تأثیر ظرفیت جذب دانش و کیفیت روابط بر اشتراک‌گذاری دانش توسط صاحبان کسب‌وکارهای کوچک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 استادیار، گروه مدیریت، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 گروه مدیریت، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر ظرفیت جذب دانش و کیفیت روابط بر اشتراک‌گذاری دانش در میان صاحبان کسب‌وکارهای کوچک انجام شده است.
روش پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی است که با رویکرد کمی و به شیوه توصیفی-پیمایشی به بررسی دیدگاه صاحبان کسب‌وکارهای کوچک در مورد تأثیر ظرفیت جذب و کیفیت روابط بر اشتراک‌گذاری دانش پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش صاحبان مشاغل کوچک فعال در استان البرز در سال 1404 هستند. برای محاسبه حجم نمونه از قاعده تحلیل توان  کوهن (1992) و نرم‌افزار جیپاور  استفاده شد. چون پرسشنامه مورد کاربرد در این پژوهش دارای 3 عامل اصلی و 21 گویه است، با استفاده از قاعده تحلیل توان در سطح اطمینان 95 درصد با اندازه اثر  15/0 و قدرت آماری 80 درصد حداقل حجم نمونه 78 نفر برآورد گردید که برای اطمینان بیشتر 80 پرسشنامه گردآوری شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق‌ساخته و برگرفته از مطالعه کیفی در همین رابطه است که توسط پژوهشگر صورت گرفته است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش حداقل مربعات جزئی در نرم افزار SmartPLS استفاده شده است.
یافته‌ها: بر اساس نتایج حاصل از بررسی مدل ساختاری پژوهش، ظرفیت جذب دانش رابطه معناداری با اشتراک‌گذاری دانش دارد. اندازه اثر به دست آمده برای این رابطه 289/0 است که این مقدار نشان دهنده رابطه قوی این دو سازه است. بین ظرفیت جذب دانش و کیفیت روابط صاحبان کسب‌وکار کوچک نیز رابطه معناداری وجود دارد. اندازه اثر به دست آمده برای این رابطه 788/0 است که این مقدار نشان دهنده رابطه خیلی قوی این دو سازه است. بین کیفیت روابط صاحبان کسب‌وکار کوچک و اشتراک‌گذاری دانش نیز رابطه معناداری وجود دارد. اندازه اثر به دست آمده(233/0) نشان دهنده رابطه قوی بین این دو سازه است. ضریب تعیین سازه‌های درون‌زا نشان به ترتیب برای اشتراک‌گذاری دانش و کیفیت روابط صاحبان کسب‌وکار، 786/0 و 736/0 به دست آمد. بنابراین، متغیرهای وابسته می‌توانند 74% تغییرات متغیر مستقل ظرفیت جذب دانش را پیش‌بینی نمایند.
نتیجه‌گیری: وجود رابطه قوی بین متغیرهای طرفیت جذب دانش، کیفیت روابط و اشتراک‌گذاری دانش در میان صاحبان کسب‌وکارهای کوچک نشان دهنده این واقعیت است جامعه کسب‌وکارهای کوچک در ایران با داشتن پتانسیل لازم جهت تأثیرگذاری در اقتصاد کشور نیازمند توجه بیشتری در حوزه فرهنگ‌سازی تبادل دانش، زیرساخت‌های اجتماعی و حمایت‌های صنفی هستند. این مطالعه برای نخستین‌بار در ایران صورت گرفته است. بنابراین، نتایج به دست آمده می‌تواند مورد توجه مدیران و تصمیم‌گیران در حوزه کسب وکارهای کوچک قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Knowledge Absorptive Capacity and Relationship Quality on Knowledge Sharing by Small Business Owners

نویسندگان [English]

  • Ali Biranvand 1
  • Ali Akbar Aghajani Afrouzi 2
  • Sareh Rahmanian 3
1 Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, Payame Noor University, Tehran, Iran
2 Assistant professor, Department of Business Administration, Payame Noor University, Tehran, Iran
3 Department of Management, Payame Noor University, Iran.
چکیده [English]

Purpose: The present study aims to examine the effect of absorptive capacity and relationship quality on knowledge sharing among small business owners.
Method: This study is an applied research project that employs a quantitative approach and a descriptive-survey design to examine small business owners’ perceptions regarding the influence of absorptive capacity and relationship quality on knowledge sharing. The statistical population comprises small business owners operating in Alborz Province of Iran in 2025. Sample size was determined using Cohen’s (1992) power analysis guidelines and G*Power software. Given that the questionnaire includes three main constructs and 21 items, a minimum sample size of 78 participants was estimated to achieve a statistical power of 80% at a 95% confidence level and an effect size of 0.15. To ensure robustness, 80 completed questionnaires were collected. The data collection instrument is a researcher-developed questionnaire, informed by a prior qualitative study conducted by the authors on the same topic. Data analysis was performed using partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM) in SmartPLS software.  
Results: Based on the findings of the study’s structural model, absorptive capacity exhibits a statistically significant relationship with knowledge sharing. The effect size for this relationship is 0.289, indicating a strong association between the two constructs. Additionally, absorptive capacity demonstrates a significant and very strong relationship with the quality of relationships among small business owners, with an effect size of 0.788. Furthermore, the quality of relationships among small business owners is significantly associated with knowledge sharing, with an effect size of 0.233, reflecting a strong relationship. The coefficients of determination (R²) for the endogenous constructs are 0.786 for knowledge sharing and 0.736 for relationship quality among business owners, suggesting that the model explains 78.6% and 73.6% of the variance in these constructs, respectively.
Conclusions: The strong interrelationships observed among absorptive capacity, relationship quality, and knowledge sharing among small business owners suggest that Iran’s small business community, given its potential to significantly influence the national economy, warrants greater attention in fostering a culture of knowledge exchange, strengthening social infrastructure, and enhancing trade union support. As the first study of its kind conducted in Iran, these findings offer valuable insights for managers and policymakers engaged in the development and support of small enterprises.

کلیدواژه‌ها [English]

  • absorption capacity
  • relationship quality
  • knowledge sharing
  • small businesses

مراجع

بیرانوند، علی؛ صحراییان، کیمیا و قبادی آزاد، الهام. (1404). تأثیر انگیزه تمرکز نظارتی بر فرآیند اشتراک‌گذاری دانش و پنهان‌سازی دانش. پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی. 15(1)، 207-228.  https://doi.org/10.22067/infosci.2024.87424.1200
حبیبی، آرش.، و جلال‌نیا، راحله. (2022). کتاب حداقل مربعات جزئی (جلد 1). نارون.
سعدآبادی، علی اصغر ؛ باوفا صفت، فاطمه و فرتاش، کیارش(1400). بررسی تأثیر هم‌سویی انگیزشی و اشتراک اطلاعات بر عملکرد عملیاتی زنجیرۀ تأمین: نقش میانجی‌گری ظرفیت جذب (‌شرکت‌های کوچک و متوسط). پژوهش در مدیریت تولید و عملیات، 3(12)، 119-134.  https://doi.org/10.22108/jpom.2021.128161.1363
محمودیان راوی‌نژاد، حسین و خادمی، علی اکبر(1402). بررسی اثر سرمایه کارآفرینی بر کمک به اشتراک گذاری دانش و مجموعه اشتراک دانش و تاثیر آن بر ظرفیت جذب و نوآوری. پژوهش‌های علوم مدیریت، 5 (3)، 20–32. https://jomsr.ir/showpaper/3019160
 
Ai, Z. (2022). Relationship quality, absorptive capacity and innovation performance of industry university research cooperative enterprises. Journal of Computational Methods in Sciences and Engineering, 22(2), 447–456. https://doi.org/10.3233/JCM-215749
Al-Husseini, S. (2024). Examining the impact of top management support on employee creativity through the mediating role of knowledge management and absorptive capacity. International Journal of Innovation Science, 16(4), 658–682. https://doi.org/10.1108/IJIS-01-2023-0017
Biranvand, A., Sahraian, K., & Ghobadi, E. (2025). The effect of the motivation of regulatory focus on the process of knowledge sharing and knowledge hiding. Library and Information Science Research, 14(1), 207-228. https://doi.org/10.22067/infosci.2024.87424.1200 [In Persian]
Blau, P. (2017). Exchange and power in social life. Routledge.
Boamah, F. A., Zhang, J., Shehzad, M. U., & Ahmad, M. (2023). The mediating role of social dynamics in the influence of absorptive capacity and tacit knowledge sharing on project performance. Business Process Management Journal, 29(1), 240–261.
Cohen, W. M., & Levinthal, D. A. (1990). Absorptive capacity: A new perspective on learning and innovation. Administrative Science Quarterly, 128–152.
Cohen, Y. (2023). The role of absorptive capacity in outsourcing relationships: A knowledge management perspective [PhD Thesis]. Queen Mary University of London.
Habibi, A., & Jalalnia, R. (2022). Book of Partial Least Squares (Vol. 1). Naroon [In Persian].
Hair Jr, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M., Sarstedt, M., Danks, N. P., & Ray, S. (2021). Partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM) using R: A workbook. Springer Nature.
Hidayat, N. (2021). The effect of knowledge sharing and absorptive capacity on service innovation performance: A study of micro, small and medium enterprises in Tarakan City. Jurnal METRIS, 22(01), 1–9. https://doi.org/10.25170/metris.v22i01.2667
Huie, C. P., Cassaberry, T., & Rivera, A. K. (2020). The impact of tacit knowledge sharing on job performance. International Journal on Social and Education Sciences, 2(1), 34–40.
Iqbal, S., Ullah, S., Rizwan, A., Nazeer, N., Rasheed, M., & Siddiqi, A. F. I. (2025). The impact of organizational culture on knowledge sharing and absorptive capacity: A study of the microfinance institutions in Pakistan. South Asian Journal of Business Studies, 14(1), 72–89. https://doi.org/10.1108/SAJBS-01-2024-0038
Kartiraharjo, H., & Isfianadewi, D. (2022). Enhancing competitive advantage through knowledge sharing, absorptive capacity, and innovation capability. International Journal of Research in Business and Social Science (2147- 4478), 10(8), 83–93. https://doi.org/10.20525/ijrbs.v10i8.1532
Khan, A., & Tao, M. (2022a). Knowledge absorption capacity’s efficacy to enhance innovation performance through big data analytics and digital platform capability. Journal of Innovation & Knowledge, 7(3), 100201. https://doi.org/10.1016/j.jik.2022.100201
Khan, A., & Tao, M. (2022b). Knowledge absorption capacity’s efficacy to enhance innovation performance through big data analytics and digital platform capability. Journal of Innovation & Knowledge, 7(3), 100201. https://doi.org/10.1016/j.jik.2022.100201
Khraishi, A., Paulraj, A., Huq, F., & Seepana, C. (2022). Knowledge management in offshoring innovation by SMEs: Role of internal knowledge creation capability, absorptive capacity and formal knowledge-sharing routines. Supply Chain Management: An International Journal, 28(2), 405–422. https://doi.org/10.1108/SCM-05-2021-0256
Khraishi, A., Paulraj, A., Huq, F., & Seepana, C. (2023). Knowledge management in offshoring innovation by SMEs: Role of internal knowledge creation capability, absorptive capacity and formal knowledge-sharing routines. Supply Chain Management: An International Journal, 28(2), 405–422.
Kuckertz, A., & Mandl, C. (2016). Capturing the complexity and ambiguity of academic fields: Determining consensual definitions for small business research, entrepreneurship and their shared interface. Springer.
Makhloufi, L., Laghouag, A. A., & Ali Sahli, A. (2024). Mediating effect of absorptive capacity on the relationship between knowledge sharing and entrepreneurial orientation and the moderating role of opportunity recognition. Journal of Research in Marketing and Entrepreneurship, 26(2), 415–439. https://doi.org/10.1108/JRME-07-2023-0123
Mahmoudian Ravinejad, H., & Khademi, A. A. (2023). Investigating the effect of entrepreneurial capital on knowledge sharing assistance and knowledge sharing complex and its impact on absorptive capacity and innovation. Journal of Management Science Research, 5(3), 20-32. https://jomsr.ir/showpaper/3019160 [In Persian]
Memili, E., Fang, H., Chrisman, J. J., & De Massis, A. (2015). The impact of small-and medium-sized family firms on economic growth. Small Business Economics, 45, 771–785.
Norfarah, N., Muhammad-Qutham-‘Akif, M.S., & Siti-Nabiha, A. K. (2019). Knowledge accumulation absorption mediation on relationship between e-business adoption to business performance. In C. Tze Haw, C. Richardson, & F. Johara (Eds.), Business Sustainability and Innovation, vol 65. European Proceedings of Social and Behavioural Sciences (pp. 400-409). Future Academy. https://doi.org/10.15405/epsbs.2019.08.40
Nugraha, O. R., & Hartono, A. (2022). Peran knowledge sharing dan absorptive capacity dalam Meningkatkan Kinerja Inovasi UKM. Ekombis Review: Jurnal Ilmiah Ekonomi Dan Bisnis, 10(1). https://doi.org/10.37676/ekombis.v10i1.1844
Sadabadi, A.A., Bavafa sefat, F., & Fartash, K. (2021). The effects of information sharing and incentive alignment on the operational performance of supply chain: the mediation role of technology absorption capacity the case of small and medium enterprises. Research in Production and Operations Management, 12(3), 119-134. https://doi.org/10.22108/jpom.2021.128161.1363 [In Persian]
Sancho-Zamora, R., Gutiérrez-Broncano, S., Hernández-Perlines, F., & Peña-García, I. (2021). A multidimensional study of absorptive capacity and innovation capacity and their impact on business performance. Frontiers in Psychology, 12. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.751997
Stawasz, E. (2021). Business knowledge absorptive capacity in micro and small innovative enterprises. Optimum Economic Studies, 2(104), 3–14. https://doi.org/10.15290/oes.2021.02.104.01
Stewart, B. (2021). Using knowledge management practices in small business organizations [PhD Thesis]. Walden University.
U.S. Small Business Administration. (2024). What is a small business? Definition, characteristics, and challenges. investopedia. https://www.investopedia.com/small-business-8611031
Xuan, V. N. (2020). Factors affecting knowledge sharing in enterprises: Evidence from small and medium enterprises in Vietnam. Management Science Letters, 10(2), 469-478. https://doi.org/10.5267/j.msl.2019.8.023
Zhang, J., Qi, S., & Lyu, B. (2021). A receiver perspective on knowledge sharing impact on consumer–brand relationship in virtual communities. Frontiers in Psychology, 12, 685959. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.685959
تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی
دوره 59، شماره 2
تیر 1404
صفحه 1-20

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار