تبیین جامعه‌شناختی رابطۀ پایگاه اقتصادی- اجتماعی شهروندان ایرانی و مصرف کتاب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات،تهران،ایران.

2 گروه علوم تربیتی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف: این پژوهش قصد دارد تا رابطۀ بین پایگاه اقتصادی-اجتماعی شهروندان ایرانی و مصرف کتاب را مورد بررسی قرار دهد تا بدین‌وسیله مشخص شود که آیا شکاف آگاهی بین شهروندان ایرانی وجود دارد یا خیر.
روش پژوهش: داده‌ها به شیوۀ پیمایشی گردآوری شده است. اطلاعات مربوط به شهروندان ایرانی از طریق پرسش‌نامه ساختاریافته به صورت مصاحبه رودررو، جمع‌آوری شده است. جامعه آماری این پژوهش، شامل تمامی افراد 15 سال به بالای ساکن شهر و روستاهای ایران می‌شود. در این پیمایش از یک نمونه‌گیری دو مرحله‌ای استفاده شده است. تعداد نمونه در این بررسی 15606 نفر در 31 استان کشور هستند. پایگاه اقتصادی-اجتماعی شهروندان در سه گروه سطح تحصیلات، منزلت شغلی و پایگاه اقتصادی قرار گرفتند.
یافتهها: بر اساس آزمون کای اسکوئر و تحلیل واریانس هر کدام از گروه‌های مذکور با مصرف کتاب رابطه مثبت و معنا‌داری دارند. بدین‌صورت که با افزایش سطح تحصیلات، منزلت شغلی و پایگاه اقتصادی، مطالعه کتاب بین شهروندان ایرانی روند صعودی پیدا می‌کند. همچنین، با افزایش سطح تحصیلات، منزلت شغلی و پایگاه اقتصادی، افراد کتاب‌های بیشتری خریداری می‌کنند.
نتیجه‌گیری: بین پایگاه اقتصادی-اجتماعی شهروندان ایرانی و مصرف کتاب رابطه وجود دارد و هر چقدر پایگاه اقتصادی-اجتماعی شهروندان ایرانی افزایش پیدا ‌کند مصرف کتاب بیشتر می‌شود و برعکس. این نتایج نشان می‌دهد که شکاف آگاهی بین شهروندان ایرانی وجود دارد و نتایج پژوهش مؤید فرضیه‌های نظریه شکاف آگاهی است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sociological Explanation of the Relationship Between the Socio-Economic Status of Iranian Citizens and Book Consumption

نویسندگان [English]

  • Esmaeil Afghahi 1
  • Dariush Matlabi 2
1 Department of Research Center for Culture, Art and Communication.Tehran.Iran.
2 Department of Educational Science, Yadegar Imam Khomeini (RAH) share Rey branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Objective: This research aimed to investigate the relationship between the socio-economic status of Iranian citizens and book consumption to determine whether there is a knowledge gap among Iranian citizens or not.
Methods: The data was collected in a survey method. Information about Iranian citizens has been collected through a structured questionnaire in the form of face-to-face interviews. The statistical population of this research includes all people over 15 years of age living in the city and villages of the country. In this survey, a two-stage sampling was used. The number of samples in this survey is 15,606 people in 31 provinces of the country. The socio-economic status of the citizens was divided into three groups: education level, occupational status, and economic status.
Results: Based on the chi-square test and analysis of variance, each of the mentioned groups has a positive and significant relationship with book consumption. Thus, with the increase in the level of education, job status and economic status, book reading among Iranian citizens is on the rise. In addition, with the increase in education level, job status and economic status, people buy more books.
Conclusion: There is a relationship between the economic-social status of Iranian citizens and book consumption, and the more the economic-social status of Iranian citizens increases, the more book consumption increases and vice versa. These results show that there is an awareness gap among Iranian citizens and the research results support the hypotheses of the awareness gap theory.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Book consumption
  • Book reading
  • Awareness gap theory
  • Socio-economic status
  • Iranian citizens
  • Iran
آرون، ریمون (1384). مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه‌شناسی. (باقر پرهام، مترجم). تهران: علمی.
افروغ، عماد (1377). فضا و نابرابری اجتماعی. تهران: تربیت مدرس.
بحرانی، محمد حسین (1388). طبقۀ متوسط و تحولات سیاسی در ایران معاصر. تهران: آگاه.
بنت، اندی (1386). فرهنگ و زندگی روزمره. ترجمۀ لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان. تهران: اختران.
بوردیو، پیر(1381). نظریه کنش. ترجمه مرتضی مردیها، تهران: نقش و نگار.
پناهی، محمدحسن؛ امیدی، مهدی (1391). رابطه پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی با سرمایه فرهنگی: نمونه موردی شهر تهران، علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی، 6(17).
پورجبلی، ربابه؛ خلیلی، عباس (1390). بررسی نقش پایگاه اقتصادی اجتماعی در مصرف کالاهای فرهنگی (شهر زنجان). مطالعات علوم اجتماعی ایران، 7(1)، 1-23.
پیرسون، کریستوفر (1380). معنای مدرنیت: گفتگو با آنتونی گیدنز. (علی اصغر سیدی، مترجم). تهران: کویر.
روستایی، شهریور؛ رنجبرنیا، بهزاد و پورمحمدی، محمدرضا (1397). تحلیل عوامل مؤثر بر توسعۀ پایدار شهری با تأکید بر شکاف دیجیتال، به‌روش میک‌مک فازی (مطالعۀ موردی: تبریز 2018). پژوهش های جغرافیای انسانی، 50(4)، 891-905.
سورین، ورنر جی؛ تانکارد، جیمز دبلیو (1381). نظریه­های ارتباطات. علیرضا دهقان. تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
شفرد، جان (1385). جامعه­شناسی موسیقی. (ترجمه رضا صمیم). موسیقی ماهور، 31.
فردرو، محسن؛ صداقت­زادگان، شهناز (1378). پایگاه اقتصادی اجتماعی و مصرف کالاهای فرهنگی. تهران: زهد.
قاسمی، وحید؛ وحیدا، فریدون؛ ربانی، رسول و ذاکری، زهرا (1389). شناخت تاثیر طبقه اجتماعی بر نگرش نسبت به جریان نوگرایی در شهر اصفهان. جامعه شناسی کاربردی، 21(1)، 43-68.
کرامپتون، رزماری (1396). طبقه و قشربندی اجتماعی. (هوشنگ نایبی، مترجم). تهران: نشر نی.
گرب، ادوارد (1373). نابرابری اجتماعی: دیدگاه­های نظریه­پردازان کلاسیک و معاصر. (محمد سیاهپوش و احمد رضا غروی­زاد، مترجمان). تهران: معاصر.
مک­کوئیل، دنیس (1382).  درآمدى بر نظریه ارتباطات جمعى. (پرویز اجلالى، مترجم). تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه­ها.
مگداف، هری و دیگران (1398). افسانه طبقه متوسط: پیرامون کار، فناوری، طبقه اجتماعی و مبارزه طبقاتی. (ترجمه مسعود امیدی). تهران: گل آذین.
ملک، حسن (1383). جامعه­شناسی قشرها و نابرابری­های اجتماعی. تهران: دانشگاه پیام نور.
ممتاز، فریده (1383). معرفی طبقه از دیدگاه بوردیو. پژوهشنامه علوم انسانی، 41 و 42.
وبر، ماکس (1373). اخلاق پروتستان و روح سرمایه­داری. (عبدالکریم رشیدیان و پریسا منوچهری کاشانی، مترجمان). تهران: علمی- فرهنگی.
References
Beeghley, L. (2004). The Structure of Social Stratification in the United States. Boston: Pearson, Allyn & Bacon.
Bourdieu, P. (1993). Distinction. London: Routledge.
Bukodi, E. (2007). Social stratification and cultural consumption in Hungary: Book readership. Florence: European University Institute.
Chan, T. W. & Gold Trope, J. H. (2007). Social stratification and cultural consumption: The visual arts in England. Poetics, 35, 168-190. https://doi.org/10.1016/j.poetic.2007.05.002.
Chaney, D. (1997). Lifestyles. London: Routledge.
Chang, J. H., Kim, S. H. & Hoon Ma, D. (2018). The gap in scientific knowledge and role of science communication in South Korea. Public Understanding of Science, 27(5), 578-593. https://doi.org/10.1177/0963662516685487.
Dahrendorf, R. (1959). Class and Class Conflict in Industrial Society. Stanford University Press.
Ghasemi, V., Vahida, F., Rabbani, R. & Zakeri, Z. (2010). The Effect of Social Class on Attitude towards Modernism in the City of Isfahan. Journal of Applied sociology, 21(1): 43-68. (In Persian).
Giddens, A. (1973). The Class Structure of the Advanced Societies. London: Harper & Row.
Gilbert, Dennis. (2002). The American Class Structure: In an Age of Growing Inequality.
Kia, A. (2016). Cyberspace and social class/ the role of social class on the use of blogs. News Sciences, 5(17), 28-42. (In Persian).
Marx, K.; Engels, F. (1848). The Communist Manifesto. Reprint by Tribeca Books,
McQuail, D. (2006). McQuail̛ s Mass Communication Theory. Sage Publication.
Parkin, F. (1979). Marxism and Class Theory: A Bourgeois Critique. Columbia University Press.
Perry, D. K. (2002). Theory and research in mass communication: Contexts and consequences (2nd ed.). Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
Pomeroy, S. B. (1999). Ancient Greece: A Political, Social, and Cultural History. New York: Oxford University Press.
Rostaii, S., Pourmohammadi, M. R., & Ranjbarnia, B. (2019). Identification and analysis of the effective factors of digital divide on sustainable development of Tabriz 2018. Journal of Geographical Survey of Space. 9(34): 1-16. (In Persian).
Shelton, J. (1997). As the Romans Did: A Sourcebook in Roman Social History. New York: Oxford University Press.
Stark, D. (1980). Class struggle and the transformation of the labor process. Theory And Society, 9(1), 89-130. https://doi.org/10.1007/BF00158894
Thompson, W. & Hickey, J. (2005). Society in Focus. Boston: Pearson, Allyn & Bacon.
Tichenor, P. J., Donohue, G. & Olien, C. (1970). Mass media flow and differential growth in knowledge. Public Opinion Quarterly, 34 159-170. https://doi.org/10.1086/267786
Vite, B. G. K. (2020). Relevance of the knowledge- gap hypothesis amidst emerging dynamics of international communication in the information age. Journal Of Research and Development Studies, 4(1), 1-7.