفه‌های مدیریت دانش بر ابعاد توانمندسازی روان‌شناختی در سازمان‌های دانش‌محور ‌و ارائه الگوی مناسب و یکپارچه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران. ایران

2 عضو هیأت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشکدۀ مدیریت دانشگاه تهران

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف بررسی تأثیر مؤلفه‌های مدیریت دانش بر ابعاد توانمندسازی روان‌شناختی در سازمان‌های دانش‌محور ‌و ارائه الگوی مناسب و یکپارچه انجام شد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی تأثیر مؤلفه‌های مدیریت دانش بر ابعاد توانمندسازی روان‌شناختی در سازمان‌های دانش‌محور و ارائه الگوی مفهومی مناسب و یکپارچه است. برای این منظور مدیریت دانش در پنج مؤلفه (اکتساب دانش، ایجاد دانش، ذخیره دانش، توزیع دانش، و نگهداری دانش) و توانمندسازی در پنج بعد (معنادار بودن، احساس شایستگی، احساس مؤثر بودن، حق انتخاب، و احساس اعتماد) تعریف و در این راستا یک هدف اصلی و شش هدف جزئی تنظیم شده است.
روش پژوهش: روش مطالعه از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن پیمایشی با رویکرد کمی است. همچنین این پژوهش از نوع مطالعات همبستگی است که تحلیل کمی داده‌ها با استفاده از روش معادلات ساختاری انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، کارشناسان و مدیرانِ شرکت‌های مشاوره مدیریتی فعال در حوزه مدیریت دانش و انتخاب نمونه به صورت تصادفی در مقطع 1399 انجام شد که بین 325 نفر  توزیع خواهد شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها در پژوهش حاضر پرسشنامه استاندارد توانمندسازی روان‌شناختی اسپریتزر و میشرا (1995) و مدیریت دانش پاتریک و دیگران (2009) استفاده شد.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که ضرایب مسیر فرضیه‌های پژوهش بالاتر از 4/0 است. بنابراین، فرضیه‌ها تأیید شدند. همین‌طور تجزیه و تحلیل داده‌ها نمایانگر وجود تأثیر اقدامات مدیریت دانش بر توانمندسازی روان‌شناختی کارکنان با شدت تأثیر 941/0 است. میان توانمندسازی روان‌شناختی و مدیریت دانش سازمانی رابطه با شدت 941/0وجود دارد. از سوی دیگر، بین احساس معنا‌دار بودن و مدیریت دانش رابطه با شدت 826/0 وجود دارد. قابل ذکر است که بین احساس شایستگی و مدیریت دانش رابطه با شدت 811/0 وجود دارد. بین احساس ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاری و مدیریت دانش رابطه 786/0 وجود دارد. بین خودمختار بودن و مدیریت دانش رابطه با شدت 822/0 وجود دارد. بین احساس اعتماد و مدیریت دانش رابطه با شدت729/0 وجود دارد.
نتیجه‌گیری: نتایح پژوهش نشان داد با اجراء و بهبود اقدامات مدیریت دانش که بی‌شک منجر به تمایل کارکنان سازمان مبنی بر دانش‌محور شدن خواهد شد، می‌توان تمایل آنها نسبت به افزایش روحیه توانمندسازی را ارتقاء داد. البته متغیرهای بسیاری را می‌توان در توانمندسازی کارکنان از بعد روان‌شناختی دخیل دانست؛ اما شدت تأثیرگذاری مدیریت دانش در این پژوهش، نشان‌دهندۀ سهم بسیار بالای این متغیر در افزایش بیش از پیش توانمندسازی روان‌شناختی است. این مطالعه با تمرکز بر توانمندسازی روان‌شناختی که کارکنان در محیط کار دارند، نشان داد که مهمترین و حیاتی‌ترین دارایی هر سازمان، نیروی انسانی آن سازمان است. کیفیت و توانمندی نیروی انسانی، مهمترین عامل بقاء و حیات سازمان است. بنابراین، نیروی انسانی توانمند، سازمان توانمند را به وجود می‌آورد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of Knowledge Management Components on the Psychological Empowerment Dimensions in Knowledge-Oriented Organizations and Provide a Suitable

نویسندگان [English]

  • Mohammadsadegh Sadeghi 1
  • Mohammad Khandan 2
  • Nader Naghshineh 1
1 Department of Knowledge and Information Sciences, faculty of Management, University of Tehran. Tehran. Iran
2 Department of Knowledge and Information Sciences, faculty of Management, University of Tehran. Tehran. Iran
چکیده [English]

Objective: The objective of the present research is to assess the influence of knowledge management components on the dimensions of psychological empowerment in knowledge-based organizations and provide a suitable and integrated conceptual model. For this purpose, knowledge management is defined in five components (knowledge acquisition, knowledge creation, knowledge storage, knowledge distribution, and knowledge retention), and empowerment in five dimensions (meaningfulness, competence, self-determination, choice, and trust) and one main objective with six sub-objectives have been set.
Research Method: The research is a survey study with a quantitative approach. It is of correlational research type where quantitative data analysis is performed using structural equation modeling. The research population includes experts and managers in management consulting companies active in the field of knowledge management. The sample was selected randomly in 2020, and it will be distributed among 325 individuals. The data collection tools in this study were the standard Spritzer and Mishra (1995) psychological empowerment questionnaire and the knowledge management questionnaire by Patrick and colleagues (2009).
Findings: The findings showed that the path coefficients of the research hypotheses are higher than 0.4, so the hypotheses were confirmed. In addition, the analysis of the data shows the effect of knowledge management measures on the psychological empowerment of employees with an intensity of 0.941. There is a relationship between psychological empowerment and organizational knowledge management with an intensity of 0.941. On the other hand, there is a relationship between feeling meaningful and knowledge management with intensity of 0.826. It is worth noting that there is a relationship between sense of competence and knowledge management with intensity of 0.811. There is a relationship of 0.786 between feeling influential and knowledge management. There is also a relationship with the intensity of 0.822 between autonomy and knowledge management. There is a relationship between feeling of trust and knowledge management with intensity of 0.729.
Conclusion: The results indicated that by implementing and improving knowledge management practices, which will undoubtedly lead to employees' inclination towards becoming knowledge-oriented, their inclination towards enhancing psychological empowerment can be increased. Obviously, many variables can be considered involved in the psychological empowerment of employees, but the intensity of knowledge management in this research shows the high contribution of this variable in increasing psychological empowerment. This study focuses on the psychological empowerment of employees in the workplace, shows that the most important and vital asset of any organization is its human resources. The quality and capability of human resources is the most important factor for the survival and life of the organization. A strong human force creates a strong organization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge Management System
  • Dimensions of Empowerment
  • Knowledge-Oriented Organizations

مراجع

احمدی، علی اکبر؛ ملک آورزمان، علیرضا، و شیخلر، مهدی (1396). بررسی تأثیر اقدامات مدیریت دانش بر توانمندسازی روانشناختی کارکنان (مورد مطالعه: کارکنان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی). مدیریت توسعه و تحول، 9(28), 11-22.
اسفندیاری، محمدجواد، و آدابی، حمیدرضا (1395). بررسی رابطه بین مدیریت دانش و توانمندسازی روانشناختی منابع انسانی در شهرداری تهران. مطالعات مدیریت شهری، 8(25)، 11-24.
سعیدی پوربهمن، و عباس محمدی‌پور (1399). بررسی مدل‌ها و الگوهای توانمندسازی نیروی انسانی در سازمان‌ها. مدیریت و مهندسی، 2(2)، ۴۱-۵۵.
صفری، امید، و هوشمندی‌راد، سعید (1401). بررسی رابطه بین مدیریت دانش با توانمندسازی روانشناختی کارکنان با میانجی‌گری یادگیری سازمانی. مدیریت نوآفرینی، 2(1)، 29-40.
عدلی، فریبا. (1383). مدیریت دانش: حرکت به فراسوی دانش. تهران: فراشناختی اندیشه.
قلاوندی، حسن، اشرفی سلیم کندی، فرشید (1396). بررسی رابطه بین مدیریت دانش و توانمندسازی در کارکنان دانشگاه ارومیه. نوآوری‌های مدیریت آموزشی، 12(2)، 137-124.
منصوری، احمد (1400). توانمندسازی کارکنان. پژوهش‌های مدیریت و علوم انسانی در ایران، 9.
 
References
Adams, N., Little, T. D., & Ryan, R. M. (2017). Self-determination theory. In M. L. Wehmeyer, K. A. Shogren, T. D. Little, & S. J. Lopez (Eds.), Development of self-determination through the life-course (pp. 47–54). Springer Science + Business Media. https://doi.org/10.1007/978-94-024-1042-6_4
Adli, F. (2004). Knowledge Management: Moving Beyond Knowledge. Tehran: Farashenakhti Andisheh Publications. (In Persian).
 Ahmadi, A. A., Malek Avarzaman, A.  & Sheikhlar, M. (2017). Investigating the Impact of Knowledge Management Initiatives on Employee Psychological Empowerment (Case Study: Employees of the Organization for Culture and Islamic Communications). Journal of Management for Development and Transformation, 9(28), 11-22. (In Persian).
Conger, J. A.  & Kanungo, R. N. (1988). The empowerment process: Integrating theory and practice. Academic Management Review, 13(3), 471–482. https://doi.org/10.2307/258093
Crossan, M. M. & Apaydin, M. (2010). A multi-dimensional framework of organizational innovation: A systematic review of the literature. Journal of Management Studies, 47(6), 1154–1191. https://doi.org/10.1111/j.1467-6486.2009.00880.x
Esfandiari, M. J. & Adabi, H. R. (2016). Investigating the Relationship between Knowledge Management and Psychological Empowerment of Human Resources in Tehran Municipality. Urban Management Studies, 8(25), 11-24. SID. (In Persian).
Gholavandi, H. & Ashrafi Soleimakandi, F. (2017). Investigating the Relationship between Knowledge Management and Empowerment in Employees of Urmia University. Educational Management Innovations, 12(2), 124-137. (In Persian).
Hamdoun, M. C., Jabbour, J. C. & Othman, H. B. (2018). Knowledge transfer and organizational innovation: Impacts of quality and environmental management. Journal of Cleaner Production,19(3), 759–770. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2018.05.031
Javed, B. A., Khan, A., Bashir, S. & Arjoon, S. (2017). Impact of ethical leadership on creativity: The role of psychological empowerment. Current Issues in Tourism, 20(8), 839–851. https://doi.org/10.1080/13683500.2016.1188894
Kang, Y. J., Lee, J. Y. & Kim, H. W. (2017). A psychological empowerment approach to online knowledge sharing. Computers in Human Behavior, 74, 175–187. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.04.039
Khan, J. M., Jaafar, M., Javed, B., Mubarak, N., & Saudagar, T. (2020). Does inclusive leadership affect project success? The mediating role of perceived psychological empowerment and psychological safety. International Journal of Managing Projects in Business, 13(5),1077–1096. https://doi.org/10.1108/IJMPB-10-2019-0267
Kim, K. & Lee, S. (2016). Psychological Empowerment. Oxford Bibliographies. https://doi.org/10.1093/OBO/9780199846740-0090
Lin, H. F. (2007). Effects of extrinsic and intrinsic motivation on employee knowledge sharing intentions. Journal of Information Science, 33(2), 135–149. https://doi.org/10.1177/0165551506068174
Mansouri, A. (2021). Employee Empowerment. Research in Management and Humanities in Iran, 9. (In Persian).
Özbebek A. & Toplu, E. K. (2011). Empowered employees’ knowledge sharing behaviour, International Journal of Business and Management Studies, 3(3), 69–76.
Petter, J., Byrnes, P., Choi, D. L., Fegan, F. & Miller, R. (2002). Dimensions and patterns in employee empowerment: Assessing what matters to street-level bureaucrats. Journal of Public Administration Research and Theory, 12(3), 377–400. https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.jpart.a003539
Ratelle, C. F., Vallerand, R. J., Chantal, Y. & Provencher, P. (2004). Cognitive adaptation and mental health: A motivational analysis. European Journal of Social Psychology, 34(4), 459–476. https://doi.org/10.1002/ejsp.208
Saeidipour, B. & Mohammadi Pour, A. (2020). Investigation of Models and Patterns of Human Resource Empowerment in Organizations. Journal of Management and Industrial Engineering, 2(2), 41-55. (In Persian).
Saferi, O. & Houshmandirad, S. (2022). Investigating the Relationship between Knowledge Management and Psychological Empowerment of Employees with Organizational Learning Mediation. Entrepreneurship Management, 2(1), 29-40. (In Persian).
Spreitzer, G. M. (1995). Psychological empowerment in the workplace: Dimensions, measurement, and validation. Academy of Management Journal, 38(5), 1442–1465. https://doi.org/10.2307/256865 
Thomas K. W. & Velthouse, B. A. (1990). Cognitive elements of empowerment: An “interpretive” model of intrinsic task motivation. Academy of Management Journal, 15(4), 666–681. https://doi.org/10.2307/258687
تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی
دوره 57، شماره 3
مهر 1402
صفحه 39-58

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار