اولویت‌بندی عوامل موثر بر انتصاب مدیران کتابخانه‌های دانشگاهی براساس فرایند تحلیل شبکه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی

2 دکتری فناوری اطلاعات، استادیار و عضو هیأت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شاهد

3 دکتری علم‌سنجی، دانشیار و عضو هیأت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شاهد

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف اولویت‌بندی عوامل موثر بر انتصاب مدیران کتابخانه‌های دانشگاه‌های دولتی تهران با استفاده از فرایند تحلیل شبکه انجام شده است.
روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که با روش پیمایشی در سال‌های 1393 تا 1394 انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش 34 نفر از اعضای هیئت علمی گروه‌های علم اطلاعات و دانش‏شناسی، 12 نفر از مدیران و 315 نفر از کارکنان کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های تهران است که مدیران و اعضای هیئت علمی به صورت سرشماری و 175 نفر از کارکنان کتابخانه‌های مرکزی به صورت نمونه‌گیری طبقه‌ای انتخاب شده‌اند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ محقق ساخته است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از تکنیک‏های تصمیم‌گیری فرایند تحلیل شبکه با استفاده از نرم‏افزار Super Decisions 2.0.8 استفاده شده است.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که در معیارهای مربوط به عوامل شغلی، «داشتن سابقۀ ارتقاء علمی و اداری» ازنظر اولویت مهم‌ترین معیار و «تخصص» دارای کمترین اولویت بوده و در معیارهای مربوط به عوامل سازمانی، «آگاهی نسبت به فناوری سازمانی» مهم‌ترین معیار و «شناخت سیستم بودجه» دارای کمترین اولویت بوده است. همچنین در معیارهای مربوط به عوامل محیطی، «آگاهی نسبت به عوامل اقتصادی» مهم‌ترین معیار و «آگاهی نسبت به عوامل تکنولوژیکی» دارای کمترین اولویت بوده است.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که داشتن سابقه شغلی و ارتقاء علمی به عنوان مهم‌ترین عامل موثر و مفید و تخصص‌گرایی به‌عنوان ضعیف‌ترین عامل مؤثر در انتصاب مدیران کتابخانه‌های دانشگاهی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ranking of factors influencing the appointment of academic library managers at public universities in Tehran based on Analytic Network Process

نویسنده [English]

  • samira esmaeili 1
چکیده [English]

Background and aim: The aim of present study was ranking of factors influencing the appointment of academic library managers at general universities in Tehran based on Analytic Network Process (ANP).
Method: This Study is an applied research that done survery method during 2014-2015. Statistical sample included 34 LIS faculty memebers, 12 academic library managers and 175 library staff in Tehran general universities. A researcher-made questionnaire was used in order to gather the data. The Analytic Network Process (ANP) technique was used in order to rank the factors and build the model using Super Decisions software.
Results: The findings from this study showed that among the job factors, “having a history of academic and administrative promotion” rank first while“expertise” is the last one. Amont the organizational factors, “awareness of organizational technology” stood on top “awareness of budget system” scored last. For environmental factors, the first place belongs to “awareness of economic factors” and the last one belongs to “awareness of technological factors”.
Conclusion: The results showed that having work experience and academic promotion as the most effective factor and specialization as the weakest factor is in the appointment of directors of university libraries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • management
  • academic library
  • manager
  • Analytic Network Process (ANP)
  • appointment
.آذر، عادل و رجب‏زاده، علی (1381). تصمیم‏گیری کاربردی با رویکرد MADM. تهران: نگاه دانش.
2.آذر، عادل و لطیفی، میثم (1387). درآمدی بر الزامات فرآیندی و معیارهای انتخاب مدیران منابع انسانی دولت. اندیشه مدیریت. 2(2)، 37-69
3. اشرفی ریزی، حسن و کاظم پور، زهرا (1388). رضایت شغلی کتابداران مفهومی فراموش‌شده در مدیریت کتابخانه‌ها با تأکید بر کتابخانه‌های دانشگاهی: پژوهشی در متون. مجله کتابداری. 43(50)، 71-94
4. افشار، ابراهیم، صراف تهرانی، نرگس و رجایی پور، سعید (1390). کشش و کوشش با نقش: پژوهشی در پیامدهای مدیریت اعضای هیئت‌علمی بر کتابخانه‌های دانشگاهی ایران. پژوهش نامه کتابداری و اطلاع‌رسانی. 1 (2)، 45-58
5. امیرحسینی، مازیار (1371). ضرورت استفاده از کتابداران متخصص در مدیریت کتابخانه‌ها. فصلنامه پیام کتابخانه. 2 (4)، 76-84
6. امیری، محمدرضا (1385). مقایسه عملکرد مدیران واجد مدرک تحصیلی کتابداری و فاقد مدرک تحصیلی کتابداری در تعدادی از کتابخانه‏های دانشگاه­های دولتی ایران از دیدگاه کتابداران. فصلنامه کتاب. (68)، 173-186.
7. بردبار، غلامرضا و شاکری، فاطمه (1390). تحلیلی بر کیفیت شایسته گزینی مدیران گروه‏های آموزشی دانشگاه یزد. مدیریتتولیدوعملیات. 2(2)، 101-128.
8. پولادرگ، عبدالمجید (1388). شناسایی و اولویت‌بندی شاخص‌های "حکمرانی خوب"با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله‌مراتبی(AHP). پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شاهد. دانشکده علوم انسانی. تهران.
9. ریاحی نیا، نصرت (1377). رابطه تخصص با مدیریت کتابخانه. کتابداری. (29-28)، 121-107.
10. زاهدی، شمس السادات و شیخ، ابراهیم (1389). الگوی راهبردی مدیران میانی دولتی. مطالعات مدیریت راهبردی. (1)، 95-135.
11. سلیمانی، ناهید و شعبانی، احمد (1391). اصول پست‌مدرنیسم در مدیریت کتابخانه‏ها. کلیات کتاب ماه اطلاعات ارتباطات و دانش‏شناسی. 15(6)، 89-83.
12. شریعتی، محمدتقی و عربیون، ابوالقاسم (1386). شیوه انتخاب و انتصاب مدیران واحدهای تحقیقاتی (با تأکید بر جهاد سازندگی). زراعت و باغبانی. (76)، 185-197.
13. شفابخش، غلامعلی، علیزاده، حسنا و اکبری، مهدی (1391). شناسایی و اولویت­بندی نقاط حادثه­خیز با روش فرآیند تحلیل شبکه­ای (ANP). مدیریت ترافیک. (24)، 1-18.
14. شهبازی، رحیم و صداقت، کامران (1386). ارزیابی درونی در کتابخانه­های دانشگاهی. فصلنامه کتابداری و اطلاع­رسانی. 10 (40)، 111-128.
15. علاقه‏بند، علی (1386). مبانی نظری و اصول مدیریت آموزشی. تهران: روان.
16. فامیل روحانی، علی اکبر، غفاری، سعید، داوودی، رسول و اسلامیان، فاطمه (1390). بررسی تفاوت عملکرد مدیران کتابدار و غیر کتابدار در مدیریت کتابخانه‌های دانشگاهی منطقه دو دانشگاه آزاد اسلامی. فصلنامه دانش‏شناسی(علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی و فناوری اطلاعات). 3 (12)، 69-82.
17. محمدی نژاد، مریم (1385). بررسی وضعیت مدیریت کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‏های دولتی شهر تهران. مطالعات ملی کتابداری و سازمان‌دهی اطلاعات. 66، 115–128.
18. محمودی، محمد، زارعی متین، حسن و  بحیرایی، صدیقه (1391). شناسایی و تبیین شایستگی مدیران دانشگاه. مدیریت در دانشگاه اسلامی 1.1(1)، 114 – 143.
19. ملک‏زاده، غلامرضا و کیانی‏نژاد، آزاده (1390). بررسی شاخص‏های فردی مؤثر مدیران شرکت‏های فناوری نوپا مطالعه موردی شرکت‏های مستقر در پارک علم و فناوری خراسان. رشد فناوری فصلنامه تخصصی پارک‏ها و مراکز رشد.7 (26)، 25-32
20. مؤمنی، منصور و جهانبازی، افشین (1386). طراحی مدل تصمیم­گیری چند شاخصه فازی برای انتخاب مدیران. دانشور رفتار. 14 (26)، 1-16.
21. میکانیکی، جواد و صادقی، حجت الله (1391). مکان­یابی مراکز بهداشتی-درمانی شهر بیرجند، از طریق تلفیق فرایند تحلیل شبکه­ای (ANP) و مقایسه زوجی در محیط (GIS). فصلنامه آمایش محیط. (19)، 121-142.
22. نامور اصل، حکمت اله (1371). ارزیابی نحوه مدیریت روسای کتابخانه­های مرکزی دانشگاه­های مستقر در تهران از دیدگاه کتابداران. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشکده مدیریت و اطلاع­رسانی پزشکی. تهران
Refrences
23. Fang, C. H., Chang, S. T., & Chen, G. L. (2010). Competency development among Taiwanese healthcare middle manager: A test of the AHP approach. African Journal of Business Management, 4(13), 2845-2855.
24. Gladson Nwokah, N., & Ahiauzu, A. I. (2008). Managerial competencies and marketing effectiveness in corporate organizations in Nigeria. Journal of management development, 27(8), 858-878.
25. Mitchell, L., & Boak, G. (2009). Developing competence frameworks in UK healthcare: lessons from practice. Journal of European Industrial Training, 33(8/9), 701-717.
26. Müller, R., & Turner, R. (2010). Leadership competency profiles of successful project managers. International Journal of Project Management, 28(5), 437-448.
27. Rappe, C., & Zwick, T. (2007). Developing leadership competence of production unit managers. Journal of Management Development, 26(4), 312-330.
28. Rooi, Hazelvan (2006). Librarians Knowledge Management. Aslib Proceedings: New Information Perspectives. 58 (3), 261-271.
29. Saaty, T. L. (1999). Fundamental of the Analytic Network Process. Kobe Japan: ISAHP
30. Zhang, F., Zuo, J., & Zillante, G. (2013). Identification and evaluation of the key social competencies for Chinese construction project managers. International Journal of Project Management, 31(5), 748-759.