گسست دانشی‌ در پژوهش‌های مولد چگونه رصد می‌شود؟ پیشنهادِ ترسیمِ دو نقشه: نقشۀ دانش و نقشۀ پژوهش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکده علوم اطلاعات و دانش شناسی و عضو هیئت مدیره انجمن علمی مدیریت اطلاعات ایران

چکیده

هدف: این مقاله آموزه‌هایی برای مطالعۀ تحلیلی و منتقدانۀ مبانی نظری و پیشینۀ پژوهش ارائه می‌دهد. هدف آن ایجاد یا تقویت توانایی «خوب پرسیدن» و «خلاقانه اندیشیدن» در مرحلۀ طراحی پژوهش و ایجاد حسِ «تعالی» و «خلاقیت» از طریق پژوهش در پژوهشگران است.
روش: این مقاله با چشم اندازی ترویجی نگاشته شده و برای ارائۀ آموزه‌های مندرج در آن، از مثال‌هایی در حوزۀ پژوهش سواد اطلاعاتی استفاده شده است. این آموزه‌ها برگرفته از یافته‌های به‌دست آمده از یک مطالعۀ اکتشافی طولی هستند که نگارنده از بهار 1384 آغاز کرده است.
یافته‌ها: برای رصد گسست دانشی، ترسیم دو نقشه (دانش و پژوهش) پیشنهاد می‌شود. «نقشۀ دانش» شمایی تحلیلی از ابعاد مختلف موضوع پژوهش ارائه می‌دهد و امکان تحلیل موضوعی و روش شناختی پژوهش‌های پیشین و ساخت «نقشۀ پژوهش» را فراهم می‌آورد. از طریق نگاشت یا اورلی کردن (overlay) این دو نقشه، گسست دانشی رصد و تبیین می‌شود.
کاربردها: این آموزه‌ها برای طراحی و آموزشِ طراحی پژوهش‌های مولد و تأثیرگذار در بافت پژوهش کشور استفاده می‌شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

How Knowledge Gap Is Captured in Generative Research? A Proposal for Developing Two Maps: Knowledge Map and Research Map

نویسنده [English]

  • Maryam Nazari
Faculty of Information Science and Knowledge Studies, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Objective: The article presents practical hints for critical and analytical study of the theoretical and research background in the design phase of research.
Methodology: Elaborating on the findings of a longitude exploratory research, started in October 2004, this study presents some practical hints to enable researchers to spot the “knowledge gap” in their research projects. Information literacy research is used as an example to explain the hints.
Findings: To spot and define knowledge gap in this research, developing two maps are proposed: knowledge map and research map. Knowledge map is developed based on the analytical studies of the underpinning subject (concepts, theories, models). It provides the researcher with subject and methodological aspects of the topic under study. This is then used to analytically review the literature from subject and methodological viewpoints. By overlaying these two maps the “knowledge gap” in the study can be captured. 
Implications: The study offers an alternative approach for analytical studies and developing the literature in research projects. It can be of value to all researchers, research managers and journal editors, who are keen to design, produce or publish generative research. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • generative research
  • high impact research
  • knowledge gap
  • Knowledge Map
  • problem statement
  • research map