ارزیابی قابلیت‌های دسترس‌پذیری محیط رابط ‌کاربری سامانه‌های آموزش مجازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه قم، قم، ایران

2 گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی قم، قم، ایران

چکیده

هدف: این پژوهش به ارزیابی قابلیت‌های دسترس‌پذیری محیط رابط‌ کاربری سامانه‌های آموزش مجازی پرداخته است.
روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی از نوع ارزیابی مکاشفه‌ای انجام شده است. جامعه آماری شامل شش سامانه‌ آموزش مجازی «ادوبی کانکت، اسکای روم، اسکایپ، بیگ بلو باتن، گوگل میت، قرار» است. ابزار پژوهش، سیاهه ارزیابی بومی‌سازی شده منطبق با سامانه‌های آموزش مجازی در داخل کشور منطبق با شاخص‌های ارزیابی مندرج در ایزو 9241 است که شاخص‌های شناسایی شده و با استفاده از روش بی.دبلیو.ام از دیدگاه صاحب‌نظران حوزه دسترس‌پذیری سامانه‌های آموزشی و یادگیری الکترونیکی اولویت‌بندی شده‌اند. برای پاسخگویی به پرسش‌های پژوهش از آمار توصیفی و روش تصمیم‌گیری مدل روش وزن‌دهی ساده یا (اس.اِی.دبلیو.) استفاده شد. در این روش، امتیازات حاصل از ارزیابی هر نرم‌افزار در هر شاخص با ضریب وزنی بی.دبلیو.ام تعیین شده برای هر شاخص ضرب شده و بر اساس نتیجه حاصل، محیط رابط کاربری سامانه‌های آموزش مجازی از لحاظ قابلیت‌های دسترس‌پذیری با یکدیگر قابل مقایسه شد. فرضیه‌های پژوهش از طریق آزمون کروسکال-والیس مورد بررسی قرار گرفتند.
 یافته‌ها: پس از بررسی قابلیت‌های دسترس‌پذیری محیط رابط‌ کاربری سامانه‌های آموزش مجازی مشخص شد به ترتیب اسکایپ، ادوبی‌کانکت، بیگ بلو باتن، اسکای‌روم گوگل‌میت و قرار از نظر رعایت ویژگی‌های مربوط به دسترس‌پذیری رتبه اول تا ششم را کسب نموده‌اند. بین میزان رعایت شاخص‌های ارزیابی قابلیت‌های دسترس‌پذیری محیط تعامل (رابط کاربری) سامانه‌های آموزش مجازی در چهار شاخص کلی در سامانه‌ها اختلاف معناداری مشاهده نشد.
نتیجه‌گیری: بالاترین میانگین رعایت میزان دسترس‌پذیری مربوط به ابزارهای اشاره‌گر و سازگاری با فناوری‌های کمکی و کمترین میانگین رعایت میزان دسترس‌پذیری مربوط به ورودی صفحه‌کلید در جامعه مورد مطالعه تشخیص داده شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluating the Accessibility Capabilities of the User Interface Environment of Virtual Education Systems

نویسندگان [English]

  • Yaghoub Norouzi 1
  • Nayereh JafariFar 2
  • Zahra Biglari 2
1 Department of Knowledge and Information Science, University of Qom, Qom, Iran.
2 Department of Knowledge and Information Science, University of Qom, Qom, Iran.
چکیده [English]

Objective: The present research has evaluated the accessibility capabilities of the user interface environment of virtual teaching systems
Methods: The research is of an applied type, which was carried out by a survey method of the type of revelatory evaluation. The statistical population is six virtual & real time teaching systems "Adobe Connect, sky room, Skype, Big Blue Button, Google Meet, Gharar". The research tool is the localized evaluation list corresponding to the virtual teaching systems inside the country in accordance with the evaluation indicators listed in ISO 9241, which indicators have been identified and prioritized using B.W.M. In order to answer the research questions, descriptive statistics and Simple Additive Weighting (SAW) model decision making method were used. In this method, the points obtained from the evaluation of each software in each index were multiplied by the B.W.M. weighting coefficient determined for each index and based on the result, the user interface environment of the virtual teaching systems was compared with each other in terms of accessibility features. The research hypotheses were examined through the Kruskal-Walli’s test.
Results: After examining the accessibility features of the user interface of the studied virtual teaching systems, it was determined that Skype, Adobe Connect, Big Blue Button, Sky room, google Meet, respectively, and according to the features related to the accessibility has been ranked first to sixth. No significant difference was observed between of compliance with the evaluation indicators of the accessibility capabilities of the interaction environment (user interface) of the virtual education systems in four general indicators in the systems. The highest mean of compliance with the level of accessibility related to pointer tools and compatibility with assistive technologies and the lowest mean of compliance with the level of accessibility related to keyboard input were detected in the studied community
Conclusions: By using the findings of the present research, we can get a clear vision of the existing reality of the possibilities of virtual teaching systems. The findings of the present research are a guide for the selection and use of the mentioned systems for teachers, officials and managers of education centers. Therefore, conducting this research is necessary to explain the future horizons and it is hoped that it will have a significant contribution to improve the virtual education situation in the IRAN and the results of the research findings can be effective in improving the accessibility of these systems and educational institutions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Accessibility
  • Evaluation
  • User interface
  • Virtual education system
  • Web conference software

مراجع

آذری، روشنک (1399). سامانه یادگیری الکترونیکی (LMS) دانشگاه فرهنگیان: بررسی مزایا و معایب بر اساس تجربیات استادکاربر (1394-1399). پویش در آموزش علوم تربیتی و مشاوره، 6(13)، 68-90.
بارخدا، سید جمال، و احمدحیدری، پرستو (1400). بازنمایی تجارب دانشجویان از چالش‌ها و مشکلات تدریس اساتید در فضای مجازی. تدریس‌پژوهی، 9(1)، 73-98.
بخشی‌پور، ابوالفضل، و مهاجر بعد، زهرا (1400). تحلیل پدیدارشناسانه ادراک و تجربه زیسته دانش آموزان رشته فتوگرافیک از نقاط ضعف و قوت آموزش غیرحضوری در پاندمی کرونا. تدریس پژوهی، 9(2)، 248-273.
بیگلری، زهرا (1401). بررسی قابلیت‌های دسترس‌پذیری محیط رابط‌ کاربری سامانه‌های آموزش مجازی، پایان‌نامه کارشناسی، دانشگاه قم.
پاک‌مهر، حمیده، و کاظمی، صدیقه (1400). تجربیات زیسته معلمان استثنایی از چالش‌های تدریس مجازی در فضای جدید برنامه درسی. تدریس پژوهی، 9 (3)، 48-76.
جباری، فاطمه؛ نوکاریزی، محسن، و صنعت‌جو، اعظم (1400). ارزیابی محیط رابط کاربری نرم‌افزار ارائه جلسات مجازی اسکای روم. تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، 55 (4)، 44-58.
جمشیدی‌کیا، سجاد؛ فاضلیان، پوراندخت، و خوش نشین، زهره (1394). ارزیابی سیستم مدیریت یادگیری مرکز آموزش‌های الکترونیکی دانشگاه تهران. فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 1(6)، 19-35.
جهانگیری، سعیده، و نوروزی، یعقوب (1395). ارگونومی نرم‌افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایران: پیمایشی با رویکرد دسترس‌پذیری. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 3(31)، 823-844.
حاجی‌زاده، انور؛ عزیزی، قادر، و کیهان، جواد (1400). تحلیل فرصت‌ها و چالش‌های آموزش مجازی در دوران کرونا: رهیافت توسعه آموزش مجازی در پسا کرونا. تدریس پژوهی، 9 (1)، 174-204.
خادمی‌زاده، شهناز؛ فرج‌پهلو، عبدالحسین، و بادنوروز، معصومه (1399). چارچوب سواد اطلاعاتی 2016 در ارزیابی سواد اطلاعاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی (مطالعه موردی دانشگاه شهید چمران اهواز). پژوهشنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 10(1)، 185-204.
رحیمی، عبدالله؛ احمدی، هایده، و رستمی، ادریس(1401). رهیافتی پدیدارشناسانه بر تجارب زیسته معلمان ابتدایی از آموزش مجازی دانش‌آموزان در شرایط کرونا (COVID-19) . تدریس پژوهی، 10(1)، 131-162.
سلیمانی شبیلو، ناهید؛ فرید، ابوالفضل؛ مصرآبادی، جواد، و حبیبی کلیبر، رامین (1401). طراحی و اعتبار سنجی الگوی آموزش خواندن در فضای مجازی مبتنی بر تعامل معلم-دانش‌آموز و والد-کودک برای دوره ابتدایی. تدریس‌پژوهی، 10(4)، 42-61.
شمس، غلامرضا، تاری، فرزانه، و رضایی‌زاده، مرتضی (1398). شناسایی موانع زیرساختی و مدیریتی بکارگیری آموزش الکترونیکی در آموزش منابع انسانی. تدریس‌پژوهی، 7(3)، 91-116.
فارغ‌زاده، نفیسه، و کاشی، علی (1393). بررسی روش‌ها و ابزارهای آموزش مجازی به منظور ارتقاء کیفیت آموزش از دیدگاه اساتید دانشگاه آزاد واحد خدابنده. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 5(17)، 121-152.
نوروزی، یعقوب؛ جعفری‌فر، نیره، و بیگلری، زهرا (1402). تعیین شاخص‌های ارزیابی دسترس‌پذیری محیط تعامل در سامانه‌های آموزش مجازی با بهره‌گیری از روش BWM، تعامل انسان و اطلاعات، (آماده برای چاپ)، https://hii.khu.ac.ir/article-1-3087-fa.html
نوروزی، یعقوب؛ و عبدالمجید، امیرحسین (1390). تعاملات انسانی واسط‌های غیرانسانی: تأملی بر محیط رابط کاربر در فرآیند آموزش‌های از راه دور. کتاب ماه (کلیات)، 14(9)، 86-94.
References
Agrapta, K., Toendan, K., & Centauri, B. (2022). Effect of the use of e-learning based on the Skype application on students' learning outcomes at YPSEI vocational school, Palangka Raya, in academic year 2020/2021.
Azari, R. (2019). Farhangian University E-learning System (LMS): Examining pros and cons based on Professor-user personal experiences, 2015-2020. Paish in Educational Sciences Education and Counseling, 6(13), 68-90. (In Persian)
Bakhshipour, A., & Mohajer Baad, Z. (2021). Phenomenological analysis of the perception and lived experience of photography students of weaknesses and the strength of distance learning in the Corona pandemic. Research in Teaching, 9(2), 273-248. (In Persian).
Barkhoda, J., & Ahmadhidari, P. (2021). Representation of students' experiences of the challenges and problems of teaching professors in cyberspace. Research in Teaching, 9(1), 98-73. (In Persian).
Čižmešija, A., & Bubaš, G. (2020). An instrument for evaluation of the use of the web conferencing system BigBlueButton in e-learning. In Central European Conference on Information and Intelligent Systems (pp. 63-71). Faculty of Organization and Informatics Varazdin.
Dawood, K. A., Zaidan, A. A., Sharif, K. Y., Ghani, A. A., Zulzalil, H., & Zaidan, B. B. (2021). Novel multi-perspective usability evaluation framework for selection of open-source software based on BWM and group VIKOR techniques. International Journal of Information Technology & Decision Making, 1-91. https://doi.org/10.1142/S0219622021500139
Farajpahlou, A., & Badnorooz, M. (2020). Using the information literacy framework (2016) for evaluating information literacy of higher education students (Case study: Shahid Chamran University of Ahvaz). Library and Information Science Research, 10(1), 185-204. (In Persian).
Faregzadeh, N., & Kashi, A. (2014). An evaluation of virtual education methods and tools to improve teaching quality from the point of view of the faculty members of Islamic Azad University of Khodabandeh. Journal of New Approaches in Educational Administration, 5(17), 121-152. (In Persian).
Hajizadeh, A., Azizi, G., & Keyhan, G. (2021). Analyzing the opportunities and challenges of e-learning in the Corona era: An approach to the development of e-learning in the post-Corona. Research in Teaching, 9(1), 204-174. (In Persian).
Hidayat, A., & Utomo, V. G. (2021). User experience measurement of adaptive online module system using user experience questionnaire. Journal of Physics: Conference Series, 1918(4), 042146.
Hurst, E. J. (2020). Web conferencing and collaboration tools and trends. Journal of Hospital Librarianship, 20(3), 266-279. https://doi.org/10.1080/15323269.2020.1780079
ISO9241-171. (2008). Ergonomics of human-system interaction. Guidance on software accessibility. Switzerland: ISO Office.
Jabari, F., Nowkarizi, M., & Sanatjoo, A. (2021). The evaluation of Sky Room virtual meeting software user interface. Academic Librarianship and Information Research, 55(4), 44-58. (In Persian)
Jahanghiri, S., & Norouzi, Y. (2016). Software ergonomics of Iranian digital library software: An accessibility-centered survey. Iranian Journal of Information Processing and Management, 31(3), 823-844. (In Persian).
Jamshidikia, S., Fazelian, P., & Khoshneshin, Z. (2015). Evaluation of learning management system of e-Learning Center of the University of Tehran. Information and Communication Technology in Educational Sciences, 6(1(21)), 19-35. (In Persian).
Karabulut, A., & Correia, A. (2008). Skype, Elluminate, Adobe Connect, Ivisit: A comparison of web-based video conferencing systems for learning and teaching. In Society for information technology & teacher education international conference (pp. 481-484). Association for the Advancement of Computing in Education (AACE).
Kruse, N. B., Harlos, S. C., Callahan, R. M., & Herring, M. L. (2013). Skype music lessons in the academy: Intersections of music education, applied music and technology. Journal of Music, Technology & Education, 6(1), 43-60. https://doi.org/10.1386/jmte.6.1.43_1
Norouzi, Y., & Abdul Majeed, A. H. (2010). Human interactions of non-human interfaces: a reflection on the user interface environment in the process of distance education. Book Mah Keliat, 14(9), 86-94. (in Persian).
Norouzi, Y., JafariFar, N., & Biglari, Z (1402). Determining user interface accessibility evaluation indicators in virtual education systems using the BWM method, Human Information Interaction, (ahead-of-print). https://hii.khu.ac.ir/article-1-3087-fa.html (in Persian).
Pakmehr, H., & kKazemi, S. (2021). Lived experiences of exceptional teachers from virtual teaching challenges in the curriculum new space. Research in Teaching, 9(3), 76-48. (In Persian).
Plantak Vukovac, D., Kirinic, V., & Klicek, B. (2010). A comparison of usability evaluation methods for e-learning systems. DAAAM International Scientific Book, 271-288.
Rahimi, A., Ahmadi, H., & Rostami, E. (2022). A phenomenological approach to the lived experiences of elementary teachers in virtual education students in Corona (COVID-19). Research in Teaching, 10(1), 162-131. (In Persian).
Setyawati, K. A., & Adnyayanti, N. L. P. E. (2022). The implementation of learning medium: Google Meet application for ELE Students in EFL distance learning. Jurnal Sinestesia, 12(1), 1-8.
Shams, G., Tari, F., & Rezaeezadeh, M. (2019). Identification of fundamental and managerial challenges of applying E-learning in human resources education. Research in Teaching, 7(3), 116-91. (In Persian).
Solaimani Shebilo, N., Farid, A., Mesrabadi, J., & Habibi Kaleybar, R. (2022). Design and validate the model of reading education in virtual space based on teacher-student and parent-child interaction for elementary school. Research in Teaching, 10(4), 42-61. (In Persian)
تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی
دوره 57، شماره 1
فروردین 1402
صفحه 29-42

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار