چارچوب تخصص‌های مورد نیاز در نشر کتاب‌های درسی الکترونیکی دانشگاهی: مطالعۀ دلفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکدۀ علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تهران

2 ، دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تهران

چکیده

هدف: هدف این پژوهش رسیدن به چارچوبی از گروه تخصصی و سازمان‌های مؤثر مورد نیاز برای نشر کتاب‌های درسی الکترونیکی دانشگاهی با توجه به ویژگی‌ها و مزایای این نوع کتاب‌هاست. بنابراین شناسایی متخصصان مورد نیاز با اجماع نظر صاحب‌نظران این حوزه نتیجۀ نهایی این پژوهش خواهد بود.
روش: مطالعۀ دلفی با استفاده از ابزار پرسشنامۀ محقق‌ساخته در چهار دور انجام گرفت. جامعۀ آماری شامل چهل نفر از صاحب‌نظران داخلی و خارجی حوزۀ کتاب الکترونیکی، یادگیری الکترونیکی، کتابخانۀ دیجیتالی، آموزش الکترونیکی و نمونه‌گیری هدفمند بوده است.
یافته‌ها: پژوهش به این نتیجه رسید که از مجموع 48 تخصص معرفی‌شده در پرسشنامه‌ها و در دورهای متنوع، مهم‌ترین اعضای نهایی گروه تخصصی نشر کتاب درسی الکترونیکی دانشگاهی به‌منظور نشر اصولی و کاربرپسند این کتاب‌ها شامل 19 تخصص است که عبارتند از: تولیدکنندگان محتوای تعاملی، فراهم‌آورندگان محتوای تعاملی، طراح آموزشی، استادان، طراح منابع آموزشی، متخصصان یادگیری الکترونیکی، متخصصان دسترس‌پذیری، نویسندگان محتوای تعاملی، نویسندگان، تولیدکنندگان نرم‌افزارهای کتاب الکترونیکی، تولیدکنندگان سخت‌افزارهای کتاب الکترونیکی، متخصصان رسانه، توسعه‌دهندگان محتوا، تولیدکنندگان کتاب الکترونیکی، متخصصان تعامل انسان - رایانه، ناشر، متخصصان فرهنگ، متخصصان قوانین و مقررات و متخصصان فناوری آموزشی.
اصالت و ارزش: به‌نظر می‌رسد با توجه به بررسی‌های انجام‌گرفته، این پژوهش برای نخستین بار به شناسایی اعضای گروه تخصصی نشر کتاب درسی الکترونیکی دانشگاهی پرداخته و تکنیک دلفی نیز به‌عنوان شیوۀ جدیدی در حوزۀ مطالعات مربوط به کتاب‌های الکترونیکی در این پژوهش به‌کار برده شده است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Framework of Expertise in Publishing Academic Electronic Textbooks: A Delphi Study

نویسندگان [English]

  • Maryam Nakhoda 1
  • Sepideh Fahimifar 2
1 Assistant professor, Faculty of Knowledge and Information Studies, University of Tehran
2 PhD in Knowledge and Information Studies
چکیده [English]

 
Aim: The aim of this study is to identify a framework of needed expertise for publishing academic electronic textbooks according to the characteristics of this kind of books. Therefore the final result focuses on needed experts through the consensus method.
Method: Delphi technique using the researcher made questionnaire was done in four rounds. The research population was composed of forty experts in the field of E-book, E-learning, digital libraries, and electronic education by purposeful sampling.
Findings: Out of forty eight items (expertise) in the questionnaire and from different rounds, nineteen expertises were found essential in publishing user friendly academic electronic textbooks. These expertises included interactive content producers, interactive content providers, educational designers, university professors, educational resources designers, E-learning experts, accessibility experts, interactive content authors, authors, E-book software developers, E-book hardware producers, media experts, content developers, E-book producers, HCI experts, publishers, cultural experts, rules and regulation experts, and educational technology experts.
Originality: According to previous studies, this research tries to identify the framework of needed expertise in publishing academic electronic textbooks for the first time. Also Delphi technique was used as a new method in E-book studies.
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Publishing
  • Academic electronic textbook
  • E-Book
  • textbook

مراجع

آیتی، محسن؛ سارانی، هادی (1391). تأثیر روش آموزش از طریق تلفن همراه بر انگیزش و نگرش دانشجویان زبان انگلیسی. فناوری آموزش، 7 (1). 13 – 21.

جمالی زواره، بتول؛ نصر، احمد رضا؛ آرمند، محمد و نیلی، محمدرضا (1388). تبیین معیارهای محتوایی تألیف و تدوین کتاب‌های درسی دانشگاهی رشته‌های علوم تربیتی، مشاوره و روانشناسی. سخن سمت، (21). 31 – 49.

رضایی، عیسی؛ نثری، شبنم (1392). دیدگاه دانشجویان کارشناسی دربارۀ نقش و جایگاه کتاب‌های درسی الکترونیکی در نظام آموزشی ایران. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 19 (2). 277 – 288.

زین‌الدینی میمند، زهرا (1385). اصول و معیارهای تدوین محتوای کتاب درسی دانشگاهی به‌عنوان راهنمای عمل. کتاب درسی دانشگاهی، ساختار ویژگی‌ها. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).

کافی‌زاده، منصوره؛ موسی‌پور، نعمت‌الله (1385). ویژگی‌های کتاب درسی دانشگاهی. کتاب درسی دانشگاهی، ساختار ویژگی‌ها. تهران: سازمان مطالعات و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها ( سمت).

مرتضوی اقدم، پری؛ رحمانی نیشاپور، رویا؛ زارعی زوارکی، اسماعیل و آتشک، محمد (1391). ارزشیابی محتوای آموزش الکترونیکی. فناوری آموزش، 7 (1). 33 – 43.

ملکی، حسن (1381). برنامه‌ریزی درسی (راهنمای عمل). مشهد: پیام اندیشه.

میرزابیگی، علی (1380). برنامه‌ریزی درسی و طرح درس در آموزش رسمی نیروی انسانی. تهران: یسطرون.

میرزابیگی، محمد علی؛ خرازی، سید کمال و موسوی، امین (1388). طراحی الگوی تدوین محتوای الکترونیکی بر اساس رویکرد شناختی برای دروس نظری، با تأکید بر حوزۀ علوم انسانی، در آموزش عالی. مطالعات برنامۀ درسی، 3 (12). 71 – 99.

 

 

Reference

Anuradha, K. T.;Usha, H. S. (2006). Use of eBooks in an academic and research environment. Program: Electronic Library and Information Systems, 40(1): 48-62.
Aptara. (2010). EBooks, a Second Look: Assessing the Latest Impact of EBooks on the Publishing Market, Retrieved May 7, 2014, from http://www.bargainbooknews.com/PDF/Aptara_eBookSurvey2.pdf
Carter, D.; Grochowski, P., Lalwani, L., Nicholls, N. and Samuel, S. (2012). E-Textbooks for Engineering Courses (pp. 1-45): Michigan Library Association Academic Libraries.
Cory Tucker, J. (2012). EBook collection analysis: subject and publisher trends. Collection Building, 31(2): 40-47.
Cox, j. (2004). E-books: challenged and opportunities. D-Lib Magazine, 10 (10). Retrieved May 7, 2014, from http://www.dlib.org/dlib/october04/cox/10cox.html
Dennis, A. R.;McNamara, K. O., Morrone, S. and Plaskoff, J. (2011). Improving learning with eTextbooks, retrieved May 7, 2014, from                                                         http://www.etexts.iu.edu/files/Improving%20learning%20with%20etextbooks.pdf‎
Desrosiers, R. E. (1996). Electronic books as teaching supplements. Paper presented at the FIE '96. 26th Annual Conference. 6-9 Nov, Proceedings of Salt Lake City, UT. 3:1419 – 1421.retrieved May 7, 2014, from http://ieeexplore.ieee.org/                                                        
Hernon, P.; Hopper, R., Leach, M. R., Saunders, L. L. and Zhang, J. (2006). Ebook Use by Students: Undergraduates in Economics, Literature, and Nursing. The journal of Academic Librarianship, 33(1: 3-13.
Houser, J.; Brattain, K. and Smith, J. S. (2010). etextbook Use and Relationships with Course Performance, Motivation, and Attitudes (pp. 1-34): The Centre for Urban and Multicultural Education. Retrieved May 7, 2014, from http://etexts.iu.edu/files/Use%20of%20Digital%20Course%20Materials%207-15-2010.pdf
Kropman, M.; Schoch, H. P. and Teoh, H. Y. (2004). An experience in e-learning: Using an electronic textbook. Paper presented at the Beyond the comfort zone: Proceedings of the 21st ASCILITE Conferenc,5-8 December. Retrieved May 7, 2014, from http://www.ascilite.org.au/conferences/perth04/procs/pdf/kropman.pdf
McFall, R.;Dershem, H. and Davis, D. (2006). Experiences using a collaborative electronic textbook: Bring-ing the ‘Guide on the Side” home with you. SIGCSE Bulletin, 3(1): 339-343.
McFall, R. (2005). Electronic textbooks that transform how textbooks are used. The electronic library, 23(1): 72 - 81.
Molina, K. (2011). Digital Asset pricing in the Textbook market. Master, Advisor: Tucker, Catherine MIT University
Murray, M. C.; Pérez, J. (2011). E-Textbooks Are Coming: Are We Ready? Issues in Informing Science and Information Technology, 8: 49-60.
Oliveira, S. M. d. (2012). E-textbooks usage by students at Andrews University. Library Management, 33(8/9): 536-560.
Provost. (2012). Internet2 eTextbook Spring 2012 Pilot (pp. 1-40): Cornell University; Indiana University; University of Minnesota; University of Virginia; University of Wisconsin Retrieved May 7, 2014, from. http://etexts.iu.edu/files/eText-Spring-2012-Pilot-Report.pdf
Snowhill, L. (2001). EBooks and their future in academic. D-Lib Magazine, 7(7-8). Retrieved May 7, 2014 from http://www.dlib.org
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار